حفاظت از محیط زیست را به یک سازمان محدود نکنیم

ایسنا/ رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: یکی از بزرگترین تحولاتی که باید در حکمرانی محیط زیست رقم بزنیم، این است که وظیفه حفاظت از محیط زیست را صرفاً به یک سازمان متولی (سازمان حفاظت محیط زیست) محدود نکنیم.

به گزارش ایسنا، شینا انصاری در گردهمایی مدیران و روسای آموزش دستگاه‌های اجرایی  که امروز در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، گفت: امروز  شاهد رونمایی از سه بسته آموزشی خواهیم بود که می‌توانند نقطه عطفی در رویکرد ما به آموزش‌های محیط زیستی در بدنه دولت باشند. گردهمایی امروز با شعار «آموزش اثربخش، زیربنای حکمرانی محیط زیست» صرفاً یک شعار تبلیغاتی نیست بلکه یک نگاه تحولی و بنیادین به موضوع آموزش است. ما معتقدیم که هیچ نظام حکمرانی پایداری نمی‌تواند بر پایه‌های سست بنا شود.

---

بازار

---

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: حکمرانی موثر در قرن حاضر مستلزم برخورداری از سه رکن اساسی است که شامل دانایی، مهارت و مسئولیت‌پذیری می‌شود. اگر حکمرانی را ستون سیاست‌گذاری و اجرای کشور بدانیم، پیش از آن باید ستون آموزش آن را مستحکم کنیم. آموزش، زیربنای تصمیم‌گیری‌های درست است. برای عبور موفقیت‌آمیز از بحران‌های محیط زیستی که امروز کشورمان با آن‌ها مواجه است، از جمله چالش‌هایی نظیر خشکسالی، فرسایش خاک، آلودگی هوا و مدیریت پسماند نیازمند آن هستیم که رویکرد آموزش را از سطحی که تا پیش از این غالب بوده، ارتقا دهیم. ما باید آموزش را از سطح صرفاً آگاه‌سازی به سطح بالاتری یعنی سطح تحولی و عملیاتی ارتقا دهیم.

وی تاکید کرد:  آگاه‌سازی همچنان لازم است اما دیگر کافی نیست. ما باید به آموزش‌هایی بپردازیم که به‌طور مستقیم در تصمیمات مدیران ما تأثیر بگذارد؛ آموزش‌هایی که رفتار کارمندان را در سطوح مختلف عملیاتی اصلاح و در نهایت الگوی رفتاری برای کل دستگاه‌ها ایجاد کند. آموزش اثربخش، دانستن صرف نیست بلکه توانستن برای ساختن آینده‌ای پاک‌تر و سبزتر است، یعنی تبدیل دانش به کنش‌های هدفمند و قابل اندازه‌گیری.

انصاری ادامه داد: یکی از بزرگترین تحولاتی که باید در حکمرانی محیط زیست رقم بزنیم، این است که وظیفه حفاظت از محیط زیست را صرفاً به یک سازمان متولی (سازمان حفاظت محیط زیست) محدود نکنیم. این موضوع باید در کل نظام اداری کشور ساری و جاری شود و در ساختارهای اجرایی کشور، مدیریت محیط زیست نهادینه شود.

معاون رییس جمهوری تصریح کرد: واقعیت این است که هیچ دستگاه اجرایی در کشور وجود ندارد که مأموریتی داشته و در عین حال از محیط زیست منفک باشد. از بخش کشاورزی که مستقیماً با منابع خاک و آب درگیر است تا بخش آموزش و فرهنگ که مسئولیت شکل‌دهی به نگرش‌های نسل‌های آینده را دارد، همگی هم از محیط زیست تأثیر می‌پذیرند و هم بر آن تأثیر می‌گذارند. به همین دلیل است که هر کارمند در دولت، در هر پست و سطحی بخشی از زنجیره مسئولیت مدیریت محیط زیستی را بر عهده دارد.

وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست پیش از این با صدور ابلاغیه‌هایی تلاش کرد تا موضوع مدیریت سبز را در داخل مجموعه خود جاری کند. این اقدامات شامل مواردی مانند بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق سامانه‌های الکترونیک، کاهش سفرهای غیرضروری اداری، استفاده از فناوری‌های کم‌مصرف و ترویج استفاده از انرژی‌های پاک در پروژه‌های سازمان است. این اقدامات عملی، هرچند کوچک نشان می‌دهد که ما باید گام‌های عملی را از سازمان خودمان شروع کنیم؛ از داخل ادارات و ستادهای اجرایی.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد:  اگر سازمان حفاظت محیط زیست خودش الگوی رفتار سبز نباشد و نتواند به شکلی کارآمد و سبز فعالیت کند، چگونه می‌تواند از دیگر سازمان‌ها و دستگاه‌ها و مهم‌تر از آن، از مردم انتظار رفتارهای همسو و سازگار با محیط زیست داشته باشد؟ الگو بودن، اولین قدم برای اعتبار بخشی به آموزش‌ها ست.

وی تاکید کرد: آموزش اثربخش، تعریفی کاملاً کاربردی دارد. این آموزشی است که از کلاس‌های تئوری صرف خارج شود و در تصمیم‌گیری‌های روزمره ما به صورت عینی و عملی نمود پیدا کند. برای مثال آموزش اثربخش یعنی مدیر بودجه‌ریزی بداند هر عدد تخصیص یافته در بودجه چگونه می‌تواند بر مصرف منابع طبیعی، میزان تولید پسماند و مصرف انرژی در پروژه‌های آتی تأثیر بگذارد؟ مدیر قراردادها و تدارکات بداند که در بند مفاد قراردادهای منعقده چگونه می‌تواند الزامات محیط زیستی (مانند استفاده از مواد بازیافتی یا حداقل مصرف آب) را لحاظ کند تا بر منابع آب، خاک و انرژی کشور تأثیر مثبت بگذارد؟

انصاری تاکید کرد: آموزش اثربخش یعنی نه تنها ما دانش لازم را کسب کنیم بلکه  کنش و واکنش ما در قبال موضوعات مرتبط چگونه باید باشد. این همان هدفی است که ما امروز در سه بسته آموزشی جدید دنبال می‌کنیم؛ بسته‌هایی که قرار است دانش را به ابزاری برای تغییر رفتار و بهبود حکمرانی تبدیل کنند.

وی با اشاره به  تبیین سه بسته آموزشی جدید (همکاری محیط زیست و امور اداری) گفت: این سه بسته آموزشی نتیجه همکاری سازنده و مشترک سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان امور اداری و استخدامی کشور است. هدف غایی از تبیین و اجرای این بسته‌ها، تقویت ارتباط میان نهادهای دولتی با محیط زیست و نهادینه‌سازی رفتار سبز در کل نظام اداری کشور است. این بسته‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هر سطح مدیریتی را با ابزارهای مناسب تجهیز کنند.

انصاری توضیح داد: بسته اول شناخت محیط زیست است. این بسته متمرکز بر افزایش آگاهی تخصصی مدیران نسبت به موضوع محیط زیست و منابع طبیعی کشور است. در این بسته چالش‌ها، ظرفیت‌ها و تهدیدهای محیط زیستی به‌صورت دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد. مهم‌تر از شناخت تهدیدها، هدف این بسته آموزش نحوه تلفیق ملاحظات محیط زیستی در فرآیندهای اجرایی روزمره دستگاه‌هاست.

معاون رییس جمهوری اضافه کرد: بسته دوم فرهنگ‌سازی محیط زیست و مدیریت سبز است و هدف این بسته، نهادینه شدن رفتارهای سبز در بدنه دولت است. این آموزش‌ها شامل موارد عملیاتی هستند؛ از الگوی صحیح مصرف انرژی و آب در محیط کار گرفته تا نحوه برگزاری جلسات، سفرهای کاری و رویدادهای اداری با در نظر گرفتن کمترین اثر زیست‌محیطی و کمترین ردپای کربن ممکن. این بسته به دنبال ایجاد یک فرهنگ سازمانی پایدار است.

وی افزود: بسته سوم محیط زیست محور توسعه (بسته راهبردی) است و این بسته به‌طور ویژه برای مدیران ارشد کشور و سیاستگذاران کلان تدوین شده است. تلاش محوری این بسته، خارج کردن موضوع محیط زیست از حاشیه و قرار دادن آن به عنوان یک موضوع محوری در برنامه‌ریزی‌های کلان توسعه‌ای کشور است. هدف این است که هیچ تصمیم توسعه‌ای، چه در حوزه زیرساخت و چه در حوزه اقتصاد کلان، بدون در نظر گرفتن دقیق شاخص‌های پایداری و تاب‌آوری زیست‌محیطی، تهیه و تدوین نشود. این بسته، چارچوبی برای ادغام اهداف توسعه پایدار در راهبردهای ملی فراهم می‌آورد. در حقیقت این سه بسته ابزاری هستند برای تبدیل آگاهی تئوریک به عمل اجرایی و قابل مشاهده و تبدیل شعارهای کلی به واقعیت‌های ملموس سازمانی.

انصاری ادامه داد:  نقش سازمان امور اداری و استخدامی در این مسیر، نقشی کلیدی و امیدوارکننده است. حمایت این سازمان به ما اطمینان می‌دهد که آموزش‌های محیط زیستی صرفاً یک فعالیت جانبی نخواهند بود. امید داریم که با همکاری سازمان امور اداری، آموزش‌های محیط زیستی نه تنها در برنامه‌های آموزشی عمومی بلکه در شاخص‌های عمومی و اختصاصی عملکرد دستگاه‌های مسئول در حوزه فرهنگ‌سازی و توسعه منابع انسانی لحاظ شود. این امر می‌تواند آموزش‌های محیط زیست را از سطح یک برنامه آموزشی موقت به جایگاه یک راهبرد محوری در حکمرانی کشور ارتقا دهد.

وی افزود: نمونه‌های اقدامات موفقی که در مسیر مدیریت سبز در کشور می‌توانند الگو قرار گیرند، بسیار متنوع هستند؛ از کاهش مصرف کاغذ از طریق حرکت کامل به سمت سامانه‌های دیجیتال اداری تا بهینه‌سازی مصرف انرژی با نصب تجهیزات هوشمند، تفکیک پسماندها و بازیافت فعال در ادارات و مهم‌تر از همه آموزش سبک زندگی سبز به کارکنان و خانواده‌هایشان.  برگزاری رویدادها و جلسات با در نظر گرفتن مدیریت سبز و کاهش میزان پسماند و ردپای کربن در سطح کل دولت، نه تنها اعتماد عمومی را تقویت می‌کند، بلکه کیفیت و تعهد حکمرانی ما را در سطح بین‌المللی بازتاب می���دهد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: محیط زیست امروز آیینه تمام‌نمای وضعیت حکمرانی ماست. اگر محیط زیست کشورمان را آلوده ببینیم، یا اگر منابع طبیعی آن را فرسوده بیابیم، طبیعتاً باید در کیفیت سیاست‌ها، آموزش‌ها و نحوه مدیریت خودمان بازنگری جدی داشته باشیم.

انصاری در پایان گفت: وقت آن رسیده است که آموزش‌ها را از مرحله «من می‌دانم» به مرحله «من عمل می‌کنم» ارتقا دهیم؛ از مرحله آگاه‌سازی به مرحله کنش و اثرگذاری ملموس. لذا از همه حاضران در این برنامه صمیمانه دعوت می‌کنم که در پایان این گردهمایی، با امضای «میثاق ملی آموزش محیط زیستی دولت»، تعهد خود را به آموزش اثربخش و اجرای مدیریت سبز اعلام کنند. این میثاق، پیمانی مشترک برای ساختن دولتی یادگیرنده، پاسخگو و تاب‌آور خواهد بود؛ دولتی که در آن آموزش، مسیری مستقیم به سوی آینده پاک‌تر است و هر تصمیم مسئولانه‌تر امروز، ضامن سلامتی طبیعت و محیط زیست کشورمان برای نسل‌های آینده خواهد بود.

انتهای پیام