بررسی علمی ادعای مغناطیسی شدن بدن انسان توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت

 معاونت تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت در يک گزاره برگ موضوعي که اين روزها در بين مردم و فضاهاي مجازي بحث ايجاد کرده که تزريق واکسن هاي کوويد- ۱۹ منجر به مغناطيسي شدن بدن مي شود را بررسي کرده است.

در اين گزاره برگ آمده است با تکيه بر شواهد علمي به با توجه به بررسي هاي انجام شده بر روي منابع علمي و معتبر، شواهدي که نشان دهند واکسن هاي کوويد- ۱۹ قابليت القاي خاصيت مغناطيسي در بدن انسان دارند، وجود ندارد. ايجاد القاي خاصيت مغناطيسي توسط اين واکسن ها با شواهد موجود در تضاد است. اين نگراني و پرسش هاي پيرامون آن پاسخ داده شود.

اگر اين واکسن ها قابليت ايجاد يک ميدان مغناطيسي را در بدن داشته باشند يا بايد محتويات خود واکسن ها خواص مغناطيسي داشته باشند يا اينکه خاصيت مغناطيسي را در بدن القا کنند. پس ابتدا به بررسي ترکيبات تشکيل دهنده تعدادي از واکسن هاي رايج کوويد- ۱۹ مي پردازيم که از منابع معتبر جهاني نظير CDC و FDA قابل استعلام هستند.

از آنجا که اين موضوع در خصوص همه واکسن ها و در همه جاي دنيا بيان مي شود، به ترکيبات همين چهار واکسن اکتفا مي شود.

بررسي ترکيبات واکسن ها: ترکيبات چهار نمونه از واکسن هاي کوويد-۱۹

همان طور که در فرمولاسيون واکسن هاي فوق ديده مي شود، هيچ ماده اي که بتواند خواص مغناطيسي مؤثري داشته باشد وجود ندارد.

درواقع، ترکيبات اين واکسن ها شامل مولکول هاي زيستي، نوکلئيک اسيدها، ليپيدها، قندها و بافرهايي هستند که در بسياري از داروهاي ديگر و گاهي حتي در مواد غذايي نيز وجود دارند. واضح است که اين ترکيبات به تنهايي يا در ترکيب با يکديگر نيز قادر به ايجاد ميدان مغناطيسي در بدن انسان نيستند و اصولاً ماهيت اين ترکيبات ارتباطي با القاي ميدان هاي مغناطيسي ندارد.

البته لازم به ذکر اين واقعيت است که در بدن انسان هر سلولي ميدان مغناطيسي خاص خودش را دارد، اما شدت ميدان مغناطيسي ايجادشده توسط کل بدن يک انسان بسيار ناچيز و در حدود ۹ - ۱۰ گاوس است. براي درک ميزان کوچکي اين ميدان مغناطيسي بايد گفت که اين ميزان تقريباً يک ميلياردم ميدان مغناطيسي کره زمين است.

همان گونه که همه مي دانيم، ميدان مغناطيسي زمين به زحمت مي تواند آهنرباي موجود در قطب نماها را حرکت دهد. همچنين، شدت ميدان مغناطيسي آهنرباهاي کوچکي که بر روي يخچال ها براي نصب يادداشت هاي روزانه خود مي چسبانيم، در حدود ۱۰ گاوس است.

پس ميدان مغناطيسي موجود در بدن انسان به هيچ وجه قابليت جذب فلزات را ندارد. ما حتي اگر ده ها عدد از اين آهنرباهاي يخچالي را نيز در بدن خود داشته باشيم باز نمي توانند يک قاشق فلزي يا حتي يک آهنرباي ديگر را از وراي پوست و عضلات و بافت همبند جذب کنند.

بر اين اساس مي توان گفت که «مغناطيسي شدن بدن بر اثر تزريق واکسن» موضوع درستي نيست.

بررسي شواهد علمي ادعا

اين ادعا نمي تواند صحيح باشد چون در صورت صحت مشکلات اساسي و آني براي بدن ايجاد مي کند. اگرچه، اين ادعا با اصول و واقعيت هاي علمي ديگري نيز در تضاد است.

همانگونه که مي دانيم که سيستم عصبي انسان و نيز سيستم ضربان ساز طبيعي قلب بر اساس اختلاف پتانسيل هاي الکتريکي در دو سوي غشاهاي سلولي خود، کار مي کنند و اين پتانسيل ها و اختلاف بارها به شدت و در حد ميلي ولت کنترل مي شوند.

تصور کنيد بدن ما در اثر تزريق يک واکسن تا حدي خاصيت مغناطيسي پيدا کند که قادر به جذب فلزات باشد. آنگاه حتما فرايندهاي عصبي و قلبي تحت تأثير قرار مي گرفتند و در نتيجه حيات فرد دريافت کننده واکسن به سرعت و به شدت و با ايجاد عوارض وخيم تحت تاثير قرار مي گرفتند.

همچنين، اگر مواد فلزي و داراي خاصيت مغناطيسي به اين ميزان در بدن منتشر مي شدند که قابليت جذب فلز را در بدن انسان ايجاد کنند، اندام ها و بافت هاي حياتي بدن دچار سميت شديد با مواد فلزي مذکور مي شدند و فرد دريافت کننده واکسن از نظر سلامت دچار عوارض وخيمي مي شود.

ايجاد اين ميزان خاصيت مغناطيسي در بدن با استمرار فعاليت هاي طبيعي سلول هاي بدن از نظر فيزيولوژيک منافات دارد.

منشاء ادعاي مغناطيسي شدن بدن در اثر تزريق واکسن کوويد ۱۹

درواقع، اين ادعا يا شايعه ابتدا از کاربران فضاي مجازي در کشورهاي ديگر آغاز شد و به تدريج فراگير شد. اگرچه، پيرو پيگيري هايي که توسط تيم حقيقت ياب خبرگزاري رويترز در اين زمينه انجام شد، شرکت هاي توليدکننده واکسن هاي کوويد- ۱۹ قوياً استفاده از مواد فلزي و مغناطيسي را در واکسن هاي خود رد کردند.

به جز موارد محدودي که در برخي از واکسن هاي کوويد در حد بسيار ناچيزي از نمک هاي آلومينيوم استفاده شده است که در توليد واکسن هاي مختلف ماده اي رايج است و ده ها سال است از آن استفاده مي شود.

درواقع، افراد حمايت کننده از اين ادعا و شايعه بر هيچ واقعيت علمي و مدارک قابل اتکايي استناد نکرده اند و به بيان ادعايي گنگ و مبهم بدون ارائه شواهد کافي اقدام کرده اند.

بيشتر نيز ادعا شد که شرکت مايکروسافت و در رأس آن بيل گيتس با همکاري دولت هاي جهاني قصد دارند ريزتراشه هاي ديجيتالي را از طريق واکسن در بدن افراد قرار دهند تا هميشه و همه جا تحت کنترل و قابل رهگيري باشند؛ اما آيا مي شود وجود ريزتراشه ها يا مواد مغناطيسي را به اين سادگي در درون اين واکسن ها پنهان کرد.

با وجود تجهيزات شيمي تجزيه نظير کروماتوگرافي هاي پيشرفته و دستگاه هاي طيف سنج جرمي که امروزه تقريباً در هر شهري وجود دارند، پنهان کردن چنين مواردي غير ممکن و غيرقابل باور است. تمامي اين ادعاها و شايعات هميشه از سوي منابع رسمي و معتبر با تکيه بر واقعيت هاي علمي و عيني رد شده اند.

توصيه ها

پيشنهاد مي شود در زمان برخورد با اين ادعاها براي دريافت پاسخ سؤالات و نگراني ها به منابع معتبر علمي و متخصصين حوزه سلامت اعتماد شود و به شايعات و ادعاهاي بي اساس که گاهي به آن ها جلوه علمي نيز داده مي شود توجهي نکرد.

با پيشرفت هاي گسترده تجهيزات علمي و نيز فراگير شدن رسانه هاي جمعي امکان فريب مردم و تزريق واکسن با اهداف غيردرماني و پشت پرده وجود ندارد. افراد هر جامعه اي با افزايش آگاهي و اعتماد به متخصصين حوزه سلامت مي توانند از چنين شايعاتي دور بمانند و از جان خود و عزيزانشان محافظت کنند.

کدام سوي اين قضايا را باور کنيم؟ در مواجهه با اخبار اين چنيني در شبکه هاي اجتماعي چه رويکردي داشته باشيم ؟

به نظر مي رسد که منابع اين شايعات بخشي از سوي جنبش هاي ضد واکسن و بخشي نيز از سوي سايت ها و منابعي فرصت طلب براي جذب مخاطب بيشتر باشد.

در ادامه اين گزاره برگ معاونت تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت آمده است: تلاش مي کنيم نکاتي را جهت مواجهه علمي با اين موضوع و موارد مشابه مطرح کنيم. چرا که ادعاهاي عجيب و غريب درست و نادرست در شبکه هاي اجتماعي نه تنها کاهش نمي يابد بلکه رو به افزايش است.

اگر با چنين مواردي مواجه شديم، فارغ از تاييد يا انکارش، بايد مسير درست مواجه رو طي کنيم و نتيجه هر چه شد، بي طرفانه بپذيريم. جهت راستي آزمايي ادعاهاي عمومي، توصيه متدولوژيست ها طي کردن گام هاي سه گانه به شرح ذيل است:

گام اول: بطور واضح و شفاف، ببينيم ادعاي مطرح شده چيست و آن را روي کاغذ بنويسيم؟

گام دوم: دلايل و مستندات ارائه شده دقيقا چه چيزهايي هستند؟ مواردي که مستقيم و يا غير مستقيم اظهار شده اند، را استخراج کرده و جهت بررسي شفاف يادداشت برداريم.

گام سوم: اعتبار ادعا و همچنين اسناد ارائه شده را بدقت بررسي کنيم تا ببينيم در چه سطحي بوده و تکيه گاه شان چيست؟

اجازه دهيد مسئله واکسن و مغناطيس را با همين گام ها به عنوان يک مصداق بررسي کنيم.

گام اول: در کليپ هاي منتشر شده، بطور شفاف چه موضوعي ادعا شده است؟ ادعاي مطرح شده در شبکه اجتماعي اين است که واکسن زدن باعث ايجاد خاصيت مغناطيسي در بدن فرد مذکور مي شود.

گام دوم: دقيقا براي اثبات اين ادعا چه مستنداتي ارائه شده است؟ براي بررسي مستندات و چند کليپ با انتشار گسترده انتخاب شدند. مرد ميانسالي که چندين قاشق را به ناحيه سينه اش مي چسباند. خانمي که آهن رباي گرد کوچکي را به بازوي چپ اش چسباند، و مرد سالمندي که کليد و سپس قاشقي رو به بازوي چپ اش چسباند.

گام سوم: اين گام مهمترين گام محسوب مي شود. اعتبار ادعا و مستندات در چه وضعيتي است؟

۱) آيا سند معتبري براي واکسن زدن ارائه شد؟ يا صرفا ادعاي کلامي بود؟

۲) آيا افراد مذکور به منظور شفاف کردن هويت حقيقي خود به مسائلي مانند: نام خود، کشور و شهرشان، مرکزي که واکسن زده اند و نوع واکسن به صراحت اشاره کردند؟

۳) آيا انسجام کافي در ادعاي مطرح شده وجود داشت؟ محل ايجاد مغناطيس در يکي از افراد ناحيه سينه و دو نفر ديگر ناحيه بازو بود.

۴) آيا علت چسبيدن شي مانند قاشق به سينه صرفا به دليل مغناطيس است؟

۵) آيا ادعا کنندگان بجز بازويي که ادعا مي شد واکسينه شده، بازوي مقابل رو هم به عنوان کنترل تست کردند؟

۶) آيا بعد از پخش شدن اين کليپ، فردي قبل از واکسيناسيون تست منفي مغناطيس را روي بازويش نشان داد؟ تا ثابت کند بعد از واکسيناسيون مغناطيس ايجاد شده باشد؟

۷) آيا يکنواختي و انسجام در اسناد وجود داشت؟ يکي ادعاي تزريق آهن داشت که آهن ربا به بازويش مي چسبيد و يکي ادعاي تزريق آهن ربا داشت که آهن به بدن مي چسبيد.

۸) آيا چنانچه فرض کنيم ادعاي مغناطيسي شدن اثبات شود، چطور ميکروچيپ بودن از اين مسئله نتيجه گيري مي شود؟ آيا ميکروچيپ اين خاصيت را دارد؟

۹) آيا تعداد کليپ هاي گزارش شده در مقايسه با جمعيت چند صد ميليوني واکسينه شده، در حدي هست که اثر را به واکسن نسبت بدهيم؟

نتيجه گيري نهايي

مهمترين مداخله و اساسي ترين راه برون رفت از بحران پاندمي کوويد ۱۹ واکسيناسيون عمومي است. عدم تزريق واکسن با توجه به شايعاتي که عليه واکسن کوويد ۱۹ وجود دارد، نتيجه اي جز به مخاطره انداختن سلامت مردم و جامعه نخواهد داشت.

اين ادعا يک شايعه است و باقي مانندن اجسام روي بدن در مواردي که ادعا مي شود به دليل ايجاد خاصيت مغناطيسي توسط واکسن نيست. بر اساس شواهد علمي موجود، اصولا اين واکسن ها هيچ خاصيت مغناطيسي در بدن ايجاد نمي کنند.

آرمان رحيمي دانشجوي دکتري تخصصي رشته پزشکي مولکولي دانشگاه علوم پزشکي کردستان و دکتر مهدي هدايتي، رئيس مرکز تحقيقات علوم سلولي و مولکولي غدد، پژوهشکده علوم غدد درون ريز و متابوليسم، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي اين گزاره برگ را تهيه کرده اند.