برگزیده

کسی برای بایدن تره خرد نخواهد کرد

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1403/08/27 - 14:35

دنیای اقتصاد/متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده روز جمعه در دیدار با رهبران کره‌جنوبی و ژاپن در اجلاس جهانی رهبران آسیا و اقیانوسیه در پرو، نسبت به آنچه «همکاری خطرناک و بی‌ثبات‌کننده» بین کره‌شمالی و روسیه خواند، ابراز نگرانی کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، جو بایدن، شیگرو ایشیبا، نخست‌وزیر ژاپن و یون سوک یول، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی در بیانیه‌ای مشترک گفتند که همکاری بین کره‌شمالی و روسیه، از جمله تصمیم کره‌شمالی برای اعزام هزاران نفر به روسیه را به‌شدت محکوم می‌کنند.

این سه رهبر با استفاده از نام اختصاری کره‌شمالی گفتند: «تعمیق همکاری نظامی بین کره‌شمالی و روسیه، از جمله انتقال مهمات و موشک‌های بالستیک، با توجه به وضعیت روسیه به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد بسیار خطرناک است. ما همچنان مصمم به حمایت از اوکراین هستیم؛ زیرا این کشور از حق ذاتی‌اش برای دفاع از خود که در ماده۵۱ منشور سازمان ملل ذکر شده است، استفاده می‌کند. یک مقام ارشد آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت‌وگوها را در جلسه ۴۰دقیقه‌ای پشت درهای بسته تشریح کرد و گفت که موضوع همکاری روسیه و کره‌شمالی در بحث بین سه رهبر غالب بود. رئیس‌جمهور و دستیارانش در هفته‌های اخیر گفته‌اند که به‌شدت نگران اقدامات کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی، از جمله اعزام نیرو به روسیه و آزمایش جدید یک موشک بالستیک دوربرد هستند.

روز سه‌شنبه، بایدن گفت که این تحولات باید با هماهنگی نزدیک با متحدان در منطقه دنبال و با آن مقابله شود. همچنین در ادامه دیدار سه‌جانبه این رهبران، بایدن در کنار ایشیبا و یول، نسبت به همکاری‌های امنیتی و اقتصادی جدیدی که سه کشور طی نشست سال گذشته در کمپ‌دیوید اعلام کردند، ابراز اطمینان کرد. بایدن گفت: «من افتخار می‌کنم که به یکی از بخش‌های ایجاد این مشارکت کمک کردم.» او به تاثیر احتمالی بازگشت دونالد جی.ترامپ رئیس‌جمهور منتخب به کاخ سفید اشاره نکرد؛ اما خاطرنشان کرد که دیدار روز جمعه آخرین دیدار او با این گروه خواهد بود.

بایدن تصریح کرد: من فکر می‌کنم این گروه و همکاری دوام داشته باشد. رئیس‌جمهوری آمریکا افزود: «این امید و انتظار من است.» دستیاران بایدن گفتند که نام ترامپ در دیدار سه رهبر مطرح نشد. یک مقام ارشد گفت که دولت بر «شرایط فعلی» متمرکز است و درباره اینکه چگونه ترامپ ممکن است با این گروه رفتار کند و آیا این روند را ادامه خواهد داد یا نه، فکر نمی‌کند. اما انتخاب ترامپ همچنان به‌دلیل سفر بایدن به پرو چندان به‌چشم نیامده است. این آخرین سفر مهم او به خارج از کشور برای دیدار با رهبران جهان قبل از پایان دوره ریاست‌جمهوری‌اش در ژانویه است. رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است امروز یکشنبه در پرو توفق کوتاه داشته باشد و سپس به ریودوژانیرو برای دومین اجلاس سران گروه۲۰ برود. نه بایدن و نه مقامات ارشد امنیت ملی وی درباره اینکه ترامپ که فلسفه «اول آمریکا» را پذیرفته و تقریبا از تمام رویکردهای بایدن در قبال جهان انتقاد کرده است، چه بخش‌هایی از رویکرد سیاست خارجی رئیس‌جمهور را نادیده خواهد گرفت، اظهار نظری نکرده‌اند.

با این حال روز جمعه، جو بایدن تنها گفت که «اکنون به لحظه‌ای از تغییرات سیاسی مهم رسیده‌ایم.» جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور روز پنج‌شنبه به خبرنگاران در ایر فورس‌وان گفت که مقامات هر سه کشور آماده هستند تا همکاری نزدیک بین خود را به «ویژگی پایدار سیاست آمریکا در آینده هند و اقیانوس آرام» تبدیل کنند. این امر شامل ایجاد یک «دبیرخانه» برای دائمی کردن ترتیبات امنیتی و اقتصادی است. سالیوان گفت که انتظار دارد این همکاری‌های سه‌جانبه از حمایت دو حزبی برخوردار شود و افزود: «ما کاملا انتظار داریم که این امر در دولت بعدی ادامه یابد؛ اگرچه البته، آنها تصمیمات خود را خواهند گرفت.»

