دلار چطور مهار می‌شود؟

همشهري

بروزرسانی 1403/11/23 - 19:09

همشهری/متن پیش رو در همشهری منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

کارشناسان می‌گویند که دولت بایدبه فکر اقدامات تازه‌ای‌ برای کنترل قیمت ارز باشد

بهزاد رنجبر| شیب قیمت دلار ظرف روز‌های گذشته صعودی شده است‌. در چنین شرایطی کارشناسان بر این باورند که با توجه به آنکه محل تامین ارزی منابع حاصل از واردات محصولات نفتی و غیرنفتی است که تحت عنوان ارز ترجیحی و تجاری مبادله می‌شود این نوسان قیمت دلار در بازار آزاد نمی‌تواند اثری بر فضای تورمی داشته باشد، با این حال دولت باید سیاست‌های ارزی خود را اصلاح کند.‌به گزارش همشهری، آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد از زمان شهادت شهید رئیسی تاکنون بیش از 32هزارو 500تومان معادل 54درصد رشد کرده است و در این مدت با آنکه فراز و فرود‌هایی داشته ‌ روند آن صعودی بوده است. این روند رو به رشد اما ظرف چند روز گذشته شتاب بیشتری داشته و منجر به این شده است که قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد از مرز 90هزار تومان هم عبور کند. در همین مدت قیمت طلا نیز تحت‌تأثیر رشد قیمت دلار و افزایش قیمت هر اونس در بازار‌های جهانی به 6میلیون و 770هزار تومان و سکه تمام به 79میلیون تومان رسیده است. این روند پر شتاب قیمت ارز و طلا منجر به افزایش انتقاد‌ها نسبت به عملکرد دولت چهاردهم و در عین حال بانک مرکزی شده است. با این حال، کارشناسان بر این باورند که بخش عمده این رشد در بازار آزاد و غیررسمی اتفاق افتاده و چون ورود کالاهای اساسی و تجاری بر مبنای ارز ترجیحی و بازار ارز تجاری انجام می‌شود این روند رو به رشد قیمت دلار احتمالا نمی‌تواند اثر مضاعفی بر فضای تورمی داشته باشد. در حال حاضر ارز ترجیحی از محل فروش نفت با قیمت 28هزارو 500تومان و کالاهای تجاری برمبنای قیمت دلار توافقی با نرخ 67هزار تومان تامین می‌شود. با این همه، فعالان بازار اعتقاد دارند بانک مرکزی باید اقدامات سریع‌تری ‌ برای کنترل قیمت ارز آغاز کند.

سیاست ارزی باید اصلاح شود
میثم هاشم‌خانی، اقتصاددان، معتقد است در دوره پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ، با سیاست‌های سختگیرانه و محدودیت‌های ایجاد شده، منافع بسیاری از گروه‌ها به خطر افتاد و به تبع آن، قیمت دلار به‌شدت افزایش یافت. او هشدار داد که اگر سیاست‌های ارزی اصلاح نشوند، ممکن است در پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، قیمت دلار با رشد‌های زیاد‌تری مواجه شود.‌این اقتصاددان تأکید کرد: تنها راه جلوگیری از این روند، اصلاحات معقول و منطقی در سیاست‌های بازار ارز است و باید از تکرار اشتباهات گذشته در سیاستگذاری ارزی خودداری کرد.

اصلاح سیاست‌های پولی
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: سیاستگذاران اقتصادی باید به‌جای افزایش نرخ ارز، بر اصلاح نظام بانکی و کنترل نقدینگی تمرکز کنند، در غیراین صورت، چرخه معیوب افزایش نرخ ارز، رشد نقدینگی و تورم همچنان ادامه دارد.‌حسین صمصامی با انتقاد از عملکرد دولت و وزیر اقتصاد گفت: در ابتدای دولت سیزدهم، اختلاف نرخ بازار آزاد و نرخ رسمی حدود ۱۳هزار تومان بود، اما هم‌اکنون این اختلاف افزایش یافته و به ۳۳درصد رسیده است. این روند همچنان ادامه دارد و از حمایت‌های ضمنی مجلس و دولت برخوردار است.‌‌

تقویت صندوق‌های پروژه
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید مجلس به نوسانات بازار ارز و طلا و ارائه راهکار کوتاه‌مدت برای کنترل این بازار اشاره کرد و گفت: اگر بخواهیم نرخ ارز و طلا کاهش پیدا کند باید صندوق پروژه‌ها را تقویت کنیم و تسریع در راه‌اندازی صندوق پروژه‌ها در دستور کار باشد که نقدینگی به این سمت برود؛ یعنی اگر بازار موازی ارز و طلا شکل بگیرد ثبات در این بازار ایجاد می‌شود.‌جعفر قادری گفت: باید به نوعی با ارائه مشوق‌های نقدینگی مردم را به این صندوق‌ها هدایت کرد. در تعاملات منطقه‌ای با کشورهایی مثل روسیه و چین هم باید ابتکار عمل‌هایی به خرج داده شود تا مشکلات اقتصادی به حداقل برسد که همه اینها در بازار ارز و طلا تأثیر‌گذار هستند.

سیاستگذار پولی باید آمادگی لازم را به‌دست می‌آورد
یک کارشناس اقتصادی گفت: از ماه‌های قبل ریسک‌های سیاسی و تحولات ارزی قابل پیش‌بینی بود که باید سیاستگذار پولی، آمادگی لازم برای ‌آن را کسب می‌کرد. البته مسئله ارزی تنها از طریق یک دستگاه قابل مدیریت نیست و یک موضوع فرادستگاهی و حتی فرادولتی است که به اجماع‌سازی‌ نیازمند است.‌وحید شقاقی شهری افزود: متأسفانه مسائل اقتصادی و تحولات ارزی با تأخیر مدیریت می‌شود و امروز شاهد هستیم که ارز سیر صعودی پیدا کرده و از قبل نیز کاملا مشخص بود که انتظارات تورمی و نااطمینانی‌ها در حال تشدید است؛ به‌عبارتی از قبل این موضوع قابل پیش‌بینی بود. بانک مرکزی، باید از قبل آمادگی لازم را به‌دست می‌آورد.طبق قانون مسئولیت مسائل ارز کشور برعهده بانک مرکزی است و قانون‌ به بانک مرکزی اختیارات داده است و حتی سران قوا نیز این اختیارات را به بانک مرکزی اعطا کرده‌اند.

کاهش تولید در کشور
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: عدم‌افزایش تولید در کشور و رفتن سرمایه‌ها به سمت بازارهای سکه و ارز خود دلیلی بر افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی است.‌جبار کوچکی‌نژاد با اشاره به دلایل کاهش ارزش پولی ملی و راهکارها برای جبران آن گفت: برداشتن موانع از سر راه تولید، تسهیل فضای کسب‌وکار، تنظیم تعاملات خود با کشورهای دیگر با هدف استفاده از منابع ارزی خارجی، ازجمله عواملی هستند که می‌توانند در ایجاد ثبات اقتصادی در کشور مؤثر باشند و پول ملی را ارتقا دهند.‌او با بیان اینکه ما باید سیاست‌های ثابت و بادوامی را اجرایی کنیم و تصمیماتمان پخته و منطقی باشد، ادامه داد: به‌طور مثال در شرایطی که با التهاب ارزی روبه‌رو هستیم وارد کردن کالای لوکس ضرورتی ندارد چراکه این مسئله خود تقاضا را برای دریافت ارز بالا می‌برد. بنابراین مجموعه‌ تصمیمات پولی، بانکی، تجاری و ارزی می‌تواند بر نرخ ارز و همچنین حفظ ارزش پول ملی مؤثر باشد.

سوءاستفاده از فضای روانی
حمیدرضا جیهانی، کارشناس بازار‌های مالی درباره افزایش اخیر نرخ ارز و نوسانات بازار گفت: افزایش قیمت دلار آزاد در روز‌های اخیر غیراقتصادی است و بیشتر به انتظارات تورمی و فضای روانی ایجاد‌شده در بازار مرتبط می‌شود.‌او افزود: نوسان‌گیران و سودجویان از فضای سیاسی شکل‌گرفته در روز‌های اخیر سوءاستفاده کرده‌اند و با افزایش قیمت‌ها و ایجاد نگرانی در جامعه، به‌دنبال کسب سود‌های کلان هستند.‌این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به مکانیسم بازار ارز تجاری توضیح داد: نیاز‌های ارزی کشور در بازار ارز تجاری و از طریق عرضه و تقاضا و به‌صورت توافقی با نرخ 67هزار تومان انجام می‌شود. این نشان می‌دهد که افزایش قیمت دلار در بازار آزاد لزوما بازتابی از واقعیت‌های اقتصادی کشور نیست.‌جیهانی همچنین به افزایش قیمت طلا و سکه در بازار داخلی اشاره کرد و گفت: بخش زیادی از این نوسانات به‌دلیل رشد چشمگیر و کم‌سابقه نرخ طلای جهانی است که ناشی از شروع جنگ تجاری آمریکا و تنش‌های بین‌المللی است.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar