جمعیت‌ پنهانی که می‌توانند کانون‌ جدی عفونت کرونایی شوند!

پروفسور قاسم آهنگري، متخصص ايمونوژنتيک و استاد تمام دپارتمان ژنتيک پزشکي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و زيست فناوري، با اشاره به سرعت گرفتن واکسيناسيون در کشور گفت: اين روزها شاهد سرعت بخشي در زمينه واکسيناسيون عليه ويروس کرونا هستيم و لازم است Mass Vaccination (واکسيناسيون عمومي) سرعت بيشتري گيرد؛ چرا که واکسن‌هاي طراحي شده دو دوزي است و واکسيناسيون انجام شده Immune Protection (حفاظت ايمني) ايجاد مي‌کند نه Full  Immune Protection (حفاظت کامل ايمني).

وي در اين باره توضيح داد: افرادي که مبتلا به کرونا شدند، لازم است حداقل ۶ هفته بعد از رفع علايم، کانديداي تزريق واکسن شوند، چون واکسن‌ها براي حفاظت ايمني فرد طراحي شده‌اند؛ از اين رو نه تنها در زمان‌هاي مقرر بايد واکسن‌ تزريق شود، بلکه مي‌بايست از همان نوع واکسني تزريق شود که در دوز اول تزريق شده است.

آهنگري اضافه کرد: در حال حاضر نبايد در جامعه براي گروه‌هاي هدف دوز سوم (دوز بوستر يا تقويتي) مطرح شود؛ چرا که ابتدا بايست بر اساس منحني توزيع نرمال، هر چه سريع‌تر در افراد گروهِ هدف، واکسيناسيون به طور کامل صورت گيرد و تمام افراد واکسينه کامل شوند؛ حتي جمعيت‌هاي آشکار و پنهان اتباع خارجي که ساکن کشور هستند. اين جمعيت پنهان و آشکار در صورت عدم واکسيناسيون، مي‌توانند به عنوان کانون‌هاي شروع عفونت‌هاي جدي محسوب شوند.

اين متخصص ايمونولوژي خاطر نشان کرد: تنها پرسنل خدمات درماني آن دسته از پرسنلي که در بخش‌هاي ICU مستقر و با بيماران فرم شديد در ارتباط نزديک هستند، بايد کانديداي دوز سوم شوند و در پروتکل‌هاي واکسيناسيون قرار گيرند.

وي ادامه داد: از سوي ديگر مطالعات کلينيکي و آزمايشگاهي نشان داده است که براي افراد واکسينه شده به‌ويژه افرادي که پيوند کليه و يا ديابتيک هستند، ايمني‌زايي واکسن‌ها از سطح پايين‌تري برخوردار است، از اين رو لازم است اين افراد پروتکل‌هاي بهداشتي را رعايت کنند.

آهنگري، زمان در تزريق واکسيناسيون را بسيار کليدي خواند و با تاکيد بر اينکه دوزهاي تزريقي در داوطلبان در زمان‌هاي معين، بهترين نتايج ايمني محافظتي را در بدن ايجاد خواهد کرد، يادآور شد: علاوه  بر آن تاکنون واکسني که Full Immune Protection يا محافظت کامل ايمني ايجاد کند، ساخته نشده است و ايمني ايجاد شده به صورت Partial Immune Protection هم از لحاظ سيستم ايمني و هم توليد آنتي بادي است.

استاد تمام پژوهشگاه ملي زيست فناوري، با ابراز خرسندي از اينکه در طي اين مدت نتايج مطالعات انساني پس از تزريق واکسن و يا Post vaccination Survay در زمان‌هاي مختلف پس از تزريق مشخص شده است، خاطر نشان کرد: اين نتايج نشان مي‌دهد که سطح ايمني بدن بعد از ۳ ماه از تزريق دوز دوم شروع به کاهش مي‌کند، بر اين اساس شرکت‌هاي توليدکننده واکسن بر اساس نتايج باليني پيشنهادات مختلف براي نگهداري سطح ايمني قابل قبول در مقابل با اين ويروس ارائه کرده‌اند.

وي اضافه کرد: بر اين اساس، حداقل زمان تزريق دوز سوم، ۶ ماه بعد از دريافت دوز دوم واکسن است به جز واکسن "جانسون اند جانسون" که تک دوزي است. از اين رو پيشنهاد مي‌شود که مسؤولان کشور، گروه فوق آسيب‌پذير را که همان پرسنل پزشکي به ويژه افراد شاغل در بخش‌هاي ICU که در ارتباط مستقيم با بيماران هستند، در اولويت و برنامه‌ريزي براي تزريق دوز سوم ۶ ماه بعد از دريافت دوز دوم در نظر بگيرند.

آهنگري، با تاکيد بر اينکه نبايد اجازه داده شود که سطح ايمني که ناپايدار است، از سطح مورد قبول پايين‌تر برود، اظهار کرد: جهت جلوگيري از کاهش سطح ايمني کادر پزشکي و درماني و ارائه خدمات ايمني آنها لازم است هر چه سريع‌تر آنها براي دريافت دوز سوم واکسن آماده شوند و براي افراد عادي نيز توصيه مي‌شود که سرعت واکسيناسيون بيشتر شود تا گروه‌هاي تحت واکسيناسيون به صورت گروه‌هاي هموژن باشند و از نظر پيک واکسيناسيون توزيع نرمال داشته باشند.

وي تاکيد کرد: منحني توزيع نرمال واکسيناسيون جمعي موجب خواهد شد که اگر با پيک‌هاي جديد مواجه شويم، بيماري با شدت کمتري شايع شود، ضمن آنکه مطالعات در کشورهاي پيشرو در امر واکسيناسيون جمعي اين پيام خوب را مي‌دهد که در جامعه‌اي که توزيع نرمال واکسيناسيون صورت گيرد، ميزان مرگ و مير جامعه هدف، به صورت معناداري کاهش مي‌يابد.

به گفته اين محقق حوزه ايمونولوژي حوزه پزشکي، اگر سرعت واکسيناسيون جمعي افزايش يابد، تعداد زيادي به مرحله اول Immune Protection يا حفاظت ايمني خواهند رسيد، به گونه‌اي که نتايج مطالعات انجام شده از سوي محققان پيشرو ايمونولوژيست باليني در خارج از کشور، نمايانگر کاهش مرگ و مير ناشي از واکنش التهابي فوق حاد در ريه بيماران مبتلا به کرونا است.

استاد تمام دپارتمان ژنتيک پزشکي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و زيست فناوري با تاکيد بر اينکه حضور اين ويروس و پيک‌هاي بعدي در کشورها غير قابل اجتناب است، ادامه داد: مشاهده شده در افراد غير واکسينه شده که ويروس به دستگاه تنفسي تحتاني (Lower respiratory tract) حمله مي‌کند و موجب از کار افتادگي ريه‌ها و در نهايت مرگ مي‌شود، ولي در گروه واکسينه شده دستگاه تنفسي فوقاني يا Upper respiratory tract که شامل مخاط بيني، گوش، حلق و لوزه‌ها است، شديدا درگير مي‌شود و مخصوصا بيماران دچار تورم شديد لوزه‌ها (Tonsilitis) به عنوان کانون مبارزه سيستم ايمني در افراد واکسينه است.

وي اضافه کرد: بنابراين علايم درگيري در افراد واکسينه شده به صورت شايع از ريه‌ها به دستگاه تنفس فوقاني معطوف مي‌شود و علائم عمده آن تورم شديد مخاط بيني و گلو درد ناشي از پاسخ‌هاي ايمني شديد در لوزه‌ها خواهد بود.

آهنگري خاطر نشان کرد: اين موضوع اين پيام را دارد که در آينده متخصصين گوش و حلق و بيني با افزايش ميزان مراجعات بيماران ناشي از همه‌گيري کرونا مواجه خواهند شد و لازم است مسؤولين لجستيک دارويي را معطوف به اين موضوع کنند.

وي لازمه جلوگيري از اين پديده را رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي و فاصله گذاري اجتماعي عنوان کرد و ادامه داد: قطعا با توجه به مطالعات عميق محققان ايمونولوژيست دنيا در اين حوزه، پيشنهاد افزايش سرعت تزريق واکسن بر اساس توزيع منحني نرمال مي‌توان جلوي شدت مرگ و مير ناشي از عفونت کرونايي را گرفت، ولي همان‌طور که متذکر شديم، مانع از عفونت مجدد افراد نمي‌شود، از اين رو درخواست مي‌شود با توجه به تزريق واکسن براي جلوگيري از عفونت مجدد به طور همزمان حتما پروتکل‌هاي بهداشتي، ماسک و فاصله گذاري اجتماعي رعايت ‌شود.