مذاکره غیر مستقیم با آمریکا به نفع ما نیست

آرمان ملي/متن پيش رو در آرمان ملي منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
معاون نماينده آمريکا در سازمانهاي بينالمللي در وين در بيانيهاي درباره برنامه هستهاي ايران و توافق هستهاي در جلسه شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي گفت که آمريکا هماهنگي نزديکي با متحدان و شرکايش دارد و در جهت رسيدن به بازگشت دوجانبه به پايبندي به توافق هستهاي که دستاوردي مهم در ديپلماسي چندجانبه و ابزاري مهم در پرداختن به نگرانيهاي طولاني مدت جامعه جهاني درباره برنامه هستهاي ايران است، ديپلماسي در پيش گرفته است. «لوئيس بونو»، در ادامه مطرح کرد که آمريکا اين اهداف را با حسن نيت دنبال ميکند و به وضوح گفته است که در صورت از سرگيري پايبندي ايران به تمامي تعهداتش در توافق، آماده لغو تحريمهاي ناسازگار با برجام هستند اما تمامي طرفها بايد واقع بين باشند که فرصت بازگشت به پايبندي کامل دوجانبه به برجام تا هميشه وجود نخواهد داشت. اين صحبتها زماني مطرح ميشود که وزير دفاع اسرائيل نيز در اظهارنظري کم سابقه عنوان کرده است که اسرائيل نيز به صورت موقت برجام را خواهد پذيرفت. شنيدن اين صحبتها از سوي جدي ترين مخالف برجام آن چيزي است که تغيير رويکرد جدي را در ميان تمام بازيگران اين عرصه نشان ميدهد. اسرائيلي که همواره به عنوان يکي از اضلاع تخريب برجام شناخته ميشد. در راستاي بررسي اين مسائل، «آرمان ملي» گفت و گويي با نصرتا... تاجيک، سفير پيشين ايران در اردن داشته است که در ادامه ميخوانيد.
تصميم ايران در خصـــوص توافق با آژانــس بينالمللي انرژي اتمي، بيانگر چه مسائلي است؟
زماني که به مجموعه مشکلات ايران نگاه ميکرديم، پيشبيني درخصوص تصميم ايران مبني بر همکاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي، دور از ذهن نبود. اراده ايران همواره بر اين بوده که روابطش را با آژانس حفظ کرده و با گفت وگو مشکلات را حل و فصل کند. تعامل با آژانس يکي از اصول سياست خارجي ايران است هرچند نسبت به اين مجموعه اين سوءظن را دارد که برخي اقداماتش سياسي است. با اين وجود اگر آژانس به مسائل فني بپردازد و ايران نيز تمايل به تعامل با آژانس را حفظ کند، يک زمينهاي به وجود خواهد آمد که در بستر آن ايران و آژانس ميتوانند همکاري کنند. در سفر گروسي به تهران، مشخص شد که اين مسير قابل پيمايش است و آژانس ميتواند صرفا به مسائل فني بپردازد و ايران نيز شفاف عمل کند. بايد اين نگاهها را تقويت کرد و اجازه نداد تا اين مسير آغاز شده، درگير حاشيه شود. ايران امروز تمهيداتي را براي آژانس فراهم کرده تا بتواند نظارت داشته باشد و مساله هستهاي ايران بحراني نشود و کار به شوراي امنيت کشيده نشود. اين تمهيدات نشان ميدهد که سياست ايران عقلاني و منطقي است و به دنبال اين است تا مساله تحريمها و شرايط اقتصادي را حل و فصل کند.
آمريکا از غني سازي 60 درصدي اورانيوم احساس خطر کرده که عنوان ميکند تمايل به مذاکره دارد و تحريمها را لغو مي کند؟
آمريکا عنوان کرده که به دنبال صدور قطعنامه عليه ايران نيست اما بايد توجه داشت که اين عرصه بازيگران ديگري نيز دارد. در مجموع اين گفتههاي مقامات آمريکا و صحبتهايشان در نشست شوراي حکام مثبت است و نشان ميدهد که آنها قصد دارند تا با ايران همکاري کنند و بهدنبال بحراني کردن شرايط، عکس العملي کردن ايران و از دست دادن آن نيستند. بنابراين زماني که تفاهم ميان ايران و آژانس به دست آمد، آمريکاييها نيز پالس مثبت را ارسال کردند که علاقه مند به اين شکل از همکاري هستند. اين يک گام مثبت است زيرا تصور ميشد که با روي کار آمدن دولت سيزدهم ايران رويهاي تندتر در پيش گيرد. واقعيت اين است که دولتسيزدهم نيز مشکلاتي در پيش دارد و از توانمنديها و قدرت مانور خود آگاه است و به سمت بحراني کردن مسائل نميرود. امروز دولت در مسائل حاکميتي نيز طبق نظر حاکميت با رفتار سياسي عمل ميکند و به نظر ميرسد نگاه امنيتي و نظامي به اين چنين پروندهها نداشته باشد.
آمريکا در دور هفتم مـــذاکرات وين، باز هم درخصوص توان دفاعي ايران مسائلي را مطرح ميکند؟
ايران در دور اول تا ششم مذاکرات وين مرتکب يک اشتباه شد. از ابتدا ما تاکيد کرديم و هشدار داديم که ايران نبايد مقولهاي به برجام اضافه کند و يا بندي از آن کم کند و اين نيز از سوي آمريکا و ايران نبايد مطرح شود. اين هشدار در چند وجه بايد مورد توجه قرار مي گرفت. نه اينکه ايران بپذيرد که آمريکا مسائل حقوق بشري و نظامي ايران را مطرح کند و نه ايران خواستار اين شود که تحريمهاي غيربرجامي لغو شود. ما بايد صرفا در خصوص مسائل هستهاي و برجام کار ميکرديم و اگر طرفين صرفا در اين قالب مذاکره ميکردند، تفاهم نهايتا در 4 يا5 دور ابتدايي به نتيجه ميرسيد زيرا تيم بايدن جديد بود و علاقه داشت تا مسائل و سختيهاي پيش روي خود را حل کند و زير فشار بين المللي ناشي از اقدامات ترامپ قرار نگيرد. آمريکا در انزوا قرار گرفته بود و همين امر شرايط را براي ايران مهيا کرده بود تا برجام را بهراحتي احيا کند. ايران ميتوانست مسائل را حل و فصل کند اما برخي نگرشها و رويکردهاي خاص مسائل را به سمت ديگري برد. امروز اگر همچنان بر مذاکرات غيرمستقيم پافشاري کنيم، رويه خوبي را در پيش نگرفتهايم. ما بايد الگوهايي را در دستور کار قرار دهيم که هم برجام احيا شود و هم اينکه تعامل ما با جامعه جهاني به تنگنا کشيده نشود. در اين دور از مذاکرات آمريکا دغدغه مسائل ديگر با ايران دارد و موضوعات نظامي و موشکي ايران را مطرح ميکند اما اين ايران است که نبايد به اين بازي تن دهد و از ابتدا نيز اين مسائل را نبايد وارد گفت و گوهاي برجامي ميکرديم.