کشف تکه‌هایی از گوشته زمین در مریلند

فراديد/ دانشمندان در حوالي بالتيمور مريلند، تکه‌اي سنگ از گوشته زمين (لايه بين پوسته و هسته زمين) کشف کرده‌اند که به احتمال زياد، نحوه شکل‌گيري بخش‌هايي از رشته‌کوه آپالاش، يکي از قديمي‌ترين رشته‌کوه‌هاي جهان را روشن مي‌کند.
به گفته محققان، از جمله دانشمندان موزه ملي تاريخ طبيعي در ايالات‌متحده، اين تکه‌هاي سنگي گوشته زمين که «اُفيوليت» ناميده مي‌شود، احتمالا بخشي از کف اقيانوس ياپِتوس بوده‌اند؛ اقيانوس ناپديدشده‌اي که در يک گستره حدود پنج تا هشت هزار کيلومتري در کرانه شرقي ايالات‌متحده ادامه داشته است.
اين مطالعه که در نشريه «ژئوسفر» منتشر شده، اشاره کرده که نزديک به نيم ميليارد سال پيش، سرزميني که اينک رشته‌کوه‌هاي آپالاش در آن قرار دارد، در يک سوي اقيانوس ياپِتوس واقع شده بود و سوي ديگر اين اقيانوس نيز بخشي از ساحل شرقي کنوني ايالات متحده بوده است.

از آنجا که اين سنگ‌هاي گوشته زمين، در اعماق زير زمين و در دما‌ها و فشار‌هاي بسيار شديد شکل مي‌گيرند، مواد معدني آن‌ها در نزديکي سطح زمين پايدار نيستند و مدام در معرض تغييرات شيميايي‌اند. مسئله‌اي که بررسي آن‌ها را دشوار مي‌کند.
 

---

بازار

---

زمين‌شناسان در اين تحقيق، از جديدترين روش‌هاي فناوري آناليز شيميايي بهره گرفتند تا ۱۹ نمونه اين سنگ‌ها را که از پنج منطقه مختلف بالتيمور جمع‌آوري شده بود، بررسي کنند.
اين يافته‌ها، سرنخ‌هايي را درباره «فرورانش» يک ناحيه باستاني ناشناخته آشکار کردند؛ منطقه‌اي که دو تکتونيک (زمين‌ساخت) صفحه‌اي با هم برخورد کرده و اين برخورد باعث لغزش يکي از پوسته‌ها به زير پوسته ديگر شده و آن را به طرف پايين و به سمت گوشته، خم کرده است.

دانشمندان اينک بر اساس ارزيابي‌ها و تحليل‌ها بر اين باورند که اقيانوس ياپِتوس در حدود ۵۰۰ ميليون سال پيش، احتمالا به دليل يک منطقه فرورانشي تازه متولد شده در کرانه قاره باستاني لورنتيا (که محل قرار گرفتن اغلب کشور‌هاي امروزي آمريکاي شمالي است)، شروع به کوچک شدن کرده است.
 
اين تحقيق مي‌گويد که همزمان با سربرآوردن رشته‌کوه آپالاش، برخورد زمين‌ساخت‌هاي صفحه‌اي احتمالا سطح زمين و بخش‌هاي زير آب اقيانوس را پيچ و تاب داده و منحرف کرده است. به گفته دانشمندان، اين جابه‌جايي‌هاي شديد ممکن است تکه‌هايي از کف اقيانوس را از جا کنده و آن‌ها را در بالتيمور پراکنده باشد.

در حالي که زمين‌شناسان مدت‌ها به درستي اين نظريه درباره منشاء اين سنگ‌ها ترديد داشتند، مطالعه جديد براي نخستين بار، مبنايي شيميايي ارائه مي‌دهد که از درستي اين نظريه حمايت مي‌کند. اين بررسي، همچنين اين موضوع را روشن مي‌کند که «اُفيوليت»‌هاي قديمي‌تر چگونه مي‌توانند درک ما از شکل‌گيري قاره و ساير فرايند‌هاي زمين‌شناسي را گسترش دهند.

ريچارد واکر، دانشمند ژئوشيمي دانشگاه مريلند، که عضو تيم اين پژوهش نبوده است، به «نشنال جئوگرافيک» مي‌گويد: «واقعا عالي بود که ببينيم مقاله‌اي منتشر مي‌شود که براي آنچه که مدت‌ها فرض کرده بوديم، يک سري شواهد ژئوشيميايي ارائه مي‌کند.»

با اين وجود، دانشمندان انجام بررسي‌هاي بعدي در آينده را خواستار شده‌اند تا مشخص شود که آيا همه سنگ‌هاي کشف شده گوشته در بالتيمور، منشا يکساني دارند يا نه.

دانشمندان همچنين اميدوارند که بررسي بيشتر چنين سنگ‌هايي بتواند در مورد تشکيل مناطق جديد فرورانش -فرايندي که همچنان زمين‌شناسان را سر در گم کرده است- سرنخ‌هايي ارائه دهند و حتي ممکن است به درک سرنوشت اقيانوس اطلس نيز کمک کنند.

دنيل ويته، يکي از نويسندگان اين مقاله از دانشگاه جان هاپکينز در بالتيمور، مي‌افزايد: «اين مسئله براي اقيانوس اطلس نيز رخ خواهد داد؛ همانطور که براي اقيانوس ياپِتوس اتفاق افتاد. اين همان رقص طولاني قطعات قاره‌اي است که بر روي سطح زمين باقي مي‌مانند.»
 
منبع: اينديپندنت

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar