کشف یک ویژگی غیرمنتظره در سیاره "زهره"

ايسنا/ سياره "زهره" شايد يک سيارهي سمي و داغ باشد اما شواهد جديد نشان ميدهد که اين سياره بيش از آنچه تصور ميکرديم به زمين شباهت دارد.
به نقل از نيويورکتايمز، طي دهههاي آينده "زهره" مورد بازديد فضاپيماهاي زيادي قرار ميگيرد. زمين و زهره اندازهاي مشابه دارند و در کنار يکديگر قرار دارند. هر دوي اين سيارهها از مواد ستارهاي يکساني تشکيل شدهاند اما زمين تبديل به مکاني سرسبز شد در حالي که زهره يک سيارهي داغ و جهنمي است. اما علت چيست؟
براي پاسخ به اين سوال همهي ويژگيهاي زهره بايد مورد بررسي قرار بگيرد. اين ويژگيها شامل نحوهي دگرگوني آن در گذر زمان است.
زمين صفحات تکتونيکي دارد که در حرکتند و باعث تشکيل کوهها و اقيانوسهاي وسيع ميشوند. زهره اين صفحات را ندارد اما بر طبق مطالعات جديد که در هفتهنامهي "مقالات آکادمي ملي علوم ايالات متحده آمريکا" منتشر شده است به نظر ميرسد بخشهايي از سطح زهره که از بلوکهايي تشکيل شده حرکت ميکنند و محيط اطرافشان را تغيير ميدهند.
اين صفحات که نازک و صاف هستند، کمپي(campi) خوانده ميشوند. کمپيها ميتوانند به اندازهي ايرلند کوچک باشند يا وسعتي به اندازهي آلاسکا داشته باشند.
اين يافتهها با استفاده از دادههاي کاوشگر ماژلان(Magellan) ناسا به دست آمده است.
در اوايل دههي ۱۹۹۰ از رادارهاي اين کاوشگر براي گذر از جو سياره و مشاهدهي سطح آن استفاده شد. دانشمندان با نگاهي دوباره به اين نقشهها توانستند ۵۸ کمپي کشف کنند. اين کمپيها در کنار کوههايي کوچک و حفرههايي قرار دارند اما اين کوهها و شيارها چگونه شکل گرفتهاند؟
به گفتهي پل بيرن(Paul Byrne)، دانشمند سيارات در دانشگاه ايالتي کاليفرنياي شمالي و نويسندهي اصلي اين مقاله: تنها يک توضيح منطقي وجود دارد.
حرکت کمپيها که توسط مواد مذاب زير سطح خود جابهجا ميشوند به سمت زمينهاي ثابت حرکت کرده و باعث فشرده شدن آنها و تشکيل کوهها ميشود. هنگامي که کمپيها دور ميشوند باعث باز شدن سطح زمين و ايجاد شيارهايي ميشود.
اينکه اين تغييرات در مناطق پست سيارهي زهره رخ داده قابل توجه است. گدازهاي که آنها را حرکت ميدهد قدمت چند صد ميليون سالي دارد و اين سطوح جوانترين زمينهاي اين سياره هستند. اين بدان معناست که اين اتفاقات به تازگي در منظومهي شمسي رخ داده است. اما آيا حرکت اين صفحات امروزه نيز ادامه دارد؟
ماموريتهاي وريتاس(VERITAS) ناسا و انويژن(EnVision) اروپا جواب اين پاسخ را خواهند يافت. اين کاوشگرها که رادارهاي خاص خود را دارند اين کمپيها را با وضوح بالا بررسي خواهند کرد تا دانشمندان دريابند آيا اين صفحات از زمان شروع کار کاوشگر ماژلان حرکت کردهاند يا خير.
اگر جواب بله باشد ميتوان گفت سيارهي زهره از نظر زمينشناسي فعال است.
دکتر جوزف او روک(Joseph O’Rourke)، دانشمند سيارات از دانشگاه ايالتي آريزونا ميگويد: توضيح علت اين حرکات تکتونيکي شگفتانگيز کاربردهاي زيادي دارد. در جهان تعداد بيشماري سياره هماندازهي زمين و زهره وجود دارد و فعاليتهاي تکتونيکي آنها سرنوشت آنها را مشخص ميکند. ما نميتوانيم سيارات سنگي منظومهي شمسي و فراتر از آن را درک کنيم تا زماني که به درک درستي از سيارهي همسايه خود نرسيم.