برگزیده

به رئیس‌جمهور آدرس غلط ندهید

فرهيختگان

بروزرسانی 1404/06/30 - 21:58

فرهیختگان/متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

زهرا طیبی| سال 1398 بعد از آنکه ترامپ از برجام خارج شد، برخی از سیاستمداران معتقد بودند که اگر روحانی در راهرو‌های سازمان ملل با ترامپ دیداری کوتاه داشته باشد، می‌توان انتظار داشت، روزنه‌ای برای توافق باز شود. از شهریور 98 تا شهریور 1404 وقایع متفاوتی در جهان رخ داده، نظم جهانی در آستانه تغییرات غیرقابل اجتنابی قرار دارد، ایران یک جنگ را پشت سر گذاشته و منطقه همچنان ملتهب است، اما برخی از سیاستمداران منتسب به جناح اصلاح‌طلب، همچنان به راهکار‌هایی اصرار دارند که برای ایران سال98 نیز دستاوردی به همراه نداشت، چه رسد به حالا که تنش با غرب به سطوح بالایی رسیده است. حالا نیز به رسم هرساله، قرار است رئیس‌جمهور برای شرکت در اجلاس سالانه به نیویورک برود، مسعود پزشکیان راهی آمریکا خواهد شد، آن هم در شرایطی که کمتر از سه ماه از تجاوز آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران و کمتر از دو روز از رد قطعنامه تعلیق تحریم‌های ایران در شورای امنیت گذشته، اروپا آخرین پیشنهاد ایران که به گفته مکرون، معقول به نظر می‌رسید را رد کرده و فعال شدن مکانیسم ماشه تقریباً قطعی به نظر می‌رسد. در این موقعیت امکان به نتیجه رسیدن یک توافق برد - برد برای ایران بسیار ضعیف است، اما همچنان برخی از فانتزی‌گرایان اصلاح‌طلب، تصور می‌کنند اگر رئیس‌جمهور دیداری مستقیم با رئیس‌جمهور آمریکا داشته باشد، رسیدن به یک توافق دور از ذهن نخواهد بود، اصرار برخی از این سیاستمداران به پیچیدن نسخه‌های ساده‌انگارانه در مناسبات پیچیده روابط بین‌الملل، بدون فکر و اندیشه و درنظرگرفتن واقعیت در حال وقوع در صحنه این گمانه را تقویت می‌کند که برخی از این افراد، نه‌تنها تحلیل‌هایشان مبتنی بر نظم 10 سال گذشته جهان است، بلکه به اندازه دانش یک دانشجوی ترم یک روابط بین‌الملل از مناسبات بین‌المللی شناخت ندارند و تصور می‌کنند با یک لبخند، سلام و دیدار تمام چالش‌های پیچیده جهانی حل می‌شود. باید به این نکته توجه داشت که اگر رئیس‌جمهور به دنبال ارائه تصویری از ایران مقتدر مدافع صلح است، دقیقاً باید بر عکس این توصیه‌های ساده‌انگارانه عمل کند.

نطقی ماندگار برای تاریخ
صحبت‌های رؤسای‌جمهور و نکاتی که آن‌ها در اجلاس مجمع عمومی به آن اشاره می‌کنند بسته به آنچه مطرح می‌شود، می‌تواند در تاریخ ماندگار شود. در ادوار برگزاری این اجلاس‌ها در چند دوره موارد متعددی از سخنرانی‌ها و موضوعات مورد اشاره رؤسای‌جمهور را می‌توان ذکر کرد که در خاطر افکار عمومی جهان باقی مانده است. می‌بایست توجه داشت که بعد از تجاوز آشکار اسرائیل و آمریکا و نقض حقوق بین‌الملل توسط اروپا، صحبت‌های رئیس‌جمهور در این اجلاس، مورد توجه ویژه رسانه‌های بین‌المللی قرار خواهد گرفت، براین اساس نطق رئیس‌جمهور و آنچه در این سخنرانی بیان می‌شود، می‌تواند در تاریخ ماندگار شود.

اسنادی از جنایت رژیم را به جهان مخابره کنید
اشاره رئیس‌جمهور به جنایتی که در جریان جنگ 12 روزه علیه مردم ایران به وقوع پیوست مهم‌ترین نکته‌ای است که باید به آن اشاره شود. اگرچه اسرائیلی‌ها با بهانه حضور نیرو‌های حماس زیر ساختمان‌های مسکونی و بیمارستان‌ها حمله به این مراکز در نوار غزه را توجیه می‌کردند؛ اما حمله به مناطق مسکونی، خیابان‌های محل عبور مردم عادی، زندان اوین و بیمارستان‌ها در ایران هیچ توجیهی ندارد و عملاً مصداق نقض قوانین صریح حقوق بشر است. اشاره دقیق رئیس‌جمهور به این جنایات و کشتار غیرنظامیان و کودکان سندی بر جنایت اسرائیل علیه مردم کشوری است که حقوق یا تمامیت ارضی هیچ کشوری را مورد تعرض قرار نداده است.

ایرانی مقتدر را به تصویر بکشید
رئیس‌جمهور ضمن آنکه در جریان سخنرانی می‌بایست به این موضوع تأکید کند که ایران هیچ زمان شروع‌کننده هیچ جنگی نبوده و درحالی‌که در تدارک دور بعدی مذاکرات بود، به آسمانش تجاوز شد؛ اما در عین حال باید تصویر ایران ضعیف‌شده را نیز بر هم بزند و به این موضوع تأکید کند که هزینه هر تجاوز علیه ایران بالا خواهد بود و ایران مقتدرانه پاسخ هر تجاوز را خواهد داد؛ اشاره به این موضوع که ایران تنها کشوری است که وارد جنگ با اسرائیل شد و بزرگ‌ترین پایگاه آمریکا در منطقه را هدف حمله موشکی قرار داد در اثبات این تصویر مقتدر از ایران اثر‌گذار خواهد بود.

در سازمان ملل، حاشیه هم مهم است
طبیعتاً در حاشیه این دیدار، گفت‌وگو‌ها و ملاقات‌هایی احتمالی با مقامات کشور‌های غربی نیز صورت خواهد گرفت؛ اما باید به این گزاره مهم نیز توجه داشت که در اصل این گفت‌وگو‌ها که با محور موضوعاتی مثل مکانیسم ماشه و اسنپ‌بک مطرح شد، نباید تصویر ضعف از ایران منتقل شود. نباید فراموش کرد که با وجود ارائه پیشنهادی که به گفته مکرون معقول بود آن‌ها گام اول را برای فعال‌سازی ماشه برداشتند و در واقع بیش از آنکه به دنبال به نتیجه رسیدن یک توافق باشند، دنبال بهانه‌جویی‌اند و صرف یک دیدار و گفت‌وگو و بازتاب رسانه‌ای نمی‌تواند چالش و بحران پیچیده‌ای که در منطقه وجود دارد را حل کند، براین اساس هیئت همراه رئیس‌جمهور باید به این گزاره مهم توجه کنند که صرف پیچیدن نسخه‌هایی مثل دیدار مستقیم با رئیس‌جمهور آمریکا، نمی‌تواند واقعیت را برای دشمنی که موجودیت و قدرت ایران را هدف قرار داده است، تغییر دهد و او را فریب دهد، بلکه برعکس فریبی برای ایران خواهد بود. در گفت‌وگویی که با کارشناسان و استادان روابط بین‌الملل داشتیم این سؤال را طرح کردیم که پیشنهاد آن‌ها به رئیس‌جمهور و هیئت همراه در سفر به نیویورک چیست؟ در ادامه مشروح گفت‌وگو با سیدهادی سیدافقهی، حمیدرضا غلامزاده، احسان کیانی و حسن لاسجردی کارشناسان روابط بین‌الملل را از نظر می‌گذرانید.