چرا در امر صادرات شکست خورده‌ایم؟

فرارو

بروزرسانی 1399/09/05 - 21:54

فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

رئيس کل گمرک با بيان اينکه روند صعودي صادرات غيرنفتي ايران ادامه دارد، گفت: آمار تجارت خارجي کشور در هشت ماهه سال‌جاري حاکي از تبادل ۹۷ ميليون و ۷۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۴ ميليارد و ۶۰۰ ميليون دلار است.

مهدي ميراشرفي، در اين باره اظهار داشت: ميزان واردات کالا در هشت ماه سال جاري ۲۱ ميليون و ۸۰۰ هزار تن بودکه از اين رقم ۱۵ ميليون و ۲۰۰ هزار تن آن را کالا‌هاي اساسي تشکيل مي‌دهد.

وي افزود: ارزش کل واردات کالا در اين مدت ۲۳ ميليارد و ۱۰۰ ميليون دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن يک درصد و ارزش ۱۸ درصد کاهش را نشان مي‌دهد.

رييس کل گمرک ايران خاطرنشان کرد: همچنين بيش از ۷۵ ميليون تن کالا به ارزش ۲۱ ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار بالغ بر سه برابر ميزان واردات، صادرات انجام شده که از نظر وزني ۱۴ درصد و ارزش ۱۹ درصد در مقايسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.

ميراشرفي گفت: همان‌طور که در ماه‌هاي قبل نيز اعلام کرديم، خوشبختانه روند کاهندگي صادرات ايران در هر ماه به شرايط عادي نزديک مي‌شود و اميدواريم که تا پايان سال شرايط بهتري در صادرات داشته باشيم.

وي در مورد کشور‌هاي عمده مقاصد صادراتي ايران نيز تصريح کرد: عراق با پنج ميليارد و ۳۰۰ ميليون دلار در رتبه اول، چين با همين ميزان در مقام دوم، امارات متحده عربي با ۲ ميليارد و ۷۰۰ ميليون دلار سوم، ترکيه با يک ميليارد و ۶۰۰ ميليون دلار چهارم و افغانستان با يک ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار در جايگاه بعدي قرار دارند.

ميراشرفي تأکيد کرد: نکته حائز اهميت آبان ماه، قرار گرفتن محصول پسته در مقام چهارم کالا‌هاي صادراتي ايران است و با توجه به اينکه ميانگين ارزش کالا‌هاي صادراتي ايران هر کيلو حدود ۳۰ سنت است، پسته هر کيلو ۶ دلار و بالاتر صادر شده و اين نشان مي‌دهد که در اقلام عمده صادراتي، محصولات کشاورزي و در رأس آن پسته سهم خوبي دارند.

وي با اشاره به ترکيب کالا‌هاي وارداتي نيز اظهار داشت: کشور‌هاي مبدأ واردات شامل چين با ۶ ميليارد دلار، امارات با پنج ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلار، ترکيه با ۲ ميليارد و ۶۰۰ ميليون دلار، هند با يک ميليارد و ۴۰۰ ميليون دلار و آلمان با يک ميليارد و يکصد ميليون دلار بوده‌اند.

صادرات با کاهش ۱۹ درصدي همراه بوده است
يحيي آل اسحاق رئيس اسبق اتاق بازرگاني تهران در گفتگو با فرارو با اشاره به اينکه کرونا باعث شده که ميزان تجارت خارجي کشور‌هاي مختلف تا ۳۰ درصد با افت همراه شود، گفت: براي کشورمان نيز اين ميزان به طور متوسط ۱۹ درصد بوده که البته اين آمار در ماه‌هاي مهر و آبان ماه با بهبود همراه بوده، اين در حالي است که بايد با برنامه ريزي‌هايي که انجام مي‌شود، وضعيت صادرات را بهبود بخشيد، زيرا که اقتصاد کشورمان نياز دارد، تا ميزان صادرات غير نفتي افزايش يابد.

وي با اشاره به اينکه توليد کشور به هيچ عنوان صادرات محور نيست، افزود: سالهاست که گفته مي‌شود، اين شيوه مديريت و برنامه ريزي به هيج عنوان جوابگوي اهداف صادراتي کشور نيست، همواره توليد براي داخل انجام مي‌شود و نه خارج، شما به عنوان مثال صنعت خودرو را نگاه کنيد، به هيج عنوان قابليت صادراتي را ندارد، نه از لحاظ تنوع محصول، نه قيمت و کيفيت، حتي در کشور‌هاي منطقه ما چندين سال پيش صادرات خودرو داشتيم، اما الان همين نيز قطع شده است، ساير محصولات صنعتي نيز به همين منوال است و صادراتي نيست.

آل اسحاق اظهار داشت: ما هنوز شيوه‌هايي که در دهه‌هاي گذشته براي صادرات استفاده مي‌کرديم را الان نيز همان‌ها را در دستور کار قرار داريم، در صورتي که از تغييرات شيوه‌هاي بازاريابي شما بگيريد تا نحوه مذاکرات و... ما نتوانسته ايم، به خوبي عمل کنيم، نتيجه اين مي‌شود که مدت‌هاست که شريک جديد تجاري که بتواند به عنوان مقصد صادراتي ما باشد، را پيدا نکرده ايم، کافي است که شما نگاهي به ليست کشور‌هايي که بيشترين صادرات ايران به آنجا انجام شده، بيندازيد، تا متوجه شويد، که همگي اين کشور‌ها ثابت هستند و مورد جديدي به آن‌ها اضافه نشده است.

وزير اسبق بازرگاني با تاکيد بر اينکه ديپلماسي سياسي بايد در خدمات تجارت خارجي باشد، بيان داشت: متاسفانه در کشورما همه امور سياست زده است و نمي‌توان بين ديپلماسي اقتصادي و سياست خارجي توازن برقرار کرد، در حال حاضر بسياري از کشور‌هاي مبناي مراودات سياسي خود را بر اساسي سود و منفعت اقتصادي مي‌گذارند، ولي اين موضوع در کشور ما برعکس است و اقتصاد تابعي از سياست است و تا زماني که اين موضوع جاري باشد، ما نمي‌توانيم توقعي داشته باشيم، که صادرات کشور شکوفا شود، اين دو موضوع مانند دو بال در کنار يکديگر بايد عمل کنند، تا اقتصاد يک کشور پيشرفت کند، اما در کشور ما هميشه سياست چيرگي بر اقتصاد و مسائل مرتبط با آن داشته است.

خودکفايي صرف فايده ندارد
اين فعال بخش خصوصي اضافه کرد: اين امر تا آن جا مهم و حياتي است که برخي‌ها در گذشته پيشنهاد داده اند که وزارت خارجه و بازرگاني در هم ادغام شوند، تا بتواند مسائل صادرات را در يک جا راهبري کرد، براي همين موضوع نيز است که در ساختار وزارت خارجه معاونت ديپلماسي اقتصادي نيز ايجاد شده، اما متاسفانه اين معاونت چندان فعال نيست، چرا که اين معاونت بايد با وزارت خانه‌هاي اقتصادي و همچنين اتاق بازرگاني هماهنگ باشد، رايزني‌هاي اقتصادي بتواند به سهولت و سرعت انجام شود، اما در عمل چنين موضوعي محقق نشده است.

آل اسحاق همچنين با اشاره به اينکه يکي ديگر از مسائل که در حوزه تجارت خارجي بايد بسبار به آن اهميت داد، هماهنگي در صادرات و واردات است، گفت: هميشه اين تصور وجود داشته که اگر ميزان واردات کم شود و در زمينه توليدات به خودکفايي برسيم، اين موضوع بسيار امر مثبت و خوبي است، اما به اعتقاد بنده اين مسئله صحيح نيست، بلکه واردات بايد هماهنگ با توليدِ صادرات محور باشد، در غير اين صورت، موفقيت حاصل نمي‌شود، بايد به اين نکته توجه کرد که مسئله اصلي خلق ارزش افزوده و کسب درآمد از طريق صادرات است.

وي افزود: اينکه ما تنها به خودکفايي دست پيدا کنيم، اما آن خودکفايي به صادرات منتهي نشود، مفيد فايده نخواهد بود، ما بايد بدانيم که مزيت‌هاي اقتصادي با توجه به شرايط کشور چيست، بعد بر روي آن‌ها برنامه ريزي کنيم و واردات را نيز متناسب با آن طرحي کنيم، تا در نهايت خروجي اين کار يک صادرات موفق و ادامه دار باشد، در غير اين صورت نمي‌توان به يک تجارت خارجي موفق و با ارزش افزوده بالا دست يافت.