سانائه تاکایچی، «بانوی آهنین» ژاپن کیست؟

انتخاب/ این سیاستمدار ۶۴ ساله در هفتادمین سالگرد تاسیس حزب حاکم لیبرال دموکرات ژاپن، به عنوان رهبر آن انتخاب شد، مقامی که او را در آستانه تبدیل شدن به اولین نخستوزیر زن در تاریخ این کشور قرار میدهد.
سانائه تاکایچی پس از دو تلاش ناموفق، سرانجام به آرزوی دیرینهاش رسید.
این سیاستمدار ۶۴ ساله در هفتادمین سالگرد تاسیس حزب حاکم لیبرال دموکرات ژاپن، به عنوان رهبر آن انتخاب شد، مقامی که او را در آستانه تبدیل شدن به اولین نخستوزیر زن در تاریخ این کشور قرار میدهد.
تاکایچی که پیشتر وزیر کابینه و مجری تلویزیون بوده و زمانی هم در یک گروه موسیقی هویمتال درام مینواخته، اکنون باید رهبری حزبی را بر عهده بگیرد که درگیر احیای اعتماد رایدهندگان پس از چندین رسوایی و نبرد با جناح راست افراطی است، آن هم در حالی که کشورش با کاهش نرخ زاد و ولد و تنشهای فزاینده ژئوپولیتیکی روبهرو است.
تاکایچی در سال ۱۹۶۱ در استان نارا به دنیا آمد. پدرش کارمند اداری و مادرش افسر پلیس بود و سیاست از زندگی خانوادگی او بسیار دور به نظر میرسید.
او که زمانی درامر پرشور موسیقی هویمتال بود، به این مشهور بود که همیشه چوبهای زیادی همراه دارد، چون هنگام اجرا آنها را میشکند. غواصی و رانندگی هم از علایق دیگر او بودند و خودروی محبوبش، تویوتا سوپرا، اکنون در موزهای در نارا به نمایش گذاشته شده است.
سانائه تاکایچی پیش از ورود به سیاست مدتی کوتاه به عنوان مجری تلویزیون کار کرد.
علاقه او به سیاست در دهه ۱۹۸۰ و همزمان با اوج تنشهای تجاری میان آمریکا و ژاپن شکل گرفت. او برای درک دیدگاه آمریکاییها نسبت به ژاپن، در دفتر پاتریشیا شرودر، نماینده دموکرات کنگره آمریکا که به انتقاد از ژاپن شهرت داشت مشغول به کار شد.
تاکایچی در آن دوران مشاهده کرد که آمریکاییها زبان و غذای ژاپنی، چینی و کرهای را با هم اشتباه میگیرند و ژاپن را در کنار چین و کره جنوبی در یک دسته قرار میدهند.
او در نتیجه به این باور رسید که «تا زمانی که ژاپن نتواند از خود دفاع کند، سرنوشتش همیشه در گرو برداشتهای سطحی آمریکا باقی خواهد ماند.»
تاکایچی نخستین بار در سال ۱۹۹۲ به عنوان نامزد مستقل وارد رقابتهای پارلمانی شد اما شکست خورد.
با این حال، یک سال بعد توانست کرسی خود را به دست آورد و در سال ۱۹۹۶ به حزب لیبرال دموکرات پیوست. از آن زمان تاکنون، او ده بار به نمایندگی مجلس انتخاب شده و تنها یک بار شکست خورده است. او در این مدت به عنوان یکی از صریحترین و محافظهکارترین چهرههای حزب شناخته میشود.
تاکایچی همچنین مناصب ارشد دولتی متعددی بر عهده داشته است، از جمله وزیر امنیت اقتصادی، وزیر مشاور در امور تجارت و صنعت، و طولانیترین دوره خدمت در مقام وزیر امور داخلی و ارتباطات در تاریخ ژاپن.
در سال ۲۰۲۱، او نخستینبار در انتخابات رهبری حزب لیبرال دموکرات شرکت کرد اما به فومیو کیشیدا باخت. در سال ۲۰۲۴ بار دیگر نامزد شد و در دور نخست رایگیری در صدر قرار گرفت، ولی در نهایت رقابت را به شیگرو ایشیبا واگذار کرد.
