ترنجي/ بايوس يک قطعه ضروريست روي مادر بورد که عملکرد هاي پنهاني سيستم را مديريت مي کند . در اين مقاله مي آموزيد بايوس چيست و چه زماني بايد از آن استفاده کرد.
بايوس چيست؟
کلمه بايوس (BIOS) مخفف عبارت Basic Input/Output System به معناي “سامانه ورودي/خروجي پايهاي” است.
بايوس يک قطعه سخت افزاريست که معمولا روي مادر بورد قرار دارد و شامل دستورالعمل هايي که راه انداز سيستم و عملکرد پايه اي سخت افزار است . ( از جمله عمليات ورودي و خروجي )
قطعه بايوس بسياري از عملکردهاي ضروري سيستم را مديريت مي کند از جمله لود بسياري از درايورهايي که بايستي پيش از بالا آمدن ويندوز شناسايي شوند مثل کيبورد، هارد ديسک ها و حتي فلش درايوهاي بوت. جالب است بدانيد حتي خروجي تصوير مانيتور را هم بايوس برنامه ريزي و مديريت مي کند.
چگونه به بايوس دسترسي پيدا کنيم
ما مي توانيم بسياري از تنظيمات اوليه بايوس را مشاهده کرده و تغيير دهيم. اما اگر اولين بار است که تنظيمات کار ميکنيد بهتر است چيزي را تغيير ندهيد زيرا کوچکترين اشتباه باعث اختلالاتي در عملکرد سيستم شما خواهد شد.
براي دسترسي به تنظيمات اوليه بايوس مي توانيد هنگام روشن شدن سيستم کليد Delete را فشار دهيد تا با پيغام ورود به ستاپ مواجه شويد معمولا شرکت هاي ارائه دهنده مادربورد کليدهاي مختلفي براي ورود به ستاپ در نظر ميگيرند که در صفحه اوليه لود سيستم شما به جملات مشخصي نمايش مي دهند .
بايوس UEFI و بايوس سنتي
اگر تا به حال ويندوز نصب کرده باشيد مسلما يکبار به بخش ستاپ بايوس سر زده ايد. قبل از اينکه به توضيحات بخش هاي مختلف بايوس بپردازيم بهتر است نگاهي داشته باشيم به سيستم قديمي بايوس و تم هايي که در تنظيمات بايوس جديد به کار مي روند. بسته به مدل مادربورد شما، تکنولوژي مورد و سال ساخت تم ستاپ بايوس متفاوت خواهد بود.
هر دو نمايي از ستاپ تنظيمات هستند. اما مسلما ستاپ دوم نسبت به اوليه بسيار پخته تر شده و علاوه بر داشتن رابط گرافيکي زيباتر، اختيارات بيشتري نيز به کاربر مي دهد. نسخه جديد رابط گرافيکي بايوس که به UEFI معروف است زمان چنداني نيست که وارد بازار شده (همراه با ويندوز ۸) و مسلما روي دستگاه ها ي بسيار جديد قابل مشاهده است.
چه کارهايي مي توان در بايوس انجام داد
شما فهميديد بايوس چيست و چگونه مي توان به آن دست پيدا کرد، خب حالا اين سوال پيش مي آيد که چه کارهايي با بايوس انجام مي دهند؟ بايوس مجموعه اي از تنظيمات را در اختيار ما قرار ميدهد که براي عملکرد سيستم بسيار حياتي است . مثل اجازه دسترسي به هارد يا درايو حين لودينگ يا نصب سيستم عامل ….
1ـ تغيير بوت اوليه سيستم
يکي از عملکردهاي بسيار پرکاربرد بايوس تغيير بوت اوليه سيستم است. فرض کنيد روي سيستم خود يک ويندوز خراب داريد و قصد داريد بدون اينکه وارد ويندوز شويد از طريق بوت اوليه سي دي ريکاور ويندوز را اجرا کرده و ويندوز را ترميم کنيد (حتي ممکن است با ورود با ويندوز سيستم شما رسيت شود يا حتي سيستم عاملي نداشته باشيد).
اما اين مشکل وجود دارد که در هر رسيت سيستم اولين بار ويندوز شما لود ميشود و سي دي روي دستگاه اجرا نمي شود. دليل اين است که بايوس شما اين دستور را دارد که اولين بار هارديدسک را لود کند پس شما مجبوريد ترتيب لود را تغيير داده و به سي دي رام انتقال دهيد.
2ـ نمايش دما ، ساعت ، ولتاژ و …
بخش اطلاعات ستاپ بايوس اطلاعات کاملي در خصوص عملکرد سيستم در اختيار ما مي گذارد از ولتاژ گرفته تا دما و ولتاژ ورودي به قطعات…
حتي شما مي توانيد سرعت فن سي پي يو را در اين قسمت مشاهده کنيد.
3ـ اورکلاک سيستم
براي اورکلاک کردن بايستي تا حدود زيادي از ستاپ بايوس کمک گرفت.
توضيحات بالا تنها قسمت کوچکي از توانايي هاي بايوس بود. بايوس توانايي اجام کار هاي پيچسده و قوي را نيز دارد. ولي اين توضيحات براي دانش اوليه در مورد بايوس و کارکرد آن کافيست.
اميدوارم اين آموزش براي شما مفيده بوده باشد.