تابناک / هرچند شايد در آغاز همچون سوژه يک فيلم علمي ـ تخيلي به نظر برسد، اين موضوع اکنون واقعيت يافته و کابوسهاي رايج در عرصه اين گونه فيلمها را تجسم بخشيده است. صحبت از نرمافزاري است که ضمن ردگيري فعاليتهاي شما در شبکههاي اجتماعي، حتي آينده شما را نيز پيشبيني ميکند!
به گزارش «تابناک» به نقل از شبکه خبري «راشا تودي»، شرکت دفاعي آمريکايي «رايتون» يک نرمافزار جنجالي را طراحي کرده که ضمن استفاده از شبکههاي اجتماعي به منظور ردگيري اقدامات افراد، ميتواند اين موضوع را که فرد مذکور در آينده کجا خواهد بود و چه رفتاري خواهد داشت، نيز پيش بيني کند. اين نرم افزار تاکنون با انتقادات زيادي در ميان گروههاي حقوق بشري روبهرو شده است.
يک فايل ويدئويي که به طور اختصاصي در اختيار روزنامه «گاردين» قرار گرفته، نشان ميدهد که چگونه نرم افزار طراحي شده توسط رايتون، ميتواند حجم انبوهي از اطلاعاتي شخصي افراد را از شبکههاي اجتماعي همچون «فيسبوک»، «توئيتر» و «فور اسکوئير» جمع آوري کند.
رايتون تصديق کرده که اطلاعات اين فناوري، بخشي از يک برنامه تحقيق و توسعه در سال ۲۰۱۰ را در اختيار دولت آمريکا گذاشته و آن را بخشي از تلاشها براي ايجاد يک سيستم امنيت ملي معرفي کرده که ميتواند تريليونها داده را در فضاي سايبري تحليل کند.
با اين حال، اين شرکت که مرکز آن در ماساچوست است، اعلام کرده اين نرم افزار که «رايوت» (شورش) يا «فناوري انباشت سريع اطلاعات» نام گرفته را به هيچ نهادي نفروخته است.
گفته ميشود اين نرم افزار جنجالي، استفاده کننده از آن را قادر ميسازد به همه بخشهاي زندگي شخص، دوستان وي، تمامي عکسهايي که آنلاين منتشر کرده و مکانهايي که رفتن به آنها را روي نقشه مشخص نموده، دسترسي داشته باشد.
در ويدئوي منتشره در گاردين، «برايان ارچ»، بازپرس ارشد رايتون توضيح ميدهد که اين برنامه دقيقاً چگونه براي رديابي افراد مورد استفاده قرار ميگيرد. وي در بيان نمونهاي ميگويد: «ما ميخواهيم يکي از کارمندانمان را تعقيب کنيم» و سپس نشان ميدهد که چگونه فردي به نام «نيک» (کارمند مذکور)، از پارک ملي واشنگتن بازديد کرده و تصويري از وي در اين پارک را به همراه يک زن بلوند نشان ميدهد.
ارچ ادامه ميدهد: «ما ميدانيم نيک کجا ميرود. ما ميدانيم نيک چه شکلي است. حالا ما ميخواهيم بکوشيم، پيشبيني کنيم که او در آينده کجا خواهد بود».
از آنجا که نيک معمولا از «فور اسکوئير» (يک برنامه تلفن همراه که دوستان را از مکان تقريبي شما آگاه ميسازد) استفاده ميکند، نرمافزار رايوت ميتواند ده مکان آخري را که نيک به آنجا رفته، به همراه زمان تقريبي آن نشان دهد.
بنا بر اين اطلاعات، مشخص ميشود که نيک هر دوشنبه ساعت ۶ صبح به باشگاه ورزشي ميرود. ارچ ميگويد: «بنابراين اگر شما بخواهيد نيک را پيدا کنيد، بايد روز دوشنبه ساعت ۶ سري به باشگاه بزنيد».
استفاده از وبسايتهاي عمومي براي اعمال قانون، در بسياري از کشورها قانوني تلقي ميشود و نرم افزار رايوت براي سازمانهاي اطلاعاتي و امنيتي جذاب خواهد بود. در فوريه سال گذشته، «اف بيآي» اعلام کرد، در جستوجوي راههايي براي نقب زدن به شبکههاي اجتماعي جهت نظارت بر «افراد يا گروههاي بد» است.
اين موضوع، اسباب نگراني گروههاي طرفدار آزاديهاي مدني را از بابت حريم خصوصي در فضاي آنلاين فراهم کرده است. «گينگر مک کال»، يک حقوقدان در «مرکز اطلاعات حريم خصوصي الکترونيک» واقع در واشنگتن ميگويد: رايوت نگرانيهايي را در اين زمينه برانگيخته که چگونه ميتوان پنهاني و بدون نظارت و مقررات، دادههاي خصوصي افراد را جمع آوري کرد.
وي ميافزايد: «کاربران اطلاعاتي ميفرستند که گمان ميکنند تنها توسط دوستانشان ديده ميشود؛ اما در عوض، اين دادهها در اختيار مقامات دولتي قرار گرفته و يا توسط سرويسهاي جمع آوري دادهها نظير رايوت ذخيره ميشود».
البته شرکت رايتون در مقام دفاع از خود برآمده و سخنگوي اين شرکت در ايميلي به گاردين گفته، اين نرم افزار به تأمين نيازهاي امنيتي در حال تغيير آمريکا ياري ميرساند. وي همچنين تأکيد کرده اين نرم افزار اطلاعات قابل تمييز شخصي همچون اطلاعات بانکي و يا شمارههاي امنيتي عمومي را مورد کنکاش قرار نميدهد.