ايرنا/
متن پيش رو در ايرنا منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
مناظره انتخاباتي براي معرفي کانديداها رويه اي مرسومي است که به شيوه هاي گوناگون در روزهاي منتهي به انتخابات ها در کشورهاي مختلف دنبال مي شود. اين شيوه از تبليغات براي درک بهتر شهروندان از برنامه هاي نامزدهاي انتخاباتي به ويژه در انتخابات هاي رياست جمهوري به کار گرفته مي شود.
ارايه برنامه و دفاع از آن در رقابت با رقيب به شيوه مناظره از انتخابات سال 1388 در کشور رايج و در انتخابات خرداد 92 نيز به شکل متفاوت تري ادامه داشت. در اين روش کانديدا با ارايه برنامه و شعارهاي انتخاباتي از رسانه ملي، به صورت فراگير با تمامي شهروندان جامعه در ارتباط هستند.
** چرايي اهميت مناظره تلويزيوني
نگاهي به شيوه هاي سنتي تبليغات انتخاباتي در دنياي کنوني نشان از آن دارد که ديگر مانند گذشته تبليغات انتخاباتي را به شعار نويسي، تبليغات ديواري يا سخنراني يک نامزد انتخاباتي در بين شماري از هواداران خلاصه کنيم زيرا تبليغات ديواري افزون بر آنکه موجب خراب شد سيماي شهر مي شود هزينه هاي فراواني نيز براي کانديداي انتخاباتي دارد.
سخنراني در بين هواداران نيز در دنياي کنوني تنها به شمار کمي از طرفداران ختم مي شود و ممکن است سخن يک نامزد انتخاباتي با تحريف هاي فراواني به گوش ديگر شهروندان برسد.
مناظره به عنوان شيوه اي از تبليغات که نامزدهاي انتخاباتي تمامي برنامه خود را به شهروندان ارايه مي کنند کارکرد هاي فراواني دارد. يکي از مهمترين کارکردهاي مناظره نقد و روشنگري است.
روشنگري در زمينه برنامه هاي انتخاباتي يک نامزد و معرفي کاستي هاي رقيب يکي از مهمترين کارکردهاي مناظره هاي تلويزيوني است زيرا در مناظره نقد عملکرد سيستم حاکم يا برنامه کانديد مورد نظر بدون برخي از سانسورهاي رايج انجام مي شد.
دومين و شايد مهمترين کارکرد مناظره هاي انتخاباتي بحث افزايش مشارکت سياسي و برگزاري انتخابات پرشور است. تجربه دو انتخابات دهم و يازدهم رياست جمهوري به خوبي حکايت از آن دارد که مناظره هاي انتخاباتي افزون بر آنکه موجب شناخت بيشتر مردم از کانديدا شد يک دو قطبي بين هواداران نامزدهاي انتخاباتي ايجاد مي کند که موجب مشارکت بيش از 85 درصد از واجدين راي در انتخابات ها شد.
همچنين مناظره ها موجب ايجاد هيجان انتخاباتي مي شوند. البته هيجان انتخاباتي که توسط مناظره ايجاد مي شود نبايد زمينه را براي فراموشي اهداف انتخابات فراهم کند. اگر حاشيه مناظره هاي انتخاباتي جاي متن اصلي را بگيرد به يقين قبيله گرايي سياسي ايجاد مي شود و هدف از ايجاد هيجان دو قطبي کردن سياسي است که مي تواند نقشي مخرب در آينده يک دولت ايجاد کند.
اما حضور نامزدهاي انتخاباتي در رسانه مي تواند نقشي تعيين کننده در جهت گيري افکار راي دهندگان داشته باشد. زيرا اگر مناظره به شيوه مستقيم از صداوسيما پخش شود مي توان بدون واسطه به تمامي رفتار و گفتار يک کانديدا انتخاباتي ارتباط داشت.
يکي ديگر از مهمترين دلايل وجود مناظره جهت گيري رفتار انسان ها از طريق گفت و گو است. يکي از قالبها و روشهاي صريح و تاثيرگذار گفتگو، شيوه مناظره است که بزرگان دين از آن بهره بردهاند.
شناخت ميزان توانمندي فرد در مدت زمان طولاني و قدرت چانه زني وي از ديگر کارکردهايي است که مناظره را به عنوان يکي از پرطرفدارترين شيوه هاي تبليغاتي تبديل کرده است. در اين شيوه اگر فردي در زمينه هاي مختلف تسلط نسبي بر موضوع داشته باشد مي تواند به خوبي برتري خود را به رخ حريفان در آوردگاه ميز مناظره بکشد. مخاطبان نيز با بررسي حالت کانديداي انتخاباتي در زمان مناظره و ميزان اطلاعات وي از اوضاع کنوني کشور مي توانند بهترين فرد را انتخاب کنند.
**آسيب هاي مناظره
تجربه مناظره هاي انتخاباتي دوره هاي پچيشين حکايت از آن دارد که مناظره هاي انتخاباتي همچنان که کارکردهاي مثبت فراواني در جهت روشنگري و انتخاب اصلح دارند در پاره اي از مواقع دچار کژکارکردي مي شوند و حاشيه ها بر متن اين مناظرات غالب مي شود.
نخستين عامل در به حاشيه بردن مناظره هاي انتخاباتي شخصيت کانديدا است. اگر يک کانديدا به جاي برنامه تخريب و سياه نمايي را در دستور کار قرار دهند به يقين حاشيه بر متن مناظره ها چيره خواهد شد و اين کار موجب مي شود ذهن مخاطب از برنامه محوري به سوي دو قطبي برود.
دومين آسيب مناظره سياه و سفيد ديدن تمامي موضوع ها است. منتقدان با چشم بستن بر روي تمامي دستاورد يا برنامه هاي طرف مقابل با سياه نمايي سعي دارند که از هر روشي براي تخريب برنامه هاي طرف مقابل استفاده کنند. مغلطه، سفسطه و مناقشه مهمترين ابرازهايي است که کانديداي انتخاباتي سعي دارند با استفاده از آن طرف مقابل را تخريب کنند.
در زمينه سياه نمايي برنامه رقيبان تنها کانديداي انتخاباتي مقصر نيستند بلکه رسانه ملي و دست اندرکاران برنامه نيز هيچ گونه برنامه اي براي ارزيابي برنامه هاي نامزدها ندارند. اين رسانه به جاي استفاده از کارشناس براي ارزيابي وعده هاي يک کانديد، نامزدهاي را مسوول اين ارزيابي مي کند.
تخريب شخصيتي و وارد شدن به حريم هاي خصوصي از ديگر مشکلاتي است که ممکن در طول مناظره انتخاباتي به عنوان يک تاکتيک براي برتري بر حريف مورد استفاده قرار گيرد. اين روش که در مناظره هاي انتخاباتي خرداد 88 مورد استفاده قرار گرفت که موجب ايجاد شبهات زيادي درباره بسياري از شخصيت هاي بزرگ نظام شد.
اگر بخواهيم برخي ضعف ها و آسيب هاي مناظره را بررسي کنيم نبايد به راحتي از مجريان اين مناظره ها چشم پوشي کنيم. مجريان مناظره در انتخابات رياست جمهوري بايد افرادي فراجناحي بوده و تعصب سياسي در کار آنها اختلال ايجاد نکند. نقش مجري در مناظره بايد از پرسشگر و تنظيم کننده وقت کانديدا بايد به يک کنترل گر حرفه اي تغيير پيدا کند. اگر نقش کنترل گر مجري در مناظره به خوبي پياده شود مي توان شاهد جمع کردن بسياري از حاشيه ها بود.
نبود نمايندگاني از قشرهاي مختلف جامعه که بتواند دغدغه هاي شهروندان را در مناظره مطرح کند از ديگر کاستي هايي بود که مناظره ها 2 انتخابات پيشين داشتند. البته حضور افرادي از اقشار مختلف جامعه معناي حمايت يا تخريب شخص خاصي نيست بلکه اين افراد با رعايت چارچوب هاي برنامه سازي در صحنه حاضر مي شوند و دغدغه هاي اقشار مختلف جامعه را به صورت مستقيم با کانديداي انتخاباتي در ميان مي گذارند.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد
بازار