چه چیزی اتمسفر زمین را بسیار خاص کرده است؟

فراديد/ما زميني‌ها فکر مي‌کنيم خيلي خاص هستيم. فراواني اکسيژن در جو و وجود آب مايع در سطح سياره مان باعث ميشود "نقطه آبي کمرنگ ما" در مقابل ساير سيارات منظومه شمسي يک خانه منحصر به فرد، اما آسيب پذير براي زندگي به نظر برسد 

اَتمُسفِر (از يوناني باستان، راه‌يافته به تمام زبان‌هاي اروپايي و بسياري زبان‌هاي ديگر) يا جَوّ، يک يا چند لايه از گاز است که دور يک جسم آسماني مانند يک سياره، ستاره، يا قمر را احاطه کرده‌است. جو به واسطهٔ نيروي گرانش به دور شيء آسماني نگه‌داشته مي‌شود. اتمسفر فضايي پوشيده از يک يا چند گاز است که اطراف يک سياره يا ستاره يا سنگ فضايي را پوشانده است.به گزارش فراديد؛ اگر اتمسفر از چند لايه گازي تشکيل شده باشد تمام اين لايه‌ها حکم يک محيط به هم پيوسته را داشته و از ديدگاه علمي مجموعاً يک لايه محسوب مي‌شوند. اتمسفر کره زمين عامل زنده ماندن همه موجودات زنده در روي کره زمين است و بدون آن همه موجودات زنده در روي کره زمين خواهند مرد.

گاز‌هايي که در اتسمفر يک سياره يا ستاره وجود دارند ساکن نبوده و مدام در حال حرکت در لايه خود هستند. اتمسفر فقط مخصوص يک سياره نيست بلکه ستارگان و سنگ‌هاي فضايي نيز ممکن است اتمسفر داشته باشند.

---

بازار

---

درحالي که ديگر سياره‌هاي منظومه شمسي نيز داراي جو هستند، چه چيزي جو زمين را تا اين حد به منحصر به فرد کرده است؟
ما زميني‌ها فکر مي‌کنيم خيلي خاص هستيم. فراواني اکسيژن در جو و وجود آب مايع در سطح سياره مان باعث ميشود "نقطه آبي کمرنگ ما" در مقابل ساير سيارات منظومه شمسي يک خانه منحصر به فرد، اما آسيب پذير براي زندگي به نظر برسد. اما با وجود تمام فعاليت‌هاي بيولوژيکي در دنياي ما، زمين تنها سياره جالب توجهي نيست که دور خورشيد مي‌گردد. در منظومه شمسي مکان‌هايي به همين اندازه شگفت انگيز وجود دارد.
 
در اينجا فقط تعدادي را به عنوان نمونه بررسي ميکنيم زهره از ميان تمامي جهان‌هاي سنگي منظومه شمسي، زهره بيشترين سهم را در اين ميان دارد. جو آن به طور خفه کننده و سمي غليظ است.
در سطح زهره، هوا ۱۰۰ برابر زمين غليظ‌تر و متراکم‌تر است که باعث مي‌شود فشار در مناطقي با ارتفاع معادل سطح دريا با فشار محدوده ۹۰۰ متر زير آب برابري کند. تا کيلومتر‌ها بالاي سطح زهره، جو سياره گرما را به دام مي‌اندازد، يک اثر گلخانه‌اي تمام و کمال. همين امر موجب مي‌شود که سطح اين سياره، علي رغم اينکه دومين سياره نزديک به خورشيد است، از عطارد نيز گرم‌تر شود.
 
آيا مي‌خواهيد مقداري سرب ذوب کنيد؟ فقط يک نوار سربي را در سطح زهره بگذاريد و منتظر بمانيد. جو زھرہ بقيه کار را انجام خواهد داد. براي بدتر کردن اين کابوس جهنمي، جو زهره ميزبان مقدار قابل توجهي اسيد سولفوريک است. اين اسيد ابر‌هايي را در لايه‌هاي فوقاني جو و زير آن يک مه غبارآلود سبزرنگ را قبل از متراکم شدن براي توليد باران اسيدي، تشکيل مي‌دهد. اما اين باران اسيدي اصلا به سطح زهره نمي‌رسد، چرا که دما و فشار موجود، آن را قبل از تماس با سطح سريعا تبخير مي‌کند.
زحل
زحل يک شکل شش ضلعي در قطب شمال خود دارد. شوخي نيست، ما از آن و همه چيز عکس داريم. يک شکل هندسي واقعي و قاعده مند، که مانند يک شوخي کيهاني به ما خيره شده است. اما اين شوخي نيست، فقط فيزيک است. قطب شمال زحل تحت ايک طوفان بزگ گرداب مانند، قراردارد. زيرا باد‌ها با سرعت صد‌ها کيلومتر در ساعت به دور اين سياره ميچرخند. اما هرچه به جنوب ميرويد، باد‌ها سبک مي‌شوند تا جايي که سرعتشان بسيار کم مي‌شود.
 
در يک عرض جغرافيايي، آن باد‌ها ناپايدار مي‌شوند، زيرا باد‌هايي که سرعتشان بسيار بالاست، با شدت زيادي به باد‌هاي با سرعت کم برخورد مي‌کنند. اين حرکت آشفته، طوفان‌هاي کوچک و نيمه دائمي توليد مي‌کند، که مانند مهره‌هاي هاي روي يک گردنبند، در نيمکره شمالي زحل قرار گرفته اند.
 
اين طوفان‌ها موجب تشکيل جريان‌هاي جت مانند در بالاي آن‌ها ميشود و باد‌ها را مجبور مي‌کند که ظاهري کاملا شش ضلعي به خود بگيرند؛ بنابراين اگر طرفدار هندسه باشيد، هيچ سياره‌اي بهتر از زحل وجود ندارد. در منظومه شمسي ما هيچ سياره ديگري چنين طوفان‌هاي پيچيده‌اي که باعث متمايز شدن آن مکان شود، وجود ندارد.
تيتان
شش ضلعي تنها شگفتي کشف شده در سيستم زحل نيست. بزرگترين قمر زحل، تيتان، در مه غليظ و غيرقابل نفوذي قرار گرفته است؛ و آن مه، يک راز شگفت انگيز را پنهان مي‌کند. جو تيتان ضخيم است. با اختلاف ضخيم‌ترين جو را در بين قمر‌هاي موجود در منظومه شمسي دارد و حتي ۵۰ درصد ضخيمتر از جو زمين است.
 
جو تيتان بيشتر شامل نيتروژن است (درست مانند هواي زمين)، اما داراي کمي متان و اتان نيز هست که به تيتان رنگ زرد ناخوشايندي مي‌دهد و درست در بالاي سطح تيتان، متان با هيدروژن ترکيب شده و ابر‌هاي محدودي را در آن مه به وجود مي‌آورد.

گاهي اوقات اين متان به صورت قطرات شکل مي‌گيرد و روي سطح مي‌بارد، جايي که براي تشکيل طوفان‌ها، رودخانه‌ها، درياچه‌ها و حتي اقيانوس‌هاي متان با هم جمع مي‌شوند و اگر به مقدار کافي گرم شود، مقداري از آن متان تبخير شده و به جو بر مي‌گردد و دوباره يک چرخه جديد آغاز مي‌شود.
 
يک چرخه کامل، شبيه چرخه آب زمين، اما در دماي چند صد درجه زير صفر و همراه با متان. علاوه بر زمين، تيتان تنها مکاني در منظومه شمسي است که مايعات خودش را به شکل‌هاي مختلفي به رخ مي‌کشد: دريا‌هاي متان، باران متان. منظر‌هاي تحت سلطه هيدروکربن‌هاي مايع. همانطور که مي‌دانيم زندگي به آب نياز دارد، اما وجود نوعي از زندگي در اين معدن متان در گوشه‌اي از منظومه شمسي، غير ممکن نيست؛ و هر مکاني که به طور بالقوه بتواند ميزبان زندگي باشد قطعا خاص است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar