برگزیده

پیام ترامپ به ایران

هم ميهن

بروزرسانی 1403/11/06 - 21:10

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

نفس مذاکره را نباید در قالب‌‏های سیاه یا سفید برد. نفس مذاکره ارزشمند است. می‏‌خواهد ترامپ باشد یا هر کسی دیگر. مذاکره یعنی اینکه اجازه می‌‏دهید طرف مقابل حرفش را بزند و او نیز حرف شما را بدون واسطه می‏‌شنود. اینکه نتیجه چه خواهد شد، مسئله‌‏ای دیگر است.

محسن صالحی‌خواه| مسیر پیش روی ایران و آمریکا برای مذاکرات آینده، به مرور زمان روشن‌تر می‌شود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا که با یک فاصله چهارساله بار دیگر به کاخ سفید بازگشت، اخیراً مقابل‌ شان هانیتی مجری سرشناس شبکه فاکس نشست و به سوالات او پاسخ داد. ترامپ در این گفت‌وگو در کنار مسائل دیگر، به موضوع مشکلات آمریکا و ایران و مسیر پیش روی دو کشور نیز پرداخت.

رئیس‌جمهور آمریکا از پاسخ به این سوال که آیا از حمله پیشدستانه به تاسیسات هسته‌ای ایران حمایت می‌کند یا خیر؟ خودداری کرد اما با تکرار ادعاهای پیشین گفت که ایران «نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد.» او مدعی شد که در پایان دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش «یک هفته» تا رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران فاصله داشت.

او تاکید کرد: «اگر توافقی حاصل شود راه‌هایی برای اطمینان قطعی از آن وجود دارد و باید ۱۰ بار راستی‌آزمایی کرد.» ترامپ در بخش دیگری از مصاحبه خود گفت: «تنها چیزی که درباره ایران گفته‌ایم این است که می‌خواهم آنها کشور باعظمتی داشته باشند، آنها پتانسیل بالایی دارند، مردم شگفت‌انگیزی هستند. تنها چیزی که درباره ایران گفتم این است که آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند... اگر آنها یکی داشته باشند دیگران هم می‌خواهند داشته باشند و در این صورت همه چیز فاجعه خواهد بود.»

ترامپ روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران در کاخ سفید نیز در میان سوالات دیگر، به موضوع ایران اشاره و تقریباً همین مواضع را تکرار کرد. او با بیان این ادعا که خوب خواهد بود اگر مسائل با ایران را بدون حمله اسرائیل بتوانیم حل کنیم، گفت: «امیدوارم ایران توافق کند.»

رئیس‌جمهور آمریکا اضافه کرد: «امید است که این مسئله بدون اینکه نیازی به نگرانی بر سر آن وجود داشته باشد حل شود. اگر بتواند بدون آنکه آن گام اضافی برداشته شود حل شود، خوب خواهد بود.»

او پنجشنبه نیز از پاسخ به سوالی درباره حمایت آمریکا از اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته‌ای خودداری کرد. مقامات ارشد کشورمان بارها بر این موضع تاکید کردند که در عین باز بودن پنجره دیپلماسی برای حل مسائل، در صورتی که اسرائیل یا آمریکا دست به اقدام بزنند، واکنش شدیدی به این عمل تجاوزکارانه نشان خواهند داد. به نظر می‌رسد ترامپ نخستین پیغام آشکار خود خطاب به ایران را صادر کرد.

پرونده ایران به چه کسی سپرده می‌شود؟
تیم ترامپ تقریباً به‌طور کامل نسبت به دولت اول او تغییر کرده است. در حال حاضر گمانه‌زنی‌های مختلفی وجود دارد که او پرونده ایران در دولت خود را به دست چه کسی می‌سپارد. رسانه آکسیوس آمریکا – نزدیک به منابع امنیتی – اخیراً ادعا کرده بود که این پرونده به استیو ویتکاف نماینده ترامپ در امور خاورمیانه سپرده خواهد شد. البته رئیس‌جمهور آمریکا اخیراً سپردن پرونده به ویتکاف را نادرست دانست.

استیو ویتکاف فردی است که گفته می‌شود طی چند هفته اخیر نقش مهمی در پایان جنگ اسرائیل و حماس، توافق آتش‌بس و تبادل اُسرا داشته است.

ترامپ اخیراً انتصابی در پنتاگون داشت که نظر رسانه‌ها را به خود جلب کرد. او مایکل دیمینو افسر پیشین سیا و تحلیلگر امور نظامی و ضدتروریسم را به عنوان رئیس سیاست‌گذاری پنتاگون برای خاورمیانه منصوب کرد. دیمینو از اقدام نظامی علیه ایران حمایت نمی‌کند.

المانیتور درباره این انتصاب نوشت: «ترامپ با گزینه‌ی جدید خود در پنتاگون این سیگنال را می‌دهد که از جنگ‌طلبان خسته شده و استراتژی در قبال ایران تغییر کرده است» اما در کنار این انتصابات، اکنون مارکو روبیو سناتور تندرو ضدایران وزیر خارجه آمریکاست و باید دید که چه تاثیری بر ترامپ و دولتش خواهد گذاشت.

تریتا پارسی، رئیس سابق شورای ایرانیان آمریکا موسوم به نایاک که از سوی جریان‌های معارض به لابی‌گری برای جمهوری اسلامی و از طرف جریان‌های تندرو داخلی به کارسازی برای «انعقاد قرارداد خسارت‌بار برجام» متهم می‌شود، درباره رویکرد ترامپ به ایران نوشت: «ترامپ در چند ماه گذشته در مورد ایران به طور قابل توجهی موضع ثابتی داشته است: ۱. تنها خط قرمز او سلاح هسته‌ای است - نه غنی‌سازی، تغییر رژیم، یا مسائل منطقه‌ای. ۲. او خواهان توافق است. ۳. از گفتار تحریک‌آمیز اجتناب می‌کند. ۴. گفتار او حکایتگر فشار حداکثری نیست.»

مهرماه امسال به دنبال حضور هیئت ایرانی در نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل، پارسی هنگام ورود به هتل محل اقامت تیم ایران مشاهده شده بود. او اکنون یکی از مدیران اندیشکده کوئینسی، مستقر در واشینگتن‌دی.سی است.

سنگ‌اندازی تندروهای داخلی
به طور طبیعی، در حال حاضر نیروهای افراطی داخلی، در تلاش برای سنگ‌اندازی مقابل مسیر دیپلماسی هستند. تلاش زیادی از طرف آن صورت می‌گیرد که دوگانه‌ای میان ترور سردار سلیمانی به دستور ترامپ و مذاکره با دولت جدید ترامپ ایجاد کند. دوگانه‌ای که به‌رغم تلاش‌های آنان ایجاد نشده است. مرور رسانه‌ها و اظهارنظرها نشان می‌دهد که در حال حاضر حتی اکثر اصولگرایان نسبت به راهکارهای دیپلماتیک موضع منفی ندارند. صرفاً تندروها هستند که تلاش می‌کنند این مسیر را از جایگاه‌های به‌دست‌آمده در مجلس، بعضی از تریبون‌های نمازجمعه، صداوسیما، روزنامه‌های کیهان و جوان با دست‌انداز مواجه کنند.

دولت پزشکیان چه می‌خواهد؟
موضع دولت چهاردهم در خصوص تعامل با دولت ترامپ مشخص است. رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان طی چند نوبت از جمله مصاحبه با شبکه NBC آمادگی برای گفت‌وگو با دولت جمهوری‌خواه آمریکا را اعلام کرد. او در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود در اهواز بر این موضوع تاکید کرد که مقام رهبری گفتند به غیر از اسرائیل با همه کشورها براساس سه اصل عزت، مصلحت و حکمت ارتباط داشته باشیم.

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز پیش از این گفته بود که گزینه دیپلماسی صرفاً به خاطر حضور ترامپ در قدرت منتفی نیست و ایران به عمل آمریکایی‌ها نگاه می‌کند. در همین راستا، اکسیوس مدعی شد که ایران در جریان دومین جلسه گفت‌وگو با تروئیکای اروپایی که در ژنو برگزار شد، آمادگی خود را برای توافق جدید از طریق این کشورها به آمریکا اعلام کرده است.

به گزارش یورونیوز، «دیپلمات‌های اروپایی به پایگاه خبری «اکسیوس» گفته‌اند ایران در مذاکرات اخیر خود با آن‌ها به‌وضوح اعلام کرده است که می‌خواهد مذاکراتی را برای یک توافق هسته‌ای جدید و متفاوت از برجام آغاز کند. دیپلمات‌های ارشد فرانسه، آلمان، بریتانیا و اتحادیه اروپا ۱۰ روز پیش با همتایان ایرانی خود در ژنو دیدار و درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند.

به گفته منابع اکسیوس، مقامات ایرانی از اروپایی‌ها خواستند این پیام را به واشنگتن منتقل کنند و تأکید کردند که منتظر یک برنامه یا پیشنهاد از سوی ایالات متحده هستند.»

محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور نیز که برای شرکت در مجمع جهانی اقتصاد به داووس در سوئیس رفته، در گفت‌وگویی که اخیراً با فرید زکریا در حاشیه این اجلاس داشت ضمن اینکه آمادگی ایران برای در پیش گرفتن مسیر دیپلماسی را تکرار کرد، هشدار داد که ترامپ درباره ایران عاقلانه رفتار کند. ظریف پیش از این در مقاله منتشرشده در مجله فارن افرز نیز آمادگی ایران را برای مذاکرات اعلام کرده بود.