اولین ساکنان فلات تبت چه کسانی بودند؟
مجله ایلیاد/برخی از محققین اعتقاد دارند که اگر بهخاطر خویشاوندان انسانهای مدرن که دنیسووانها نامیده میشوند نبود، ما هیچ وقت به مرتفعترین فلات کرهی زمین پا نمیگذاشتیم.
فلات تبت که فلات هیمالیا نیز نامیده میشود، بام دنیا است؛ زیرا متوسط ارتفاع آن از سطح دریا ۴۰۰۰ متر است. این سرزمینهای مرتفع که بخشهایی از چین، هند، پاکستان و چند کشور دیگر را در بر میگیرد، آخرین مکانی بوده که هوموساپینها در آنجا به صورت دائمی سکنی گزیدهاند.
تحقیقات متعدد نشان داده است که اجداد انسانها از ۱۶۰ هزار سال پیش تا کنون به صورت دورهای در فلات تبت حضور داشتهاند، ولی فاصلهی بین زمانهای حضور انسانهای نخستین در این مکان قابل توضیح نیست. کسی نمیداند که آیا انسانهای نخستین از گونههای مختلف همیشه بر روی بام دنیا حضور داشتهاند یا هر دوره، جامعهی جدیدی در آنجا زندگی میکردهاند.
محققین شواهد ژنتیکی و باستانشناسی کشف شده از این مناطق را در کنار یکدیگر قرار دادهاند و دو الگوی مختلف را برای اشغال این منطقه توسط انسانها مورد آنالیز قرار دادهاند؛ در الگوی اول اینچنین تصور شده است که انسانها به صورت دائم در این مکان حضور داشتهاند و در الگوی دوم وضعیت اینگونه بوده است که انسانها به صورت دورهای در فلات تبت زندگی کردهاند.
در الگوی حضور گسستهی انسانها، شواهد نشان میدهد که انسانها به صورت دورهای در این مکان زندگی کردهاند تا اینکه حدود ۹۰۰۰ سال پیش حضور خود را دائمی کردهاند. شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان میدهد انسانها از حدود ۳۰،۰۰۰ تا ۴۰،۰۰۰ سال پیش تا کنون به صورت دائمی در فلات تبت حضور داشتهاند.
آنالیز دیاِنای نشان داده است که در شرق آسیا بین دنیسووانها و هوموساپینها زاد و ولد رخ داده است، ولی این اتفاق زودتر از ۴۶ هزار سال پیش رخ نداده است. به نظر میرسد ژنی که از این طریق به گونهی انسانی ما رسیده، باعث شده بتوانیم در نواحی دارای اکسیژن کم زندگی کنیم.
شواهد باستانشناسی نشان میدهد که دنیسووانها برای اولین بار حدود ۱۶۰ هزار سال پیش در فلات تبت حضور داشتهاند، ولی هنوز معلوم نیست انسانها از همان زمان در این مکان باقی ماندهاند یا فقط این مکان را دیدهاند و به مکانهای دیگر رفتهاند. اولین شواهد از حضور هوموساپینها در فلات تبت نیز به ۴۰،۰۰۰ سال پیش میرسد، ولی حضور دائمی آنها در این مکان به حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش برمیگردد.
در سال ۲۰۱۰ استخوان انگشت متعلق به دنیسووانها در کوههای شمالی فلات تبت کشف شد که نشانههای ژنتیکی خاصی درون خود داشت. دادههای ژنتیکی که اخیراً جمعآوری شده است، نشان میدهد که همهی ساکنین شرق آسیا شامل ساکنین فلات تبت دارای ژنتیک مشابه دنیسووانها هستند. بنابراین نتیجهگیری شده است که حدود ۴۶ تا ۴۸ هزار سال پیش، بین هوموساپینها و دنیسووانها زاد و ولد صورت گرفته است و هوموساپینها قابلیت زندگی در محیطهای دارای اکسیژن پایین را کسب کردهاند.
به این ترتیب، دانشمندان این احتمال را مطرح کردهاند که شاید هوموساپینها از همان ۴۰ هزار سال پیش تا کنون در فلات تبت باقی ماندهاند.