آخرین روزهای بایدن
جو بایدن و شی جین‌پینگ، رهبر ارشد چین، سال‌ها درباره چگونگی نظم دادن به جهان بحث و جدل کرده‌اند. بایدن که «شی» را «دیکتاتور» توصیف کرده، گفته است که حفظ دموکراسی «چالش تعیین‌کننده عصر ما» است. در مقابل، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، ایالات متحده را «بزرگ‌ترین منبع هرج و مرج» در جهان معرفی کرده و نسبت به ایده‌های خطرناک لیبرال غربی هشدار داده است. اکنون که این دو به‌عنوان رهبران جهان احتمالا آخرین‌بار در روز شنبه در پرو یکدیگر را ملاقات می‌کنند، به نظر می‌رسد که بایدن مجبور است از دیدگاه‌های خود عقب بنشیند. رئیس‌جمهور ایالات متحده در حالی از صحنه جهانی خارج می‌شود که اقتدارش پس از اینکه آمریکایی‌ها به دونالد جی.ترامپ رای دادند تا به قدرت بازگردد، کاهش یافته است. از سوی دیگر، «شی»، قدرتمندترین رهبر چین از زمان مائوتسه تونگ، بدون محدودیت دوره و احاطه‌شده توسط وفاداران است.

او مشکلات اقتصادی چین را ناشی از «مهار» آمریکا دانسته است. شی جین‌پینگ نفوذ پکن را در سراسر جهان، از جمله در منطقه‌ای که ایالات متحده حیاط خلوت خود می‌داند، گسترش داده است. قرار است که شی یک بندر در آب‌های عمیق پرو با هزینه ۳.۵میلیارد دلاری افتتاح کند؛ نقطه‌ای که آقای شی این هفته با افتتاح یک بندر آب‌های عمیق با بودجه ۳.۵میلیارد دلاری چین در آغاز سفر خود به پرو به خانه رفت. دولت بایدن می‌گوید رئیس‌جمهور می‌خواهد از نشست پرو، در حاشیه مجمع همکاری‌های اقتصادی آسیا و اقیانوسیه، برای به چالش کشیدن شی درباره نفوذ چین، نقض حقوق بشر و تهدیدات علیه تایوان استفاده کند. با این حال با توجه به اینکه آخرین روزهای ریاست‌جمهوری بایدن است، ممکن است رئیس‌جمهوری چین زیاد به آن توجه نکند.

استیو تسانگ، مدیر موسسه SOAS چین در لندن گفت: «شی احتمالا به‌طور خصوصی شکست دموکرات‌ها در ایالات متحده را جشن گرفته و ثبات خود را به عنوان قدرت سیستم چین در نظر گرفته است.» این کارشناس ادامه داد: او احتمالا با بایدن دیدار دوجانبه داشته باشد اما بعید است که به رئیس‌جمهوری آمریکا، امتیاز خاصی بدهد.» آینده سیاست بایدن در قبال چین که بر رقابت بدون درگیری و گردآوری دموکراسی‌های همفکر برای مقابله با پکن متمرکز است، نامشخص است.

شی احتمالا تکرار می‌کند که جهان به اندازه کافی برای هر دو ابرقدرت بزرگ است و آنها باید با هم کنار بیایند، تا این‌گونه سیگنالی آشتی‌جویانه به رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بدهند که تمایل به رویارویی دارد و قول داده است تعرفه‌های سنگینی را بر چین وضع کند. شین کیانگ، معاون مرکز مطالعات آمریکایی در فودان گفت: «چین می‌داند که پس از روی کار آمدن ترامپ، به احتمال زیاد بسیاری از وعده‌های بایدن، بسیاری از سیاست‌های اتخاذشده یا اجراشده کاملا معکوس شوند.» پس از روی کار آمدن ترامپ، روابط بین کشورها ممکن است بی‌ثبات‌تر شود. انتخاب‌های او برای پست‌های ارشد در دولتش -از جمله مایکل والتز برای مشاور امنیت ملی و سناتور مارکو روبیو برای وزیر امور خارجه– خود نشانه‌های بارز از تغییر رفتار آمریکا خواهد بود و این دو جزو کسانی هستند که سال‌ها می‌گویند باید چین را برای تغییر رفتار تحت فشار قرار دهیم.