امسال، در سومین تلاش خود سرانجام به پیروزی دست یافت و با این موفقیت، در آستانه تبدیل شدن به اولین نخستوزیر زن ژاپن قرار گرفت که با تایید پارلمان محقق خواهد شد.
او در جریان کارزار اخیرش به گروهی از دانشآموزان گفت: «هدف من این است که بانوی آهنین شوم.»
تاکایچی یک محافظهکار سرسخت است که سالها با وضع قانونی که به زنان متاهل اجازه میدهد نام خانوادگی خود را بعد از ازدواج حفظ کنند، مخالفت کرد و آن را تهدیدی برای سنتهای ژاپنی دانست. او همچنین با ازدواج همجنسگرایان مخالف است.
با این حال لحن او در سالهای اخیر نرمتر شده است. در جریان کارزار انتخاباتی اخیر، وعده داد بخشی از هزینههای پرستار کودک از مالیات کسر شود و همچنین پیشنهاد داد شرکتهایی که خدمات نگهداری از کودک در محل کار ارائه میدهند، از معافیتهای مالیاتی برخوردار شوند.
سیاستهای او ریشه در تجربههای شخصی و خانوادگیاش دارند: از گسترش خدمات بیمارستانی برای سلامت زنان گرفته تا افزایش جایگاه و حمایت از کارکنان خدمات خانگی و بهبود گزینههای مراقبتی برای جامعه سالخورده ژاپن.
او گفته است: «در زندگیام سه بار شخصا تجربه پرستاری و مراقبت از دیگران را داشتهام. به همین دلیل ارادهام برای کاهش شمار کسانی که به دلیل مراقبت از سالمندان، تربیت فرزندان یا مشکلات تحصیلی کودکان مجبور به ترک شغلشان میشوند، بیشتر شده است. میخواهم جامعهای بسازم که در آن کسی مجبور نباشد حرفهاش را کنار بگذارد.»
تاکایچی که از شاگردان سیاسی شینزو آبه، نخستوزیر فقید ژاپن، محسوب میشود وعده داده سیاست اقتصادی آبه موسوم به «آبهنومیکس» را احیا کند که متکی بر افزایش هزینههای عمومی و وامهای ارزان است.
تاکایچی همچنین خواهان کاهش محدودیتهای قانون اساسی برای «نیروهای دفاع از خود» ژاپن شده است. بر اساس قانون این نیروها از داشتن قابلیتهای تهاجمی منع شدهاند.
از زمان تاسیس حزب لیبرال دموکرات در سال ۱۹۵۵، این حزب همواره بر عرصه سیاست ژاپن تسلط داشته، اما اکنون با نارضایتی عمومی ناشی از رکود اقتصادی، کاهش جمعیت و ناآرامیهای اجتماعی، در حال از دست دادن جایگاه خود در میان رایدهندگان است.
تاکایچی به جناح راست حزب لیبرال دموکرات تعلق دارد و اکنون با انتخاب او حزب امیدوار است رایدهندگان محافظهکاری را که به سوی حزب راست افراطی سانسیتو گرایش پیدا کردهاند، دوباره جذب کند.
حزب سانسِیتو که با شعار «اول ژاپن» فعالیت میکند، اخیرا شمار نمایندگان خود در پارلمان را از یک کرسی به ۱۵ کرسی افزایش داده و بخش مهمی از رایدهندگان محافظهکار را از حزب لیبرال دموکرات دور کرده است. حزب لیبرال دموکرات اکنون اکثریت خود را در هر دو مجلس پارلمان از دست داده است.
تاکایچی در سخنرانیاش پس از پیروزی در دور نخست رایگیری، به این مشکل اذعان کرد و گفت: «ما از سوی حامیان اصلیمان، یعنی محافظهکاران و اعضای حزب، با انتقادهای تند و شدیدی روبهرو شدهایم.»
او افزود: «حزب لیبرال دموکرات باید برای حال و آینده ژاپن تغییر کند. ما همواره منافع ملی را در اولویت قرار میدهیم و کشور را با تعادل اداره خواهیم کرد.»
انتظار میرود پارلمان در تاریخ ۱۵ اکتبر انتصاب او به مقام نخستوزیری را رسما تایید کند.