صداهایی از فضا: خوشه وِستِرلند ۲
آخرین خبر/فضا اغلب ساکت است. دادههای جمعآوری شده با تلسکوپها بیشتر به نمودارها، طرحها و تصاویر بیصدا تبدیل میشوند. یک پروژه "مصوت سازی" که رصدخانه پرتوایکس چاندرا ناسا و برنامه جهان یادگیری ناسا آن را هدایت میکنند، به شکل متفاوتی دادههای غیر قابل شنیدن بعضی از قدرتمندترین تلسکوپهای جهان را به صدا تبدیل میکند. این کوشش امکان تجربه دادههایی را که از منابع کیهانی به دست میآیند، با حس متفاوتی برای ما به وجود میآورد؛ شنوایی.
جدیدترین بخش این پروژه مصوت سازی، منطقه ستارههای در حال تشکیل (وِستِرلند۲) را در بر میگیرد، میدانی از بقایای به جایمانده از یک ستاره منفجر شده (بقایای ابرنواختر تایکو) و همچنین منطقهای اطراف پربحثترین و مشهورترین سیاهچاله (مسیه ۸۷). هر مصوت سازی تکنیک مخصوص به خود را برای ترجمه دادههای کیهانی به صدا، به شکلی که انسانها بتوانند بشنوند، دارد.
وِستِرلند ۲(Westerlund 2):
این خوشهای از ستارههای جوان است، که تقریبا یک تا دو میلیون سال عمر دارند، و در فاصله ۲۰۰۰۰ سال نوری از زمین واقع شدهاند. در تصویر آن، دادههای هابل (سبز و آبی) ابرهای ضخیمی را نشان میدهد که ستارههای در حال تشکیل هستند. درحالیکه پرتوهای ایکسی که از طریق چاندرا رصد شدهاند (بنفش) به درون این مه نفوذ میکنند. در نسخه مصوت سازی شده این دادهها، صداها از چپ به راست، در سراسر میدان دید هماهنگ با نور بیشتر صدای بلندتری تولید میکنند.
گام نتها نشاندهنده موقعیت عمودی منابع موجود در تصویر همراه با گامهای بالاتر واقع در بالای تصویر است.
داده هابل به وسیله سازهای زهی نواخته میشود، که از صدای ویبره (plucked) برای ستارگان منفرد و صدای آرشه (bow) برای ابرهای پراکنده استفاده شدهاست. داده پرتوایکس چاندرا از طریق زنگ ها نمایان میشود و نور پرتو ایکس با پراکندگی بیشتر از طریق نتهای پایدار نمایش داده میشود.
دادههای پروژه مصوتسازی را مرکز پرتوایکس چاندرا با همکاری برنامه جهان یادگیری ناسا هدایت میکنند. برنامه فعالسازی علم ناسا در تلاش است تا متخصصین علم ناسا را توانمند ساخته و محتوای علمی ناسا را به طور موثری در محیط یادگیری وارد کند، به شکلی که برای همه سنین موثر باشد. این همکاری میان دانشمند علوم تجسمی دکتر کیمبرلی آرکَند و اخترفیزیکدان دکتر مَت روسو و موزیسین اندرو سانتاگوییدا صورت گرفتهاست.
منبع: مجله آوا استار