نگاه دسته چندمی به گردشگری دریایی در کشور؛ از رقبا عقب ماندیم

تسنیم/ توسعه بندرها و نوار ساحلی عمدتاً بر محور صنعت و تجارت بوده و گردشگری نقشی جانبی داشته است. این وضعیت سبب شده نه‌تنها از نظر درآمد ارزی و اشتغال‌زایی از رقبا عقب بمانیم، بلکه فرصت‌های منطقه‌ای را نیز به آنان واگذار کنیم.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، کارشناسان گردشگری سال‌هاست بر این باورند که سه عنصر ساده، یعنی ماسه، نور و آب، اساس شکل‌گیری صنعت گردشگری دریایی را تشکیل می‌دهند. سواحل شنی، آب‌وهوای آفتابی و دسترسی به دریا، ترکیبی است که می‌تواند گردشگران داخلی و خارجی را جذب کند و منبعی پایدار از درآمد و اشتغال برای کشورها به ارمغان آورد. نگاهی به تجربه جهانی نشان می‌دهد کشورهایی که این فرمول را به‌درستی در سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری خود به‌کار گرفته‌اند، امروز از بزرگ‌ترین مقاصد گردشگری جهان به شمار می‌روند.

---

بازار

---

برای نمونه، اسپانیا با سواحل مدیترانه‌ای و جزایر بالئاریک و قناری توانسته سالانه بیش از 80 میلیون گردشگر جذب کند و طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری، درآمدی بالغ بر 70 میلیارد دلار از این صنعت به دست آورد. کشور کوچک مالدیو، تنها با تکیه بر سواحل ماسه‌ای و آب‌های زلال اقیانوس هند، بیش از 3 میلیارد دلار درآمد سالانه دارد و گردشگری سهمی بالای 30 درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می‌دهد. در منطقه خاورمیانه، امارات متحده عربی به‌ویژه دبی، با توسعه سواحل مصنوعی و پروژه‌های نمادین مانند نخل جمیرا، توانسته درآمدی بیش از 40 میلیارد دلار از گردشگری کسب کند و خود را به یکی از مقاصد اصلی سفرهای لوکس در جهان بدل سازد.

این ارقام نشان می‌دهد گردشگری دریایی تنها یک فعالیت تفریحی نیست، بلکه صنعتی چندمیلیارددلاری است که می‌تواند موتور محرک توسعه اقتصادی، ایجاد فرصت‌های شغلی و ارتقای جایگاه بین‌المللی کشورها باشد. بسیاری از دولت‌ها با علم به این ظرفیت، نه‌تنها زیرساخت‌های ساحلی و دریایی خود را توسعه داده‌اند، بلکه سیاست‌های بازاریابی گسترده‌ای برای معرفی برند ملی گردشگری به کار بسته‌اند.

در رابطه با این موضوع، هانی رستگاران، دستیار عالی مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تسنیم می‌گوید:  با نگاهی دقیق به نقشه کشور، پرسشی بنیادین پیش‌روی ما قرار می‌گیرد؛ چگونه کشوری با هزاران کیلومتر ساحل در شمال و جنوب، ده‌ها بندر فعال و جزایر بکر، همچنان سهم ناچیزی از بازار گردشگری دریایی دارد و چرا با وجود منابع طبیعی کم‌نظیر و موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی، نتوانسته‌ایم این فرصت را به موتور محرک توسعه ملی بدل کنیم؟

او اضافه کرد: این پرسش صرفاً دغدغه کارشناسان نیست، بلکه نقطه شروع بازاندیشی در سیاست‌های توسعه گردشگری کشور محسوب می‌شود. تا امروز گردشگری دریایی در ایران نه در اسناد بالادستی و نه در برنامه‌های اجرایی جایگاهی متناسب با ظرفیت‌های کشور نداشته است. آنچه در سواحل شمال و جنوب دیده می‌شود، مجموعه‌ای از فعالیت‌های پراکنده و مقطعی است که اغلب فاقد پیوست زیست‌محیطی، فرهنگی و اقتصادی‌اند.

وی تصریح کرد: توسعه بندرها و نوار ساحلی عمدتاً بر محور صنعت و تجارت بوده و گردشگری نقشی جانبی داشته است. این وضعیت سبب شده نه‌تنها از نظر درآمد ارزی و اشتغال‌زایی از رقبا عقب بمانیم، بلکه فرصت‌های منطقه‌ای را نیز به آنان واگذار کنیم.

رستگاران تاکید کرد: کشورهای با ساحل کوتاه‌تر توانسته‌اند گردشگری دریایی را به یکی از ارکان اقتصاد خود تبدیل کنند، اما ایران هنوز از نبود مدیریت یکپارچه، سرمایه‌گذاری هدفمند و زیرساخت‌های استاندارد رنج می‌برد.

وی با اشاره به ظرفیت‌های مغفول استان‌های ساحلی گفت: در شمال، استان‌های گیلان، مازندران و گلستان می‌توانند به محور گردشگری سلامت و کروز ساحلی تبدیل شوند، چرا که دسترسی ریلی و جاده‌ای گسترده در این منطقه مزیت بزرگی به شمار می‌رود.

دستیار عالی مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی اضافه کرد: در جنوب نیز استان‌های بوشهر، هرمزگان و سیستان‌وبلوچستان با خطوط ساحلی طولانی و جزایر متنوع، قابلیت تبدیل شدن به مقصد گردشگری بین‌المللی را دارند. همچنین خوزستان با بنادر خرمشهر و آبادان می‌تواند حلقه پیوند گردشگری آبی و فرهنگی در جنوب غرب کشور باشد.

وی با تأکید بر اهمیت تجربه‌های جهانی گفت: کشورهایی مانند ترکیه، امارات، سنگاپور و مالدیو نشان داده‌اند که موفقیت در این حوزه بیش از وسعت جغرافیایی، به حکمرانی کارآمد و سیاست‌گذاری هوشمندانه وابسته است.

او تصریح کرد: این نمونه‌ها ثابت می‌کنند ایران نیز می‌تواند با برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت هماهنگ، سهم قابل توجهی از بازار گردشگری دریایی را به دست آورد.

رستگاران در ادامه مسیرهای پیشنهادی برای توسعه گردشگری دریایی ایران را برشمرد و خاطرنشان کرد: تدوین طرح جامع، تفویض اختیار به استان‌ها، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، توانمندسازی جوامع محلی، رعایت استانداردهای زیست‌محیطی، ارائه بسته‌های حمایتی و بازاریابی ملی و بین‌المللی از جمله اقداماتی است که می‌تواند ظرفیت‌ها را به ثروت پایدار بدل سازد.

دستیار عالی مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی در پایان تأکید کرد: ایران با موقعیت استراتژیک خود یکی از مستعدترین کشورهای جهان برای توسعه گردشگری دریایی است، اما این مزیت زمانی به توسعه پایدار منجر می‌شود که از حاشیه به متن برنامه‌های ملی بیاید. او گفت: زمان آن رسیده است دریا را به متن توسعه بازگردانیم و آن را به یکی از پیشران‌های اصلی اقتصاد کشور تبدیل کنیم.

انتهای پیام/