نماد آخرین خبر
  1. برگزیده
تحلیل ها

استیضاحِ به‌وقت سحر

منبع
اعتماد
بروزرسانی
استیضاحِ به‌وقت سحر
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست «گاهي به‌خاطر فشارهايي که به مردم مي‌آيد، خوابم نمي‌برد و آشفته مي‌شوم؛ مشکلات اقتصادي مردم بسيار براي ما سخت و گران مي‌آيد و به همين دليل روز دهم تيرماه، ساعت ۳ بامداد از خواب بيدار شدم و به‌شدت براي معيشت و زندگي مردم نگرانم.» حسينعلي حاجي‌دليگاني که حالا با آغاز به‌کار مجلس يکدست اصولگراي يازدهم، عضوي است از هيات رييسه پارلمان، پنجشنبه 12 تيرماه در يک نشست خبري در اصفهان گفت که دست به کار طراحي نوعي رفراندوم درون‌پارلماني شده تا همکاران اين روزهايش، يا با رويکردي منعطف و به‌موجب اصل 88 قانون اساسي، حسن روحاني را براي طرح سوال به مجلس بکشانند يا به‌اصطلاح شمشير از رو بسته و با استناد به بند دوم اصل 89 قانون اساسي، رييس‌جمهوري را در صحنِ سبز «بهارستان» استيضاح کنند. استيضاح مي‌کنم، پس هستم حاجي‌دليگاني تا پيش از آغاز به کار مجلس اصولگراي نهم، جز چندصباحي فرمانداري در دولت احمدي‌نژاد و البته حدود دو دهه فرماندهي در سپاه اصفهان از ابتداي دهه 70، مسووليت ويژه‌اي نداشت، دوره نهم مجلس را نيز باتوجه به آنکه او سال‌هاي نخست حضورش را در «پارلمان» پشت سر مي‌گذاشت و نمايندگان آن روزهاي مجلس هم عمدتا اصولگراياني باسابقه‌تر از او بودند، اغلب چندان موثر نبود. اما بيراه نيست اگر بگوييم آغاز مجلس دهم که ازقضا مجلسي غيراصولگرا و در اختيار اکثريتي متشکل از اصلاح‌طلبان و ميانه‌روها بود، به فصل برآمدن حاجي‌دليگاني در سپهر سياست ايراني بدل شد. زماني که اگرچه به‌ظاهر حرف و طرحش چندان مسموع واقع نمي‌شد و اگرچه ميان بهارستاني‌ها چندان مقبول نبود اما يارانش بيرون پارلمان آنقدر قدرت داشتند که او و ديگر اصولگرايان کم‌تعداد دوره دهم را فراتر از جايگاه و تعداد کرسي‌هاي‌شان بالا بکشند. چنان‌که به‌ياري همين قواي رسانه‌اي و سياسي برون‌پارلماني، همان زمان و در حضور اکثريت اصلاح‌طلبان و ميانه‌روهاي «بهارستان»، موفق شدند دست‌کم براي يک بار هم که شده حسن روحاني را حداقل براي پاسخگويي به سوالات 5گانه نمايندگان به صحن پارلمان بکشانند و درحالي او را تا در «بهارستان» بدرقه کنند که در 4 فقره از 5 محور به رييس‌جمهوري مملکت راي منفي داده بودند. مجلس يازدهم که آغاز به کار کرد، بسياري از تکرار آن روزهاي سخت براي حسن روحاني و دولتش، آن‌هم به‌مراتب جدي‌تر و پيچيده‌تر سخن گفته و پيش‌بيني کردند که امروز و فرداست که روحاني در صحن «بهارستان» استيضاح شود. اما نظر اغلب ناظران اين بود که مجلس يازدهم دست‌کم تا پايان سال نخست کار خود، از اين‌دست رويارويي‌ها با دولت و شخص رييس‌جمهوري خودداري خواهد کرد و وقتي دست به کار مي‌شوند که کمي بيش از اين، با فضاي سياست‌ورزي واقعي و چند و چون امور آشنا باشند. اما حالا بنابر تصميمي که حاجي‌دليگاني ظاهرا ساعت 3 و 30 دقيقه بامداد چهارشنبه 11 تيرماه، چند ساعتي پيش از برگزاري نشست خبري‌اش در اصفهان گرفته، بعيد نيست آنها هنوز سال نخست که هيچ، فصل نخست حضورشان در پارلمان سرنيامده، دست به کار استيضاح بالاترين مقام اجرايي کشور شوند. استيضاحي که اگر قرار باشد اين‌طور احساساتي و از سر شعارهاي انتخاباتي به جريان بيفتد، بعيد نيست محقق نيز بشود. دل‌نوشته‌هاي يک مخالف دولت حاجي‌دليگاني در اين نشست خبري همچنين گفته که قانون اساسي همه‌چيز را برايش مشخص کرده است: «با مراجعه به قانون اساسي به اين نتيجه رسيدم که يا بايد از رييس‌جمهوري سوال کنيم يا اينکه استيضاح را کليد بزنيم و الان نامه روي سايت ما بارگذاري شده و متن آن را براي همه نمايندگان مي‌فرستيم و نظر آنان را خواهيم گرفت که کدام را مي‌پسندند و تا روز شنبه ان‌شاءالله نتيجه اين نظرسنجي معلوم خواهد شد.» نامه‌اي که ازقضا شبيه به نطق اين نماينده نزديک به جبهه پايداري در نشست خبري صبح پنجشنبه اخير در اصفهان، با ادبياتي احساسي و شاعرانه شروع مي‌شود: «ملت بزرگ و همکاران گرامي! خيلي فکر کردم چه مسووليتي در اين شرايط در قبال مردم عزيز و نظام مقدس اسلامي دارم؛ ۱- در اين شرايط اقتصادي که براي مردم کشورم پيش آمده، تنها نظاره‌گر باشم؟ ۲- مردمي که با نيت خالص در اسفند سال 98 پاي صندوق‌هاي راي آمده‌اند و آنهايي که به هر دليلي شرکت در انتخابات را موکول به آينده نمودند و اکنون همه اميد بسته‌اند که نمايندگان خود در مجلس چه مي‌کنند، براي‌شان چه بايد کرد؟ اميد مردم خداي ناکرده به غير آن تبديل نشود؟ آيا اصولا در اين وضعيت، مجلس مي‌تواند خود را در جايگاه قوه مجريه قرار دهد و در راستاي برون‌رفت حرکتي کند؟ يا از مجلس همان انتظاري هست که در چارچوب قانون اساسي پيش‌بيني شده و تنها نهاد پاسخگو به مردم و مسووليت‌دار مجلس است؟ و آيا اصولا در اين مقطع زماني کدام‌يک از اختيارات و صلاحيت مجلس از اصول 73 تا 99 مورد اولويت است؟ آيا سوگندي که بر اساس اصل 67 خورده‌ام، چه مي‌شود؟» او سپس در بند سوم اين مرقومه سرگشاده، مي‌نويسد: «با مرور بر اصول ياد شده با طلب ياري از خدا در ساعت 3 و نيم بامداد روز چهارشنبه 11/4/99 به اين نتيجه رسيدم که واقعا تنها راه باقي‌مانده عمل و استمداد از اصل 88 يا بند ۲ اصل 89 است تا با جمع‌آوري امضاي نمايندگان، رييس‌جمهوري به مجلس آمده و به نمايندگان ملت توضيح دهد؛ آن‌گاه نمايندگان مردم تصميم بگيرند!» 2 اصفهاني استيضاح‌طلب اين‌که در ادامه نمايندگان عمدتا اصولگراي دوره يازدهم به کداميک از 2 گزينه رفراندوم درون‌پارلماني حاجي‌دليگاني راي مي‌دهند، تا اين لحظه مشخص نيست و چنان‌که اين نماينده مجلس گفته، نتايج اين همه‌پرسي امروز (شنبه) اعلام خواهد شد اما اين تنها حاجي‌دليگاني نيست که از اين مهم سخن مي‌گويد. سيدناصر موسوي لارگاني، ديگر عضو اصولگراي هيات رييسه مجلس يازدهم که ازقضا همچون حاجي‌دليگاني، نماينده مردم يکي از حوزه‌هاي انتخابيه استان اصفهان است، ديروز ازطريق حساب کاربري‌اش در توييتر به اين غائله پيوست. او البته نه اشاره‌اي به استيضاح رييس‌جمهوري کرده، و نه صحبتي از رفراندوم درون‌پارلماني و نظرسنجي از ديگر نمايندگان درباره دوگانه «سوال-استيضاح» ميان آورده اما همچون حاجي‌دليگاني، از «مردم» گفته و حال و اوضاعي که «قابل‌تحمل» نيست و بايد کاري کرد: «باتوجه به تورم افسارگسيخته، افزايش روزانه قيمت طلا، سکه، ارز ومسکن، طرح سوال از روحاني و احضارش به مجلس را آماده و در جلسه علني روز يکشنبه ۱۵تيرماه به جريان خواهم انداخت تا اگر روحاني برنامه‌اي براي اصلاح امور ندارد، مجلس به او برنامه بدهد. شرايط فعلي قابل‌تحمل نيست. اعتراض مردم بحق است.» يک شيرازي بي‌خبر از استيضاح همزمان درحالي که اصفهاني‌هاي اين روزهاي هيات‌رييسه مجلس اين‌چنين از استيضاح روحاني يا در خفيف‌ترين حالت، سوال از رييس‌جمهوري سخن مي‌گويند، نماينده اصولگراي شيرازي‌ها در اين هيات، در واکنش به پرسش و پيگيري خبرنگار «اعتماد» درباره به جريان افتادن طرح سوال يا استيضاح رييس‌جمهوري ابراز بي‌اطلاعي کرده و البته تاکيد کرده که اين اوست که در هيات رييسه مجلس يازدهم، «مسوول استيضاح و راي‌اعتماد وزرا» است و پيگيري سوالات نمايندگان از رييس‌جمهوري و وزرا نيز برعهده «محسن دهنوي و علي کريمي فيروزجايي» است، نه حاجي‌دليگاني و موسوي لارگاني. هر ماه، يک استيضاح؟! با اين همه اما شايد بخش جالب‌تر اظهارات متفکرآزاد در گفت‌وگو با خبرنگار «اعتماد»، آنجاست که به‌صراحت گفته «چون وضع سوال از روحاني (رييس‌جمهوري) بار سياسي دارد، نمي‌خواهم پاسخ دهم.» اظهارنظري يکسر در تضاد با آن‌چه موسوي لارگاني و حاجي‌دليگاني به عنوان دلايل اقدامات اخير خود عنوان کرده و از «حل مشکلات مردم» به عنوان انگيزه پيشران سوال يا استيضاح رييس‌جمهوري سخن گفته‌اند. جمله طلايي متفکرآزاد اما نه حتي اين جمله اخير، که آن‌جاست که مي‌گويد: «حال و هواي مجلس را بايد پس از بازگشت نمايندگان از حوزه‌هاي انتخابيه ديد و تنها پس از آن است که مي‌شود گفت که نمايندگان مي‌خواهند چه‌کار کنند؛ چراکه آنها در حوزه‌هاي انتخابيه، با مشکلات بيشتري مواجه مي‌شوند.» اظهارنظري که اگر صحيح و صادق باشد، احتمالا بايد منتظر به جريان افتادن ماهي، دست‌کم يک طرح سوال از رييس‌جمهوري و يک طرح استيضاحِ روحاني باشيم؛ چه آنکه هفته‌اي که گذشت، نخستين هفته تعطيلات مجلس يازدهم بود و اولين‌نوبت که اصولگراياني که اين‌روزها ساکن «بهارستان» شده‌اند، براي سرکشي به حوزه‌هاي انتخابيه رفته و با رفراندومي عجيب بازگشتند: «يا سوال يا استيضاح.»