برگزیده

واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس زیر ذره‌بین کارشناسان

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/05/16 - 20:01

واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس زیر ذره‌بین کارشناسان

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

اين چندمين بار است که وزير ورزش و جوانان بر طبل واگذاري دو تيم محبوب تهراني مي‌کوبد. به گفته او تمام سهام باشگاه‌هاي استقلال و پرسپوليس به مردم مي‌رسد و دولت هيچ سهمي را از اين دو باشگاه براي خود نگه نمي‌دارد. ديدگاه وزير ورزش در حالي مطرح مي‌شود که حرف و حديث در مورد واگذاري دو تيم پرطرفدار پايتخت بالا گرفته؛ چند سال است که بحث واگذاري استقلال و پرسپوليس و عرضه آنها در بورس تهران مطرح است اما مشکلات به وجود آمده مانع از تحقق اين هدف شده اگرچه رئيس‌جمهوري و هيات دولت نيز بارها بر خصوصي شدن دو باشگاه تاکيد کرده‌اند.

حواشي دو تيم محبوب پايتخت کار را براي آقاي وزير سخت کرده از اين‌رو او براي واگذاري سرخابي‌ها به هر دري مي‌زند. اين ادعا از اظهارات مسعود سلطاني‌فر کاملا مشخص است: «با ورود دو باشگاه پرطرفدار استقلال و پرسپوليس به بازار سرمايه و خصوصي‌شدن آنها وزارت ورزش و جوانان مي‌تواند ساير وظايف حاکميتي خود را اجرا کند.» به اعتقاد وزير ورزش و جوانان ورود استقلال و پرسپوليس به بورس رونق آن را افزايش مي‌دهد و کسب و کارهاي اين بخش به واسطه هواداران ميليوني آن رشد زيادي را تجربه خواهند کرد اما اين همه ماجرا نيست، دوتيم استقلال و پرسپوليس سال‌هاست با مشکلات مالي دست به گريبانند و بخشي ازحواشي مديريتي دو تيم نيز به مشکلات مالي آنها بر‌مي‌گردد اما آيا با واگذاري استقلال و پرسپوليس، آرامش به اردوي اين تيم‌ها باز‌مي‌گردد و بازار سرمايه با چالشي جدي مواجه مي‌شود.

واگذاري نمايشي
کارشناسان بازار سرمايه و پيشکسوتان فوتبال در گفت‌وگو با «دنياي‌اقتصاد» واکنش‌هاي متفاوتي نسبت به اين واگذاري بحث‌برانگيز نشان دادند.کاظم اوليايي مديرعامل سابق باشگاه استقلال، اين واگذاري را حاصل نمايش وزارتخانه‌نشينان مي‌داند و مي‌گويد: با توجه به شرايطي که درمورد واگذاري استقلال و پرسپوليس وجود دارد به نظر نمي‌رسد اين واگذاري دردي از مشکلات دو تيم درمان کند. او اعلام مي‌کند: تا جايي که من خبر دارم طبق پيشنهاد شوراي نظارت بر اصل ۴۴ قرار است ۱۰ درصد از سهام باشگاه‌هاي استقلال و پرسپوليس براي کشف قيمت در بورس و ۵۰ درصد به شرکت‌هاي سهامي عام با حداقل ۱۰ هزار سهامدار و ۴۰ درصد ديگر به تعاوني‌هاي سهامي و فراگير کل کشور واگذار ‌شود که من معتقدم واگذاري با اين شرايط و آن ۱۰ درصد ديگر واگذاري محسوب نمي‌شود.

اين پيشکسوت باشگاه استقلال اعلام مي‌کند: آقايان در وزارت ورزش نشسته‌اند و براي اينکه بگويند کاري کرده‌ايم مي‌خواهند بدون فراهم شدن مقدمات واگذاري، دوتيم را واگذار کنند. درست است که تعيين تکليف‌هاي قانوني درمورد واگذاري دو باشگاه پرسپوليس و استقلال شده اما شرايط براي واگذاري اين دو باشگاه همچنان مهيا نيست حتي اين دو باشگاه نتوانستند از نظر درآمد‌زايي نيز در رديف باشگاه‌هاي حرفه‌اي باشند.

کاظم اوليايي با اشاره به تجربه ورود باشگاه‌هاي ورزشي کشورهاي اروپايي به بورس به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد: قطعا ورود باشگاه‌ها به بورس راهکار درستي براي درآمدزايي و سودآوري است اما ساختار فوتبال ايران با کشورهاي ديگر بسيار متفاوت است و بيشتر باشگاه‌هاي ورزشي کشور يا دولتي هستند يا به صنايع مختلف وابستگي دارند. ضمن اينکه اگر قرار باشد واگذاري انجام شود بايد شامل تيم‌هاي ديگر هم بشود نه اينکه تنها برنامه واگذاري دو تيم را بچينند و کاري به ساير تيم‌ها نداشته باشند. او مي‌گويد: واقعا خنده‌دار است مگر باشگاه‌هاي ايراني چه ميزان دارايي دارند که هواداران آنها ترغيب به سرمايه‌گذاري شوند. باشگاه استقلال به غير از يک ساختمان در سعادت‌آباد و ورزشگاه شهيد مرغوبکار، دارايي ديگري ندارد که بخواهد به واسطه آن وارد بورس شود. خودشان برآورد کرده‌اند استقلال ۱۵۵ ميليارد تومان زيان و ۱۹۰ ميليارد تومان هم بدهي دارد اما باز هم بر واگذاري اين تيم پافشاري مي‌کنند.

پافشاري عجيب آقاي وزير
وزير ورزش اعلام کرده واگذاري سرخابي‌ها تا دو سه ماه آينده محقق مي‌شود اما حميد درخشان پيشکسوت تيم پرسپوليس واگذاري اين تيم با شرايط فعلي را غيرممکن اعلام مي‌کند. او مي‌گويد: وزارت ورزش به اميد دارايي‌هاي باشگاه پرسپوليس که يک دفتر مرکزي و در بهترين حالت ممکن دو ورزشگاه و دو آپارتمان است، مي‌خواهد باشگاه را واگذار کند؟ مسوولاني که دنبال واگذاري پرسپوليس هستند مي‌خواهند با استفاده از برند و نشان تجاري اين تيم، تماشاچيان را ترغيب به سرمايه‌گذاري در بورس کنند. به نظر من اين عده از کار اقتصادي سررشته‌اي ندارند و تنها مي‌خواهند در يک حرکت نمايشي واگذاري پرسپوليس به بخش خصوصي را به نام خودشان بزنند.

حميد درخشان يادآور مي‌شود: چندي پيش اعلام کردند بدهي‌ باشگاه ۲۰۰ميليارد تومان و زيان انباشته اين باشگاه هم ۱۳۵ ميليارد تومان است و پرسپوليس از ظرفيت‌هاي مالياتي نيز برخوردار خواهد شد اما با همه اين اوصاف حتي اگر نسبت دارايي‌ها به بدهي‌هاي پرسپوليس نيز سر به سر شود و فرض کنيم با کمک دولت بدهي‌هاي تيم صفر شود باز هم فرآيند واگذاري به قدري پيچيده و طولاني است که معلوم نيست وزير ورزش با چه مستنداتي وعده واگذاري پرسپوليس تا دو ماه آينده را مي‌دهد.

او خاطر نشان مي‌کند: آقايان فکر مي‌کنند چون اين تيم‌ها طرفدار دارند مي‌توانند از نقدينگي آنها در بورس به نفع باشگاه‌ها بهره ببرند اين درحالي است که هوادارهم تا يک جايي حاضر است براي تيم محبوبش سود نکند و از يک زماني به بعد دنبال سود و منفعت خودش است ما بارها در اين مورد هشدارداده‌ايم. حميد درخشان مي‌گويد: در حال حاضر و با توجه به شرايطي که تيم‌ها دارند امکان واگذاري وجود ندارد و اگر اين اتفاق رخ دهد بدون شک، هوادار را به جان تيم‌ها مي‌اندازند.

ورود نقدينگي‌هاي جديد به بورس
شواهد حاکي از آن است که مسوولان براي واگذاري اين دو تيم تا پايان سال، عزم خودرا جزم کرده‌اند از سويي ديگر کارشناسان بازار سرمايه نيز بر اين اعتقادند که هرگونه واگذاري بدون عملياتي شدن پيش شرط‌ها بازار سرمايه را به چالش مي‌کشد.

محمدحسين ديده ور کارشناس بازار سرمايه در اين مورد به «دنياي‌اقتصاد» مي‌گويد: تا جايي که من خبر دارم قرار است اقداماتي براي واگذاري دو تيم پرطرفدار تهراني و عرضه آنها در بورس انجام شود. در سال‌هاي گذشته تصميماتي براي خصوصي‌‌سازي و رفع مشکل دو باشگاه پرسپوليس و استقلال گرفته شد اما به دلايلي واگذاري سرخابي‌‌ها به سرانجام نرسيد اما با پيگيري‌هاي وزارت ورزش قرار شده باشگاه‌هاي پرسپوليس و استقلال به زودي در بورس پذيرش ‌شوند. اين کارشناس بازار سرمايه ضمن اشاره به روزهاي پر رونق بورس اعلام مي‌کند: با توجه به اينکه بورس تهران با ورود بي سابقه نقدينگي رو به رو شده ورود دو تيم استقلال و پرسپوليس به بازار سرمايه مي‌تواند نقدينگي بيشتري را وارد بازار کند از اين رو ممکن است بعد از عملياتي شدن اين تصميم با خيل جديدي از سرمايه گذاران مواجه شويم. او با بيان اينکه در حال حاضر هسته مرکزي معاملات مشکلات عديده‌اي دارد يادآور مي‌شود: با عرضه سرخابي‌ها به بازار سرمايه، معاملات وارد فاز جديدي مي‌شود و اختلالات موجود به اوج خود مي‌رسد. از اين رو بهتر است اگر قرار است عرضه‌اي در اين سطح انجام شود با برنامه ريزي و زمان بندي مناسب انجام شود.

واگذاري با اعمال شاقه
چند سالي است که دو باشگاه استقلال و پرسپوليس در فهرست شرکت‌هاي مشمول واگذاري قرار دارند در برهه‌اي از زمان قرار بود برند دو باشگاه يا ورزشگاهي که قرار بود به باشگاه‌ها داده شود واگذار شود و موضوع واگذاري شرکت مطرح نبود اما در نهايت قرار شد دو شرکت فرهنگي – ورزشي استقلال و پرسپوليس در بازار دوم فرابورس عرضه شوند. بررسي‌هاي «دنياي‌اقتصاد» نشان مي‌دهد در سال ۹۷ قيمت برند اين دو باشگاه را يک گروه تخصصي ارزش‌گذاري برند، ۶۰۰ ميليارد تومان برآورد کرده است البته با توجه به اينکه پرسپوليس چهار دوره پياپي قهرمان ليگ برتر شده است قيمت برند پرسپوليس از ۷۰۰ ميليارد تومان فراتر مي‌رود. بر اساس اعلام مسوولان خصوصي‌سازي کشور، پرسپوليس و استقلال براي واگذاري روزهاي سختي در پيش دارند در حالي صحبت از واگذاري اين دو تيم است که آنها هنوز سهامي عام نشده‌اند. واگذاري‌هايي که در بورس انجام مي‌شود نيازمند پيش شرط‌هايي است و شرکت‌ها براي ورود به بازار سرمايه بر اساس قوانين موجود بورس بايد صورت‌هاي مالي شفافي داشته باشند در حالي که بدهي و زيان ده بودن اين دو باشگاه کاملا مشهود است و مشخص نيست دو باشگاه در آينده سودآوري داشته باشند. در اين ميان موضوعي که اهميت دارد اين است که با وجود مشکلاتي که بر سرراه واگذاري استقلال و پرسپوليس وجود دارد اگر اين واگذاري تا پايان سال انجام نشود به دليل تداخل پروسه آن با انتخابات رياست جمهوري، واگذاري دو تيم وارد فاز جديدي مي‌شود.