تکمیل سه‌گانه رسانه‌ فارسی آل‌سعود

صبح نو/ متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مصطفي وثوق‌کيا / آل سعود بعد از خريد اکثريت سهام توييتر و راه‌اندازي تلويزيون ايران‌اينترنشنال و خريد اينديپندنت فارسي حالا مي‌خواهد سه‌گانه خود در رسانه‌هاي فارسي‌زبان را تکميل کند. يکي از اهالي رسانه گفته است خبر خريد تلويزيون بي‌بي‌سي فارسي در ابتداي سال جديد که رسانه‌هاي ايراني تعطيل هستند، علني خواهد شد. فريد مدرسي از فعالان رسانه‌اي نزديک به جريان اصلاح‌طلب روز گذشته در توييتر خود خبر خريداري‌کردن بي‌بي‌سي فارسي توسط عوامل سعودي را منتشر کرد. طبق نوشته مدرسي «وزارت خارجه بريتانيا، تحت فشار مالي دولت به دنبال پارتنر استراتژيک براي بي‌بي‌سي فارسي بوده که با تاجر سعودي تفاهمنامه موقت نوشته تا ادامه حيات بي‌بي‌سي فارسي ممکن شود. فروش برند رخ نداده، بلکه مديريت مالي، با حق دخالت نامحسوس محتوايي است.» وي در ادامه زمان اعلام اين خبر را هم فروردين دانست؛ زماني که رسانه‌هاي ايراني در تعطيلات هستند. «بر اساس منابع رسانه‌اي در شبکه بي‌سي‌سي فارسي، اين شبکه توسط تاجري سعودي خريداري شده و هفته گذشته قرارداد آن امضا شد. قرار است اوايل فروردين خبر آن اعلام شود تا بازتابش قابل کنترل باشد. پس از خريداري اينديپندنت فارسي، اين پيشنهاد به بنگاه رسانه‌اي بي‌بي‌سي داده شده بود.» اين خبر اگر در نهايت به حقيقت بپيوندند، علاوه بر بي‌اعتباري بزرگي که در اعتبار رسانه‌اي بي‌بي‌سي فارسي ايجاد خواهد کرد، ضربه‌اي بزرگ به حيثيت رسانه‌ها نيز خواهد بود چرا که تلاش‌هاي آل سعود براي کنترل رسانه‌هاي همسويي چون بي‌بي‌سي را نيز نشان مي‌دهد. پس از حذف بهنود از شبکه فارسي بي‌بي‌سي، احتمال مي‌رود که چرخش عمده‌اي را در سياست‌هاي رسانه‌اي اين شبکه فارسي‌زبان شاهد باشيم. بهنود از زمره پايه‌گذاران اين شبکه بود و در فضاي شخصي‌اش هم ميانه خوبي با آل‌سعود نداشت. حالا انتشار خبر واگذاري اين شبکه به تاجر سعودي مي‌تواند آينده اين رسانه را تحت‌تاثير قرار دهد. بسياري از فعالان رسانه‌اي که حتي ميانه خوبي با دولت ايران ندارند هم از زمره مخالفان آل‌سعود هستند. سهام 3 درصدي توييتر و اين همه تاثيرگذاري خريد سهام توييتر توسط دولت سعودي ثمراتش را سال‌ها بعد براي اين دولت به ارمغان آورد. سال 90 بود که اعلام شد «الوليدبن‌طلال» شاهزاده ميلياردر سعودي ۳۰۰ ميليون دلار از سهام موسسه توييتر را خريده است. هر چند با توجه به ارزش سهام هشت‌ ميلياردي توييتر در آن زمان 3.75 درصد ارزش کل توييتر را شامل مي‌شد اما قدرت و تاثيرگذاري سعودي اين روزها در توييتر در راه‌اندازي اکانت‌ها و ربات و برپايي جنگ‌هاي توييتري کاملا مشخص شده است. سعودي همچنين با راه‌اندازي مرکز رسانه‌اي اعتدال و ادعاي مبارزه با افراط‌گرايي نشان داد که مي‌خواهد در فضاي مجازي هم دست برتر را داشته باشد. شاهد اين ماجرا هم بسته‌شدن پي در پي صفحات متعلق به کاربران ايراني و نهادهايي چون سازمان صداوسيماست. اجاره برند رسانه‌اي از انگليس دولت سعودي براي تاثيرگذاري رسانه‌اي نياز به يک برند معتبر داشت. با اين حال آل‌سعود چندين تلويزيون در اختيار داشت اما احساس نياز به رسانه‌اي که بتواند حرف‌هايش را به فارسي بيان کند، باعث شد که دست نياز به سوي روزنامه انگليسي اينديپندنت دراز کند که در اوج بحران مالي به‌سر مي‌بردند. رسانه‌ها در مرداد 97 خبر دادند که سعودي‌ها قراردادي با روزنامه انگليسي اينديپندنت منعقد کردند تا چهار وب‌سايت خبري به زبان‌هاي عربي، ترکي، اردو و فارسي تاسيس کنند. اين پروژه که توسط گروه تحقيقات و بازاريابي سعودي يا SRMG، بزرگ‌ترين شرکت انتشاراتي در غرب آسيا هدايت مي‌شود، هدفش کنترل ۱۵ روزنامه، هفته‌نامه، ماهنامه و مجله است که در کل افکار عمومي کشورهاي خاورميانه را تحت‌تاثير قرار مي‌دهد. نکته جالب در خريد اين روزنامه اين بود که اينديپندنت قبل از حضور سعودي‌ها عملا منتقد اين دولت بود اما بحران مالي نهايتا باعث شد که با اين دولت سر ميز مذاکره بنشيند. شرکت پژوهش و بازاريابي سعودي بيشتر در زمينه چاپ و انتشار نشريات عرب‌زبان فعال است؛ روزنامه‌هاي عرب‌زبان و انگليسي‌زبان جهان عرب مانند الشرق‌الاوسط، الاقتصاديه، عرب‌نيوز و نشرياتي مانند هي، المجله، سيّدتي، و الرّجل متعلق به اين گروه عظيم رسانه‌اي هستند و حالا با خريد اينديپندنت مي‌تواند به مثابه يک کارتل رسانه‌اي عمليات کند. سايت فارسي اينديپندنت هم در اختيار کاميلا انتخابي‌فر، روزنامه‌نگار ايراني خارج کشور قرار داده شد و اين روزها که بن‌سلمان اقدامات فرهنگي‌اش را در استحاله کشور عربستان راه‌اندازي کرده است اين سايت به مثابه يک رسانه وابسته کاملا او را پوشش مي‌دهد. ايران اينترنشنال، يک تلويزيون ناموفق فارسي با اينکه دولت سعودي رسانه‌هاي متعددي را در اختيار داشت، با اين حال راه‌اندازي يک تلويزيون فارسي‌زبان لازمه تکميل پازل سعودي بود؛ اتفاقي که با راه‌اندازي تلويزيون ايران اينتر‌نشنال رخ داد. با اين حال تلويزيون جديد هنوز بعد از گذشت بيش از دو سال از راه‌اندازي نتوانسته است موفقيت چشمگيري داشته باشد؛ خاصه آنکه به لحاظ امور حرفه‌اي خيلي ضعيف‌تر از رسانه‌اي چون بي‌بي‌سي فارسي ظاهر شده و نتوانسته است آن تاثيرگذاري لازم را در ميان افکار عمومي ايرانيان ايجاد کند به‌خصوص که در مسائلي چون حمله تروريستي به نيروهاي مسلح در اهواز رسما و صراحتا در کنار گروهک‌هاي تروريستي ايستاد و اين کار موجب نفرت افکار عمومي ايرانيان شد، هر چند آنها سعي کردند با جذب چهره‌هاي ورزشي چون مزدک ميرزايي اين تخريب را تلطيف کنند اما بررسي‌ها نشان مي‌دهد که ايران اينترنشنال نتوانسته است موفقيتي براي آل سعود داشته باشد. حالا بي‌بي‌سي فارسي با لهجه سعودي حالا بعد از ناکامي سعودي در استفاده کامل از ايران‌اينترنشنال خبر خريد بي‌بي‌سي فارسي نشان مي‌دهد که آنها مي‌خواهند از باقيمانده اعتبار بي‌بي‌سي در ايران براي تاثيرگذاري در افکار عمومي ايرانيان استفاده کنند؛ هر چند نفرت از رفتارهاي آل سعود با اين مسائل از بين نخواهد رفت و فقط باعث تخريب هرچه بيشتر عوامل رسانه‌اي اين شبکه که عموما ايراني هستند، خواهد شد. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد