برگزیده

نبرد نابرابر کرونا با «مودی»

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1400/02/14 - 09:05

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

«گروه ويژه» کوويد-۱۹ «او» ماه‌ها جلسه‌اي برگزار نکرد. وزير بهداشت «او» هم در ماه مارس به مردم اطمينان داد که هند به «آخر بازي» اين پاندمي رسيده است. چند هفته قبل از آن، «او» نزد رهبران جهان بلوف مي‌زد که کشورش بر ويروس کرونا فائق آمده است.

«نارندرا مودي» نخست‌وزير هند، در اواخر ژانويه در يک گردهمايي مجازي در مجمع جهاني اقتصاد که پرچم سه رنگ هند در پس‌زمينه نمايش داده مي‌شد، گفت: «هند بشريت را از فاجعه‌اي بزرگ آن هم با مهار موثر ويروس کرونا نجات داده است.» اکنون شاهديم که موج دوم کرونا هند را به کشوري در جهان تبديل کرده که بدترين لطمات را از همين ويروس تاجدار ديده است. «جفري گتلمان»، «هاري کومار»، «کاران ديپ سينگ» و «سمير ياسر» در گزارش يکم مه ‌براي نيويورک‌تايمز نوشتند، ميزان ابتلاهاي جديد به ۴۰۰ هزار مورد در روز رسيده است. واکسن‌ها در حال اتمام هستند. بيمارستان‌ها مملو از بيمارند. اکسيژن که نقشي جان‌بخش دارد رو به اتمام است. هر روز، «مرده‌سوزخانه‌ها» هزاران جسد را مي‌سوزانند و خاکسترهاي پايان‌ناپذير انسان‌هايي را تحويل مي‌دهند که از آتش آنها هواي برخي شهرهاي بزرگ هند رنگ خاکستري به خود گرفته است.

وارونگي شديد وضع هند - از اعلام پيروزي بر کرونا تا تحمل شديدترين وضعيت اضطراري ظرف دهه‌هاي گذشته - موجب يک مکافات ملي شده که «مودي» در مرکز آن قرار دارد. کارشناسان در سراسر جهان از اين در عجب بودند که اين کشور چگونه توانسته از بدترين پاندمي جهاني بگريزد. آنها توضيحات سرگرم‌کننده‌اي در مورد جواني و سلامتي نسبي جمعيت خود ارائه مي‌دادند که مودي و دولتش به آن مي‌باليدند. حتي اکنون هم حاميان مودي مي‌گويند که هند از يک پديده جهاني لطمه ديده و براي يافتن علل موج دوم به زمان بيشتري نياز است. اما کارشناسان مستقل بهداشتي و تحليلگران سياسي مي‌گويند که اعتماد‌به‌نفس بيش از حد مودي و سبک رهبري مسلط او سهم بزرگي از اين مسووليت را بر گردن دارد. منتقدان مي‌گويند دولت مودي مصمم بود چهره‌اي از هند به جهان نشان دهد که موفق شده قطار اقتصاد را به ريل بازگرداند و با وجود خطرات ماندگار کرونا اما توانسته کسب و کارها را هم بگشايد. در برهه‌اي، مقام‌هاي هندي هشدارهاي دانشمندان را که مي‌گفتند جمعيت اين کشور هنوز در برابر اين بيماري آسيب‌پذير است رد مي‌کردند. برخي مقام‌هاي هندي آشنا به اين مساله به نقل از دانشمندان مي‌گفتند، اين کشور هنوز به «ايمني گله‌اي» دست نيافته است.

«گتلمان- کومار- سينگ- ياسر» در بخش ديگري از گزارش خود افزودند، پريشاني فزاينده در تمام اين کشور، هاله آسيب‌ناپذيري سياسي مودي را خدشه‌دار کرده است؛ امري که او توانسته بود با کنار زدن مخالفان و استفاده از کاريزماي شخصي خود که او را به قدرتمندترين سياستمدار هندي طي دهه‌ها تبديل کرده بود، به دست آورد. رهبران مخالف هنوز حمله مي‌کنند و جايگاه کليدي مودي در قدرت باعث شده وي در بطن حملات و انتقادهاي مخالفان در عرصه واقعي و مجازي قرار بگيرد. با توجه به اينکه سه سال تا انتخابات پارلماني زمان باقي است و هيچ نشانه‌اي از شکست در دولت مودي ديده نمي‌شود، به نظر مي‌رسيد که او با خيال راحت به کار خود ادامه مي‌دهد و جايگاهش در قدرت امن است. دولت وي تلاش‌هاي خود را براي تهيه مايحتاج بيماران نيازمند و نااميد افزايش و شرايط واکسن‌هاي کمياب را براي گروه‌هاي سني بيشتر، گسترش داده است. با اين حال، تحليلگران مي‌گويند سلطه وي بر ساختار قدرت به اين معني است که افراد بيشتري وي را شخصا مسوول بيماري و مرگ فوران‌يافته در سراسر کشور مي‌دانند.

عاصم علي، محقق مرکز تحقيقات سياسي در دهلي‌نو مي‌گويد: «بيشتر تقصيرها به گردن سبک مديريتي مودي است که در آن سبک، وزراي عالي به دليل وفاداري‌شان انتخاب مي‌شوند نه به خاطر تخصص‌شان. وي افزود: «در چنين چارچوب حکومتي‌اي، وقتي مودي توپ را رها مي‌کند (همان‌طور که وي در مورد کوويد انجام داد)، عواقب فاجعه‌آميزي مي‌تواند به دنبال داشته باشد.» در مقاطع مختلف در ماه‌هاي اخير، مقامات تصميماتي اتخاذ کرده‌اند که موجب بازگشت ترس و دلهره به هند شده است. اگرچه هند به مثابه موتورخانه يا موتور محرک توليد واکسن در جهان است و واکسن‌هايي براي محافظت از جهان توليد مي‌کند اما دزهاي کافي براي محافظت از خود را خريداري نکرد. در عوض، درحالي‌که نرخ واکسيناسيون در داخل هند پايين بود، دهلي‌نو بيش از ۶۰ ميليون دز را براي تقويت جايگاه خود در صحنه جهاني صادر کرد؛ حتي زماني که نرخ ابتلا افزايش يافت، مودي تصميم گرفت به گروه‌هاي بزرگي اجازه دهد تا به حزب حاکم «بهاراتيا جاناتا» کمک کرده و اعتبار ملي‌گرايانه و هندوي آن را جلا دهند. دولت او همچنين اجازه برگزاري يک جشنواره با ميليون‌ها پرستشگر را صادر کرد. او در تجمعات هزاران نفري هواداران خود در انتخابات ايالتي بدون ماسک حضور مي‌يافت. تحليلگران مي‌گويند مودي بيش از آنکه در محاصره متخصصان و کارشناسان باشد، در احاطه متحدان خود است. تحليلگران هندي مي‌گفتند مقام‌ها وحشت دارند که اشتباهات [او و دولتش] را گوشزد کنند و بيم شديدي دارند که ادعاهاي مودي مبني بر پايان اين پاندمي را زير سوال ببرند. حزب او و متحدانش به دنبال اسکات منتقدان برآمده‌اند و به فيس‌بوک، اينستاگرام و توييتر دستور داده‌اند که پست‌هاي انتقادي را حذف و همزمان تهديد به بازداشت مردم عادي به دليل اعتراض به کمبود اکسيژن کرده‌اند.

حزب مودي (که به B.J.P معروف است) و دولت از ارائه پاسخ به پرسش‌هاي خاص خودداري کرده اما فهرستي از اقدامات دولتي که اتخاذ شده‌اند را رديف کرده از جمله اينکه مودي ده‌ها جلسه در ماه آوريل با افسران نيروي هوايي، مديران دارويي و بسياري ديگر برگزار کرده است. دولت در بيانيه‌اي گفت که «سرعت پيوسته و هماهنگ و البته مشورت را حفظ مي‌کند تا پاسخي شايسته ارائه دهد.» اين بيانيه افزود که دولت در ماه فوريه «به ايالت‌ها توصيه کرده بود تا هوشياري دقيق» را حفظ کرده و «مراقب باشند تسليم نشوند.» هر رهبر هندي‌اي با چالش‌هايي مواجه مي‌شود. صدها ميليون شهروند فقير هندي با صورت‌هايي «جغدگونه» زندگي مي‌کنند و به راحتي طعمه اين ويروس به شدت مسري مي‌شوند. بانک جهاني مي‌گويد هند مدت‌هاست از بهداشت عمومي غفلت کرده و کمتر از ۱۰۰ دلار در سال را هزينه فرد مي‌کند و اين کمتر از بسياري از کشورهاي در حال توسعه ديگر است؛ مشکلي که پيش از مودي هم بوده است. گزارشگران نيويورک‌تايمز همچنين نوشتند که روز شنبه اين کشور ۳۹۸ هزار ابتلاي جديد و بيش از ۳۵۰۰ مرگ را بر اثر کوويد-۱۹ گزارش داد. شواهد نشان مي‌دهد که آمارهاي رسمي به شدت دستکاري شده و بيانگر اعداد و ارقام واقعي نيست. بمبئي (بزرگ‌ترين شهر هند) به دليل اتمام ذخيره واکسن، واکسيناسيون را متوقف کرد.

تحليلگران مي‌گويند مودي در موج اول عملکرد بسيار بهتري داشت. مودي ۷۰ساله، به عنوان يک سياستمدار قديمي که فروتن و مشتاق حرکات نمايشي است، از همان روزهاي اول ماسک مي‌زد و فاصله‌گذاري را رعايت مي‌کرد. در ۲۴ مارس ۲۰۲۰، وقتي هند کل ابتلاي گزارش شده‌اش کمتر از ۶۰۰ نفر بود، مودي به مقام‌هاي کشور دستور داد تا يکي از سختگيرانه‌ترين قرنطينه‌ها در جهان را به اجرا بگذارند. اکثر مردم با نگراني اما وظيفه‌شناسانه در خانه ماندند. وقتي او از مردم خواست تا در همبستگي با کادر درمان بايستند و قابلمه‌ها و ماهيتابه‌هاي خود را در دست بگيرند، ميليون‌ها نفر چنين کردند. کارشناسان آن قرنطينه را بسيار ارج مي‌نهند هرچند ناقص بود اما سرعت انتشار کوويد را کاهش داد. اما اين محدوديت‌ها از نظر اقتصادي ويرانگر بود و باعث شد ده‌ها ميليون نفر بيکار شوند و روياهاي بزرگ مودي با خطر مواجه شود که از آن جمله تبديل هند به يک قدرت جهاني است. او از قرنطينه دوباره مي‌ترسد. پس از اينکه محدوديت‌ها را کاهش داد، نرخ ابتلا به سرعت بالا رفت و در ماه سپتامبر به ۱۰۰ هزار نفر در روز رسيد اما نظام درماني همچنان سرپا بود. با آغاز سال ۲۰۲۱، زماني که ابتلا کم شده و اقتصاد در حال بازگشت به ريل زندگي بود، مودي و تيمش شروع به راه‌اندازي کارزاري جهاني کردند دال بر اينکه هند بار ديگر بازگشته و زندگي جريان خود را از سر گرفته است. بسياري از هندي‌ها ماسک‌هاي خود را برداشتند، به بازارها رفتند و معاشرت‌هاي خود را از سر گرفتند. محدوديت‌هاي بيشتري برداشته شد و مراکز کوويد-۱۹ که در برخي مناطق در موج اول تاسيس شده بود برچيده شدند. چنين بود که ابتلا روندي صعودي گرفت و هند در مسير پرخطر امروز افتاد.