بحران در دریای سرخ

دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

نشریه فارن‌افرز در تحلیلی از چشم‌انداز تنش‌ها در آبراه دریای سرخ می‌نویسد: دریای سرخ در بحران است. در مرکز این توفان، حوثی‌‌‌های یمن قرار دارند که موجی از حملات را در حمایت از حماس علیه کشتی‌های اسرائیلی در یکی از محوری‌‌‌ترین تنگه‌‌‌های دریایی جهان به راه انداخته‌‌‌اند. استراتژی حوثی‌ها در دریای سرخ هزینه‌های جدی بر تجارت جهانی تحمیل می‌کند، مانند مشکل دزدی دریایی سومالی که در سال ۲۰۱۰ به اوج خود رسید. ایالات متحده و برخی از متحدانش برای مقابله نظامی با این تهدید وارد عمل شده و برخی مواضع جنبش حوثی‌ها را بمباران کرده‌اند. اگرچه این اپیزود گویای مشکلات امنیتی دریای سرخ است، اما بحران بسیار فراتر از مشکلات ناشی از یمن و حوثی‌هاست.

---

بازار

---

خشونت سیاسی و تکه‌تکه شدن دولت که به برآمدن حوثی‌ها در یمن انجامید، اکنون در سراسر شاخ آفریقا به بار نشسته است. شبکه‌ای از درگیری‌‌‌های بین‌‌‌دولتی که از سودان تا سومالی امتداد دارد، می‌تواند هرج‌‌‌ومرج بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای را در سراسر شاخ آفریقا به ارمغان بیاورد و فضایی را برای شبکه‌‌‌های شبه‌‌‌نظامی افراطی و کشورهای متخاصم با منافع غرب در دریای سرخ ایجاد کند. جلوگیری از بدتر شدن وضعیت به یک ائتلاف دیپلماتیک گسترده برای کاهش تنش و درگیری‌های متعدد نیاز دارد. اما چنین تلاشی بدون حمایت تهاجمی دیپلماتیک ایالات‌متحده نمی‌تواند موفق باشد.یک فشار به رهبری آمریکا باید از مداخلات بی‌‌‌ثبات‌‌‌کننده طرف‌‌‌های خارجی که حمایت نظامی از بازیگران نظامی در مناطقی مانند سودان را گسترش داده‌‌‌اند، جلوگیری کند. همچنین باید از یک قحطی در سراسر منطقه جلوگیری کرد که خطر آن در سودان و اتیوپی شدیدتر است. انجام این وظایف دلهره‌آور مستلزم تقویت روابط دیپلماتیک مقامات ارشد ایالات متحده از جمله جو بایدن با طرف‌های درگیر است. اگر بحران‌های به هم پیوسته منطقه‌ای بدتر شود، طرف‌های متخاصم با منافع ایالات متحده، ممکن است در کریدور مهم دریایی به مزیت استراتژیک دست یابند.

جنگ‌های متعدد باعث بی‌ثباتی عمیق در شاخ آفریقا و کمک به بحران در دریای سرخ شده است. از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، شورش‌‌‌های مردمی باعث سرنگونی رژیم‌‌‌های استبدادی طولانی‌مدت در اتیوپی و سودان شد، اما هر دو دولت از آن زمان به سطح شگفت‌‌‌انگیزی از خشونت در غلتیده‌اند. همان‌طور که این اتفاق در اتیوپی رخ داده است، دولت سودان در عمل سقوط کرده است. واقعیت این است که این منطقه با بی‌ثباتی غریبه نیست.اما بحران کنونی در مقیاس و گستره بی‌سابقه‌ای قرار دارد. بحران در این منطقه همچنین با سه مشکل نوظهور نظم جهانی در حال تغییر قرن بیست و یکم تشدید شده است. اولین و مهم‌ترین مورد مربوط به شاخ آفریقا و دریای سرخ، قدرت رو به رشد قدرت‌‌‌های میانی است که می‌‌‌خواهند خود را در حیاط خلوت خود و در صحنه بین‌المللی نشان دهند.

انفجار جنگ داخلی در یمن در سال ۲۰۱۴ و بحران میان کشورهای خلیج فارس سه سال بعد (که قطر را تحت محاصره همسایگان خود قرار داد) موجی از مداخلات مالی و نظامی در سراسر شاخ آفریقا توسط قدرت‌‌‌های خاورمیانه‌‌‌ای که قصد پرورش بازیگران محلی و نفی مزیت استراتژیک برای رقبای منطقه‌ای خود را دارند، افزایش داده است.امارات ‌متحده‌ عربی در مرکز این فعالیت مشکل‌ساز قرار دارد، همان‌طور که مداخلات اخیرش در سودان - (جایی که از RSF حمایت می‌کند) و اتیوپی (جایی که از نخست‌وزیر ابی احمد حمایت می‌کند) -نشان می‌دهد. اما بسیاری دیگر از جمله مصر، ایران، قطر، عربستان سعودی و ترکیه نیز درگیر بازی بوده‌اند.در سال ۲۰۱۵، فشار عربستان سعودی باعث شد که کشورهای منطقه روابط دوجانبه خود را با تهران کاهش دهند، اما تهران اکنون یک بازیگر فعال در سودان است و در ماه‌‌‌های اخیر در تلاش برای بازسازی روابط تاریخی با دستگاه امنیتی این کشور، تسلیحاتی را به SAF ارائه کرده است.

فشارهای جمعیتی، اقلیمی و کلان اقتصادی به عنوان کاتالیزورهای اضافی برای بی‌نظمی عمل می‌کنند. در همین حال، فروپاشی چندجانبه‌گرایی جهانی واکنش‌های بین‌المللی به بحران‌های متعدد شاخ آفریقا را تضعیف کرده است. برای مدت چهار سال، رقابت ژئوپلیتیک بین چین، روسیه و ایالات متحده، هرگونه اقدام جدی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد جنگ‌‌‌های سودان و اتیوپی را خنثی کرده است.بی‌ثباتی در دریای سرخ و شاخ آفریقا یک تهدید مستقیم اقتصادی و امنیتی برای تجارت و منافع تجاری اروپاست. مهاجرت بر بحث‌‌‌های سیاسی اروپا مسلط شده است و تشدید بی‌‌‌ثباتی در شاخ این مشکل را تشدید می‌کند و سیاست‌‌‌های اروپا را به گونه‌‌‌ای منحرف می‌کند که اتحاد فراآتلانتیک را پیچیده می‌کند.

هنوز برای توقف بحران در دریای سرخ دیر نیست، اما با گسترش خشونت و تجزیه دولت‌ها و گسترش نفوذ رقبای آمریکایی، پنجره در حال بسته شدن است. ایالات متحده و شرکای آن باید برای متوقف کردن بحران‌های گسترده در زمین و تشدید خطر بی‌ثباتی بیشتر در یکی از حیاتی‌ترین آبراه‌های جهان اقدام کنند.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar