نگاه ماه‌نورد چین به عمق ۳۰۰ متری نیمه تاریک ماه

 به نقل از اسپیس، دانشمندان توانستند برای اولین بار ۱۰۰۰ فوت از سطح ماه را ترسیم کنند. نتایج آنها میلیاردها سال تاریخ قمری را که پیش از این پنهان مانده بود نشان می‌دهد.

کاوشگر چانگ‌ای-۴ چین از زمانی که برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ روی ماه فرود آمد در حال ثبت تصاویر پانورامای خیره کننده‌ای از دهانه‌های برخوردی ماه بوده و به نمونه‌برداری از مواد معدنی از گوشته‌ی ماه پرداخته است.

 اکنون، این فضاپیما دانشمندان را قادر می‌سازد تا لایه لایه ساختارهایی را که ۱۰۰۰ فوت(۳۰۰ متر) از لایه‌ی بالایی سطح ماه را تشکیل می‌دهند، با جزئیات بیشتر از قبل ترسیم کنند.

نتایج آنها، که در روز هفتم اوت در مجله «Geophysical Research: Planets» منتشر شد، میلیاردها سال تاریخ ماه را که پیش از این پنهان بود، آشکار می‌کند.

ماه‌نوردی که بر روی چانگ‌ای-۴ به نام یوتو-۲(Yutu-۲) به فضا سفر کرد، مجهز به فناوری به نام رادار نافذ ماه(LPR) است. جیان‌کینگ فنگ(Jianqing Feng)، محقق ارشد این مطالعه، محقق زمین‌شناسی نجومی در موسسه علوم سیاره‌ای در توسان، آریزونا، می‌گوید: این ابزار کاوشگر را قادر می‌سازد تا سیگنال‌های رادیویی را به اعماق سطح ماه ارسال کند. سپس، به پژواک‌هایی که در حال بازگشت هستند گوش می‌دهد. دانشمندان می‌توانند از آن «پژواک‌ها» یا امواج رادیویی که از ساختارهای زیرزمینی منعکس می‌شوند، برای ایجاد نقشه‌ای از سطح زیرین ماه استفاده کنند.

 در سال ۲۰۲۰، دانشمندان از این ابزار برای نقشه‌برداری از ۱۳۰ فوت(۴۰ متر) بالایی سطح ماه استفاده کردند اما تا به حال عمیق‌تر از این پیش نرفته بودند.

فنگ می‌گوید که این داده‌های جدید نشان می‌دهد که ۱۳۰ فوت بالای سطح ماه از لایه‌های متعدد غبار، خاک و سنگ‌های شکسته تشکیل شده است. در درون این مواد دهانه‌ای پنهان بود که وقتی جسم بزرگی به ماه برخورد کرده، شکل گرفته است.

فنگ و همکارانش این فرضیه را مطرح کردند که قلوه سنگ‌های اطراف این ساختار، بقایای ناشی از برخورد است. در قسمت‌های پایین‌تر، دانشمندان پنج لایه مجزا از گدازه ماه را کشف کردند که میلیاردها سال پیش در سراسر ماه نفوذ کرده بودند.

دانشمندان بر این باورند که ماه ما ۴.۵۱ میلیارد سال پیش، نه چندان دیرتر از خود منظومه شمسی، تشکیل شده است، زمانی که یک جرم فضایی به اندازه‌ی مریخ به زمین برخورد کرد و بخش‌هایی از سیاره ما را درهم شکست. فنگ می‌گوید مانند زمین، گوشته ماه در آن زمان حاوی محفظه‌هایی از مواد مذاب به نام ماگما بود که از طریق شکاف‌های تازه تشکیل شده در یک سری از فوران‌های آتشفشانی به بیرون نفوذ می‌کرد.

داده‌های جدید چان‌ای-۴ نشان می‌دهد که این روند در طول زمان کند می‌شود.

 فنگ و همکارانش دریافتند که لایه‌های سنگ‌های آتشفشانی هر چه به سطح ماه نزدیک‌تر می‌شوند نازک‌تر می‌شوند. این نشان می‌دهد که گدازه‌های کمتری در فوران‌های بعدی در مقایسه با فوران‌های قبلی جاری شده‌اند. فنگ گفت: ماه به آرامی در حال خنک شدن بود و انرژی آن به مرور زمان ضعیف می‌شد.

تصور می‌شود که فعالیت‌های آتشفشانی در ماه حدود یک میلیارد سال پیش از بین رفته است اگرچه دانشمندان شواهدی از فعالیت‌های آتشفشانی جوان‌تر در ۱۰۰ میلیون سال پیش کشف کرده‌اند. به همین دلیل، ماه اغلب از نظر زمین شناسی مرده در نظر گرفته می‌شود. فنگ گفت، با این حال، هنوز ممکن است ماگما در اعماق سطح ماه وجود داشته باشد.

چانگ‌ای-۴ هنوز کار خود را در ماه تمام نکرده است.