طالبان با داعش خراسان وارد جنگ می‌شود؟

ابتکار/متن پيش رو در ابتکار منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

خبرگزاري تي آر تي وورلد در گزارشي نسبت به خطر آغاز جنگي قريب الوقوع ميان گروه طالبان و با داعشِ خراسان هشدار داده و به طور خاص بر اين مساله تاکيد کرده که طالبان در شرايط کنوني، به شدت به جامعه سلفي افغانستان و حمايت‌هاي احتمالي آن‌ها از داعشِ خراسان بدبين است و همين موضوع مي‌تواند آن گروه از اعضاي جامعه سلفي اين کشور را که عضوِ داعش خراسان نيستند ترغيب کند تا به گروه مذکور بپيوندند و عليه طالبان بجنگند. مساله‌اي که در نوع خود تبعات خشونت باري را براي آينده افغانستان به دنبال خواهد داشت.
خبرگزاري تي آر تي وورلد در اين رابطه مي‌نويسد: «قبل از وقوع حادثه تروريستي ۱۱ سپتامبر، چالش اصلي براي رژيم سابق طالبان در افغانستان، وجودِ اتحاد موسوم به شمال در افغانستان بود که توسط احمد شاه مسعود رهبري مي‌شد و از اينکه گروه طالبان بتواند کنترل کل افغانستان را به دست بگيرد، قويا جلوگيري مي‌کرد.
ائتلاف شمال يک جبهه ضدطالبان از گروه‌هاي سياسي افغانستان بود که از غيرپشتون‌هاي اين کشور تشکيل مي‌شد و در کنار دلايل مختلفِ مخالفتشان با طالبان، تا حد زيادي با اين گروه داراي اصطکاکات قوميتي نيز بودند. با اين همه، ۲۰ سال بعد و پس از خروج نظاميان آمريکايي و ناتو از افغانستان و اوج گيري مجدد طالبان در اين کشور، بار ديگر ائتلاف شمال به يک چالشِ مهم براي حکومت طالبان بر افغانستان تبديل شده است.
با اين حال، اين هفته طالبان توانست تا حدي مواضع ائتلاف شمال در پنجشير افغانستان را به کنترل خود درآورد، اما اين به معناي آن نيست که اين گروه اکنون موقعيتي برتر در افغانستان دارد. طالبان جداي از مخالفت‌ها در پنجشير عليه خود، با يک دشمنِ بسيار خشن و افراطي نيز رو به رو است که اين دشمن، شاخه افغانستانِ گروه داعش موسوم به داعشِ خراسان است.

---

بازار

---

به گزارش فرارو، داعش خراسان هنگامي به تهديدي جدي عليه طالبان تبديل شد که رهبران و مبارزان آن در سال ۲۰۱۵ از پاکستان به ولايت ننگرهار افغانستان در شرق اين کشور کوچ کردند. طالبان به رهبري گروه داعش خراسان در سوريه نزديک شده و از آن‌ها درخواست کرده بود تا جبهه‌اي جديد در افغانستان ايجاد نکنند. استدلال اصلي آن‌ها نيز در اين رابطه اين بود که اين مساله در صورت وقوع، مي‌تواند به اقدامات و آنچه جهاد عليه آمريکا و متحدان آن عنوان مي‌شود، آسيب‌هايي جدي وارد کند.
با اين حال، درخواست طالبان از داعش خراسان، چندان از سوي اين گروه مورد توجه قرار نگرفت. در عوض، داعشِ خراسان خيلي زود کنترل مراکز اصلي قدرت طالبان در ولايت ننگرهار افغانستان و همچنين برخي مناطق در ولايت کُنر اين کشور را نيز به دست گرفت.
جامعه سلفي افغانستان پايگاه حمايتي اصلي گروه داعش خراسان را در اين کشور تشکيل داده است. امري که کاملا در تضاد با تسلط گروه طالبان بر افغانستان که گروهي حنفي است مي‌باشد. جامعه سلفي افغانستان از فضاي پسايازده سپتامبر در افغانستان استفاده کرد تا از اين طريق دامنه قدرت و نفوذ نظامي خود را در اين کشور توسعه بخشد.
با اين همه، طالبان به جامعه سلفي اجازه نداد تا آن‌ها جبهه‌اي موازي را در عصر پسايازده سپتامبر در افغانستان ايجاد کنند با اين حال آن‌ها را در سطوح پايين‌تر قرار دادند و در نهايت نيز آن‌ها را کاملا حاشيه نشين کردند. از اين رو، گروه داعش خراسان عملا چهارچوبي قابل توجه را براي سلفي‌ها ايجاد کرده تا انحصارِ طالبان در قدرت و يکه تازي آن‌ها در گفتمان به اصطلاح جهاديِ افغانستان را به چالش بکشند.
رهبري بنيانگذارِ گروه داعش خراسان از شبه نظاميان ضد پاکستان تشکيل شده است. اعضاي داعش خراسان در اواخر سال ۲۰۱۴، از گروه موسوم به تحريک طالبان پاکستان به دليل اختلافات رهبري و فرقه‌اي جدا شدند. حافظ سعيد خان بنيانگذار داعش خراسان در بيانيه‌اي تاکيد کرده که گروهِ تحت امرش به جبهه‌اي جديد عليه پاکستان شکل خواهد داد.
رهبر پاکستاني گروه داعش خراسان خيلي زود در اثر حملات هوايي آمريکا به ولايت ننگرهار افغانستان از بين رفت. از اين رو، سلفي‌هاي تندرو افغان کنترل داعش خراسان را به دست گرفتند و حتي خيلي زود به جنگي مستقيم عليه طالبان دست زدند.
با اين همه، داعش خراسان با حملات گسترده‌اي عليه خود رو به رو شد و عملا گسترش دامنه قلمرو آن در افغانستان با چالشي اساسي رو به رو شد. نيرو‌هاي امنيتي دولت سابق افغانستان و همچنين نيرو‌هاي طالبان به همراه حملات هوايي آمريکا، ضربات سنگيني را عليه پايگاه‌هاي داعشِ خراسان در افغانستان، به ويژه پس از امضاي توافق صلح دوحه انجام دادند (توافق دوحه سال گذشته ميلادي به امضا رسيد).
صد‌ها نفر از اعضاي داعش خراسان در اثر اين حملات جان باختند و هزاران نفر نيز تسليم نيرو‌هاي امنيتي افغانستان شدند. آمريکا، طالبان و دولت افغانستان همگي نابودي داعشِ خراسان را در افغانستان جشن مي‌گرفتند.
با اين حال فروپاشي پايگاه‌هاي اصلي داعش خراسان در ولايت‌هاي ننگرهار و کُنر افغانستان، نشان دهنده پايان کارِ اين گروه نبود. داعش خراسان بار ديگر در ماه مي‌سال ۲۰۲۰ و هنگامي که شهاب المهاجر به عنوان امير جديد گروه داعش خراسان برگزيده شد، بار ديگر احيا شد.
برخي منابع خبري و اطلاعاتي تاکيد داشته اند که المهاجر پيشتر عضوي از طالبانِ افغانستان بوده و سپس به داعش پيوسته است. وي به طور خاص عضوي از شبکه حقاني بوده است. المهاجر با تشديد جنگ شهري در افغانستان عملا دوره‌اي خشونت بار را در چارچوب اقدامات گروه داعش خراسان آغاز کرد. وي بلافاصله عمليات‌هاي تروريستي و خطرناکِ قابل توجهي را در افغانستان انجام داد که از آن جمله ميتوان به کمک به آزادي زندانيان از زندان ننگرهار در ماه آگوست سال ۲۰۲۰ و مجموعه‌اي از حملات پيچيده به مراکز آموزشي و بيمارستان‌هاي کابل و همچنين جامعه اقليت‌هاي افغانستان نظير شيعيانِ هزاره و سيک‌هاي اين کشور اشاره کرد. گروه داعش خراسان تحت رهبري المهاجر تاکنون به بيش از ۳۰۰ عمليات و اقدام تروريستي اعتراف کرده و مسئوليت آنها را پذيرفته است.
اگرچه اغلبِ سلفي‌هاي افغان در ابتدا از داعش خراسان حمايت کردند، با اين حال آن‌ها خيلي زود از اين مساله کناره گيري کردند. دليل اصلي اين مساله نيز خشونت بيش از حدِ داعش خراسان و ديگر اقدامات و رويه‌هاي اين گروه نظير تکفير مسلمانان به دليل عدم پيوستن به گروه داعش خراسان بود.
گروه داعش خراسان همچنين شماري از چهره‌هاي سرشناس سلفي افغانستان را که ايدئولوژي اين گروه را رد کرده و از آن انتقاد کردند نيز هدف حمله قرار داد. در سوي ديگر، رقابت داعش خراسان و طالبان همچنين به جدالي عليه سلفي‌هاي افغان تبديل شد. در نتيجه، طالبان عميقا به تک تک سلفي‌ها نسبت به حمايت احتمالي آن‌ها از داعش خراسان مشکوک است. در اين چارچوب رهبران با نفوذ سلفي افغان تحت رهبري يکي از شيوخ سلفي با نامِ شيخ عبدالعزيز نورستاني، به دليل نگراني‌هاي خاص خود، با رهبران طالبان در اوايل سال ۲۰۲۰ ميلادي ديدار کردند. آن‌ها قول دادند که با طالبان بيعت کنند و از طالبان درخواست کردند که سلفي‌هاي افغان را وارد جنگ و درگيري خود با گروه داعش خراسان نکنند و اين دو را يکي نپندارند.

همزمان با قدرت گيري مجدد طالبان در افغانستان، گزارش‌هاي مختلفي از اقدام اعضاي طالبان در تعقيب و پيگردِ چهره‌هاي بانفوذ سلفي افغان در ولايت‌هاي ننگرهار و کابل منتشر شده است. در ماه جاري، يکي از شيوخ ارشد سلفي افغان به نامِ شيخ ابوعبيدالله متوکلي به نحو خشونت باري به قتل رسيد. اينطور گفته شده که وي ابتدا توسط مبارزان طالبان ربوده شده است. اگرچه که گروه طالبان هرگونه دخالت در قتل فرد مذکور را قويا رد کرده است. سلفي‌هاي افغان مي‌گويند که برخي گروه‌ها در صفوف طالبان، آن‌ها را هدف قرار مي‌دهند زير پيشتر داعش حملاتي را عليه طالبان انجام داده و آنها (برخي اعضاي طالبان) اکنون به دنبال اقدامات انتقام‌جويانه هستند.
اين تحولات موجب شده تا ترس و وحشت فراواني در ميان سلفي‌هاي افغانستان ايجاد شود که در صورت استقرار دولت طالبان در افغانستان، امکان دارد اتفاقات خشونت بار زيادي عليه سلفي‌ها در اين کشور روي دهد. امري که عملا مي‌تواند جوان‌هاي سلفي در افغانستان را به سمت پيوستن به گروه داعشِ خراسان سوق دهد و در نتيجه، موجب تشديد درگيري‌ها ميان طالبان و داعش خراسان در افغانستان شود. موضوعي که مي‌تواند موجب اوج‌گيري خشونت‌ها و خونريزي در افغانستان شود».

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar