تفاوتهای تلسکوپ فضایی هابل و جیمز وب
مجله ایلیاد/ ناسا در حال برنامهریزی برای پرتاب تلسکوپ فوق پیشرفتهی «جیمز وب» به فضا است و به گفتهی متخصصین این پروژه، تصاویری که جیمز وب تهیه خواهد کرد، قابل مقایسه با تصاویر تهیه شده توسط هابل نیست.
تلسکوپ فضایی هابل در سال ۱۹۹۰ به مدار پایین زمین فرستاده شد. در طول سه دههی گذشته هابل توانسته دید ما به کیهان را گسترش داده و تصاویر حیرتانگیزی نیز از فضا به زمین مخابره کند. قبل از هابل تصاویری که از ستارهها و کهکشانها داشتیم کم نور و بیروح بودند، ولی هابل توانست تصاویر رنگی با جزئیات بالا از ستارهها و کهکشانها به زمین بفرستد.
جیمز وب قرار است همه کارها را متفاوت انجام دهد. این تلسکوپ با داشتن آینهی طلایی و ابزار رصد در نور مادون قرمز، میتواند اجرامی که ۱۰ تا ۱۰۰ برابر کمنورتر از اجرام رصد شده توسط هابل هستند را نیز ببیند.
معمولاً جیمز وب را جایگزین هابل معرفی میکنند، ولی با این حال باید توجه داشت که هابل نیز ابزارآلات بسیار پیشرفتهای دارد. هابل در مدارات نزدیک به زمین قرار دارد، در صورتی که جیمز وب در فاصلهی ۱.۵ میلیون کیلومتری از زمین قرار خواهد گرفت. این نقطه از نظر گرانشی پایدار است و به نام «نقطهی لاگرانژ خورشید-زمین» شناخته میشود.
هابل و جیمز وب هر دو تلسکوپهای بزرگی هستند؛ البته جیمز وب خیلی بزرگتر است، ولی دنیا را به صورت متفاوتی میبینند. تفاوت تصاویر تهیه شده توسط این دو تلسکوپ در این است که در طولموجهای متفاوتی کار میکنند. هابل در نور مرئی و فرابنفش کار میکند، در صورتی که جیمز وب در وهلهی اول از نور مادون قرمز بهره میبرد.
ستارهها در تصاویر جیمز وب نسبت به تصاویر هابل محوتر به نمایش درمیآیند، در صورتی که سحابیها در نور مادون قرمز روشن و روشنتر دیده میشوند. در واقع سحابیها در نور مادون قرمز درخشانتر به نظر میآیند.
هابل نورهای دارای طول موج بین ۲۰۰ نانومتر تا ۲.۴ میکرون را میبیند، در صورتی که جیمز وب نورهای موجود در بازهی بین ۶۰۰ نانومتر تا ۲۸ میکرون را میبیند. قابل ذکر است که طول موج نور مرئی بین ۷۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر است. بنابراین جیمز وب علاوه بر نورهای مادون قرمز میتواند نورهای قرمز و نارنجی را نیز از طیف نور مرئی ببیند. پوشش طلایی موجود بر روی آینهی آن نیز نور آبی موجود در طیف مرئی را جذب میکند و انعکاس زرد و قرمز از خود بروز میدهد.
آینهی جیمز وب دارای عرض ۶.۵ متر است، در صورتی که آینهی هابل ۲.۴ متر عرض دارد. بزرگتر بودن آینه به جیمز وب این امکان را میدهد تا نورهای بیشتری را جذب کند و بتواند در اعماق بیشتری از فضا کاوش کند. جیمز وب طوری طراحی شده است که بتواند ستارهها و کهکشانهای شکل گرفته در کیهان اولیه را ببیند.