وفور «متادون» در بازار سیاه ناصرخسرو

خبرآنلاين/ ايرنا نوشت: متادون داروي شبه مخدري است که طبق مصوبه ستاد مبارزه با مواد مخدر بايد فقط در کلينيک هاي درمان اعتياد توسط پزشک متخصص تجويز شود اما واقعيت در بازار سياه متادون چيز ديگري است. متادون داروي شبه مخدر است که غالبا به عنوان داروي نگهدارنده براي مهار اعتياد به هروئين و مواد مخدر به کار مي‌رود. اين داروي مخدر در چند کارخانه داروسازي که از وزارت بهداشت مجوز دارند، توليد مي شود بعد به شرکت هاي پخش تحويل مي شود و آنها نيز به معاونت هاي غذا و داروي دانشگاه علوم پزشکي تحويل مي دهند سپس بر اساس سهميه بندي به مراکز درماني ترک اعتياد داده مي شود و با تجويز پزشک به بيمار به عنوان مصرف کننده نهايي داده مي شود. اما اکنون نشت داروهاي شبه مخدر مانند متادون و مرفين در بازار نگران کننده شده است. متادون به راحتي در عطاري ها و در بازار ناصرخسرو براي هر فردي قابل تهيه است. آن هومان نارنجي ها، درمانگر اعتياد مي گويد: مشاهدات يک سال اخير در مراکز بستري و کلينيک هاي درمان اعتياد حاکي از افزايش مصرف خودسرانه متادون است و اعتياد به اين داروي مخدر خود به معضل جديدي تبديل شده است. «وحيد» بهبوديافته اي است که اکنون 94روز است از دام اعتياد رهايي يافته است. او پيش از اين به ترياک و هروئين معتاد بوده است و قرص متادون هم مصرف داشته است. وحيد مي گويد: حالا از اعتياد به ترياک و هرئين نجات يافته ام اما به متادون وابسته شده ام. وابستگي به متادون از هروئين سخت تر و ترک آن به مراتب دشوارتر است. «فيروز» نيز بهبوديافته اي است که متادون را خودسرانه و بدون تجويز پزشک مصرف کرده است. او هم معتقد است که متادون اعتيادآور و ترک آن دشوار است. دکتر نارنجي ها، مي گويد: متادون ممکن است بسته به شرايط بيمار از پنج تا 40 سي سي تجويز شود اما بيماراني به کلينيک مراجعه مي کنند که روزانه خودسرانه تا180 سي سي متادون مصرف مي کنند يعني تقريبا يک شيشه در روز متادون مي خورند. ناصر خسرو نباشد داروي ايران لنگ است «مهدي»، جوان متولد دهه 60 است. او يکي از فروشندگان بازار سياه ناصرخسرو است. فقط با موبايل، کارهاي روزانه خود را انجام مي دهد. بدون هيچ دارو يا وسيله اي در خيابان ناصرخسرو قدم مي زند و زيرلب به عابران مي گويد: دارو. دارو . دارو. مهدي مي گويد: «ناصر خسرو نباشد، بازار داروي ايران لنگ است. اينجا هر دارويي بخواهيد مي توانيد بخريد يا بفروشيد». وقتي درباره خريد و فروش متادون در بازار ناصر خسرو از مهدي مي پرسم، مي گويد: چند تعداد مي خواهيد. قرص متادون قهوه اي 40 پرطرفدار است. وي درباره قيمت متادون مي گويد: بسته قرص صدتايي متادون پنج قهوه اي 73 هزار تومان و سفيد آن 70 هزار تومان است. بسته قرص صدتايي متادون 20 قهوه اي 280 هزار تومان و سفيد آن 260 هزار تومان است. بسته قرص صد تايي متادون 40 قهوه اي، از 480 تا 500 هزار تومان و سفيد آن، 480 هزار تومان است. شربت متادون هم 85 تا 90 هزار تومان معامله مي شود. مهدي در حالي که روي نرده پياده راه ناصرخسرو لم داده است مي گويد: البته اينها قيمت امروز است و ممکن است اگر چند روز ديگر تماس بگيريد بالا و پايين شود هر چند قيمت دلار بر قيمت متادون تاثير نداشته است اما بسته به عرضه و تقاضا در بازار، قيمت ها تغيير مي کند. مهدي که با ترديد صحبت مي کند مي گويد: شما خريدار يا فروشنده واقعي نيستيد اما به هر حال هر چقدر براي خريد بخواهيد، دارم و هر قدر هم بخواهيد بفروشيد، خريدارم. او مي گويد: با کلينيک ها در ارتباط هستيم و از آنها متادون مي گيريم. متادون هاي موجود در بازار سياه هم از شرکت داروپخش، اکسير و مهر دارو است. قبول دارم که کار خلاف انجام مي دهم اما اگر خواستيد متادون تهيه کنيد و از قيمت هايي که من به شما دادم پايين تر گفتند بدانيد که جنس درجه 2 و تقلبي است. اينجا آمپول ۴۰ ميليوني معامله مي‌شود «محسن» فروشنده ديگري است که کمتر از 30 سال دارد. او مي گويد کار اصلي من ترامادول است اما متادون يا هر داروي ديگري هم که بخواهيد، تهيه مي کنم. اينجا آمپول 40 ميليوني معامله مي شود. «همکارانم هر کدام تخصص خاصي دارند. يک نفر پخش کننده داروهاي شيمي درماني است. فرد ديگري سلطان داروهاي آرامبخش است و خلاصه هرکس داروهاي خاصي را دارد اما همه با هم در ارتباط هستيم.» او مي گويد: مشتري خرد و کسي که براي مصرف خودش متادون مي خواهد کمتر به ناصرخسرو مي آيد چون وقتي به راحتي مي تواند متادون را در عطاري سر کوچه محل زندگي خود تهيه کند لازم نيست تا اينجا بيايد. « بسياري از مشتريان من تلفني هستند هم اينکه بتوانيم به هم اعتماد کنيم کافي است با يک تلفن هر قدر بخواهد بار تحويل مي گيرد». محسن سه گوشي تلفن همراه داشت که بعد از جلب اعتماد نسبي شماره يکي از خط ها را به ما داد. مدام همکارانش با او تماس مي گرفتند و درباره قيمت دارو صحبت مي کردند. قيمت هايي که محسن اعلام کرد از مهدي کمتر بود. او گفت: ما با توليدکنندگان در ارتباط هستيم و از اين جهت قيمت هايي که مي گويم کف بازار است اما مي توانيد باز هم از همکارانم استعلام بگيريد. براي مصرف شخصي متادون به عطاري برويد فروشنده ميانسال ديگري که مدام زير لب زمزمه مي کند دارو داريم، دارو ... با نگاه پرسشگر به عابران مي نگرد، تا مشتري خود را بيابد. وقتي از او درباره متادون مي پرسيم، مي گويد: چي و چقدر مي خواهيد. از يک عدد تا هر قدر بخواهيد البته قيمت ها فرق مي کند هر قدر بيشتر باشد، تخفيف هم مي دهم. او البته ما مظنون مي شود. فکر مي کند مامور هستيم، قيمت ها را پرت و بالا مي گويد و مي افزايد: 25 سال است که بازار ناصرخسرو کار مي کنم. چندين بار مامورها ريختند و همه را جمع کردند. او تاکيد مي کند: اگر متادون مي خواهيد، همه عطاري ها هم متادون مي فروشند. اگر براي مصرف شخصي مي خواهيد بهتر است به عطاري برويد. عطاري‌ها اعتماد نمي‌کنند بعد از آن، در مناطق مختلف تهران به عطاري ها سر زديم و متادون خواستيم اما هيچ يک از آنها متادون نداشتند و بدون معطلي مي گفتند نداريم. برخي از آنها هم با تعجب نگاه مي کردند. يکي از آنها ما را به کلينيک ترک اعتياد ارجاع داد و گفت: بي خود سراغ متادون را از عطاري ها نگيريد. اگر واقعا متادون مي خواهيد بايد تحت درمان باشيد به کلينيک درمان اعتياد مراجعه کنيد. هومان نارنجي ها، کارشناس و پژوهشگر اعتياد درباره اينکه چرا عطاري ها به ما متادون ندادند، مي گويد: شکل ظاهري شما (خبرنگاران) به افراد مصرف کننده متادون نمي خورد و از اين جهت آنها به شما اعتماد نمي کنند در حالي که افراد تحت درمان با شناخت قبلي مي توانند از عطاري ها به راحتي متادون تهيه کنند. نشت متادون از کجاست؟ فروشندگان دارو در ناصرخسرو، نشت متادون را در بازار سياه به کلينيک هاي درمان اعتياد نسبت مي دهند اما پرويز افشار، معاون کاهش تقاضا و مشارکت هاي مردمي ستاد مبارزه با مواد مخدر و سخنگوي اين ستاد معتقد است: در هر جاي چرخه توليد، توزيع، پخش و مصرف مواد شبه مخدر، امکان نشت وجود دارد. نمي توانيم نشت دارو را فقط به مراکز درمان اعتياد نسبت دهيم. افشار مي گويد: بيش از هفت هزار مرکز درمان اعتياد و نگهدارنده با متادون در کشور داريم با اين وجود، ميزان نشت دارو از اين مراکز درماني آن قدر نيست که تبعات آن را به وفور در بازار ببينم. براي اينکه نشت شبه مخدرها به حداقل برسد و قابل رصد باشد، اين داروها که اعتياد آور هم هستند، بايد «نشاندار» شوند. وي مي گويد: متادون ماده اي نيست که بتوانيم توليد آن را در کشور کم کنيم اما نظارت و کنترل بر توليد و توزيع اين ماده شبه مخدر بايد افزايش يابد. متولي اصلي کنترل داروهاي شبه مخدر وزارت بهداشت است سخنگوي ستاد مبارزه با مواد مخدر يادآور مي شود: متولي اصلي کنترل داروهاي شبه مخدر در کشور وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو است، البته سياستگزاري اين امر در کميته درمان پيش سازهاي ستاد مبارزه با مواد مخدر انجام مي شود ولي مجري وزارت بهداشت است. سامانه «تي تک» براساس مصوبه کميته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، سامانه رهگيري، رديابي و کنترل اصالت فرآورده هاي سلامت محور سازمان غذا و دارو (تي تک)، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو مسئوليت دارند، فرايند توليد تا مصرف شبه مخدرها را ثبت کنند. افشار درباره نحوه عملکرد اين سامانه مي گويد: در حال حاضر بخشي از سامانه که مربوط به توليد کارخانه است، راه اندازي شده ولي بقيه مراحل کامل نشده است. حدود سه سال است که درباره اين موضوع ستاد مبارزه با مواد مخدر، مصوبات متعدد دارد. چرا قاطعانه با عرضه بي‌رويه متادون برخورد نمي‌شود؟ نارنجي ها، کارشناس و پژوهشگر اعتياد نيز با انتقاد از عرضه بي رويه متادون و نشت اين ماده در بازار آزاد و عطاري ها مي گويد: متادون به راحتي وارد بازار آزاد مي شود و حتما آثار اجتماعي اعتياد به متادون، افزايش بيماري هاي کبدي و آسيب هاي جدي مصرف خودسرانه و بي حد و حصر متادون در کمتر از پنج سال آينده براي جامعه محسوس مي شود. وي مي گويد: کلينيک هاي ترک اعتياد ماهانه بارها و بارها براي جلوگيري از نشت متادون بازرسي مي شوند.. سازمان غذا و دارو هم در سامانه «تي تک» داروها را ثبت مي کند اما روش هاي دقيقي براي نگهداري و کنترل لازم است زيرا کساني که مي خواهند اين مسير را دور بزنند به راحتي ميانبرهاي نشت دارو را پيدا مي کنند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد