چگونه حیات روی زمین پس از انقراض بزرگ مجدداً احیا شد؟

مجله ايلياد/ در تاريخچهي زمين ميتوان چندين انقراض بزرگ را پيدا کرد که باعث نابودي اکوسيستم روي زمين شدهاند. يکي از معروفترين انقراضها همان انقراضي است که نسل دايناسورها را بر روي زمين از بين برد. با اين حال بزرگترين انقراض روي زمين حدود ۲۵۲ ميليون سال پيش در انتهاي «عصر پرميان» رخ داد که به نام مرگ بزرگ شناخته ميشود.
مطالعهي جديدي که توسط تيمي بينالمللي از محققين چيني و آمريکايي انجام شده و نتايج آن در Proceedings of the Royal Society منتشر شده است، نشان ميدهد که چگونه حيات بر روي زمين پس از مرگ بزرگ احيا شده است. آنها در ابتدا اثبات کردهاند که انقراض رخ داده در انتهاي عصر پرميان باعث بروز نابودي عظيم در گوناگوني زيستي شده است.
دانشمندان براي اينکه درک بهتري از مرگ بزرگ داشته باشند، آنرا با ديگر انقراضها مقايسه کردهاند تا بفهمند چرا احياي حيات پس از مرگ بزرگ به سرعت ديگر انقراضها نبوده است. آنها دريافتهاند که در دورهي مرگ بزرگ از هر ۲۰ گونهي حيات بر روي زمين، ۱۹ گونه نابود شدهاند و در واقع تنها ۵ درصد از گونهها پس از مرگ بزرگ زنده ماندهاند. در اين دوره اکوسيستم روي زمين نيز نابود شده است.
دانشمندان دانشگاه ووهان چين براي بررسي موضوع، زنجيرهي غذايي ۱۴ گونهي باقي مانده از آن دوران را بازسازي کردند. آنها با بررسي فسيل باقي مانده از دندانها و محتواي شکم جانوران مناطق شمالي چين دريافتهاند که کدام گونه شکار گونهي ديگر شده است.
زنجيرهي غذايي بازسازي شده توسط دانشمندان شامل گياهان و حشرات و آبزيان نيز ميشود. سوسمارهاي باقي مانده از آن دوران در بازهي وزني مارمولکهاي کنوني تا گياهخواران نيم تُني وجود داشتهاند. زماني که شکارچيان بزرگ اکوسيستم در انتهاي عصر پرميان منقرض شدهاند، هيچ چيزي جاي آنها را نگرفته و در واقع تعادل اکوسيستم تا ۱۰ ميليون سال بههم نخورده است. پس از اين دوره اولين دايناسورها و پستانداران در عصر تيراسيک تکامل يافتهاند. اولين دايناسورها کوچک بودهاند و روي دوپا راه ميرفتهاند. غذاي آنها نيز حشرات بوده است. در مراحل بعدي تکامل دايناسورها جثهها آنها بزرگتر شده و گوشتخوار و گياهخوار شدهاند.
محققين با مطالعات فراوان دريافتهاند که رخداد مرگ بزرگ از دو جهت متفاوت از ديگر انقراضها بوده است. اول اينکه تعداد گونههاي نابود شده بيشتر از هميشه بوده و دوم اينکه طول اين دوره نيز طولانيتر از بقيهي انقراضها بوده است. شايد بتوان طول آنرا حتي بيش از ۱۰ ميليون سال دانست.
پروفسور «ژونگ چن» از دانشگاه علوم زمين چين، ميگويد: «نتايج بهدست آمده، جديد و حيرتانگيز هستند. تا کنون زنجيرههاي غذايي قابل شرح بودند، ولي بررسي پايداري آنها ممکن نبود. ترکيب دادههاي بهدست آمده از نمونههاي سنگي شمال چين به کمک روشهاي محاسباتي جديد اين اجازه را داد تا بتوانيم زنجيرهي غذايي ميليونها سال پيش را مانند دنياي مدرن کنوني مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم.»