رسالت نوشت: نسل سوخته ناپلئون در جستجوی سلاح؛ افزایش چشمگیر صادرات تسلیحاتی فرانسه در سال2013

رسالت/ يادداشت پيش رو در رسالت منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر الزاما به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مفامات فرانسوي طي دو سال اخير به يکي از اصلي ترين بر هم زنندگان امنيت جهاني تبديل شده اند. در جريان برگزاري مذاکرات هسته اي ايران يا در جريان برگزاري نشست ژنو 2 در خصوص سوريه شاهد بوديم که لوران فابيوس وزير امور خارجه فرانسه چگونه سعي در بر هم زدن معادلات داشت. به راستي رويکرد سياست خارجي فرانسه در نظام بين الملل ناشي از چيست و چرا چنين رويکردي از سوي پاريس دنبال مي شود؟ شايد برخي تصور کنند که اين موضع ناشي از حس خودبرتر بيني کاذب فرانسوي هاست اما زماني که به عمق موضوع وارد مي شويم با داده ها و اطلاعات به مراتب عميق تر و مهم تري مواجه مي شويم. اطلاعاتي‌که نشان مي دهد مسئله به صورت واقعي از کجا نشات مي گيرد! حوزه سياست خارجي يکي از حوزه هاي مهمي است که مرکل و اولاند دراين زمينه نيز بيشترين اختلاف نظرها را دارند. در اين رابطه بايد اشاره داشت که "استقلال فرانسه در زمينه سياست خارجي" در مقابل آلمان و همچنين آمريکا از گذشته همواره مورد توجه سياستمداران فرانسوي بوده است. سارکوزي طي دوره 5 ساله رياست جمهوري‌اش از سال 2007 تا 2012 اهتمام ويژه اي به چرخش سياست خارجي فرانسه نسبت به علائق آمريکا به کار برد، چنانکه در اروپا نيز تا حد زيادي به جز موضوعات استراتژيکي، فرانسه دنباله رو سياست خارجي آلمان بود. البته بايد توجه داشت که رويکردهاي فرانسه بويژه در دوره سارکوزي در زمينه مسائل "سياسي- امنيتي" بيشتر با رويکردهاي بريتانيا در اين دو حوزه نزديکي داشت برعکس موضوعات "اقتصادي- مالي" که فرانسه دوره سارکوزي در رابطه با اقتصاد و مسائل مالي دنباله‌رو آلمان بود. در حال حاضر نيز فرانسه همچنان به بازي منفعلانه خود در نظام بين الملل ادامه مي دهد. فرانسه عملا قدرت تاثيرگذاري خود در اروپا را از دست داده است. در اين خصوص مي توان نسبت به مسئله انفعال پاريس در برابر جاسوسي هاي اخير ايالات متحده آمريکا به عنوان يک کد خبري و تحليلي نگاه کرد. فرانسه در صدد تسخير بازار تسليحاتي خاورميانه است. اين نکته ايست که بارها بر روي آن تاکيد شده است. وزير دفاع فرانسه طي اظهاراتي از افزايش 42 درصدي صادرات تسليحاتي فرانسه به ارزش 6 ميليارد و 700 ميليون يورو در سال 2013 ميلادي خبر داد. خاورميانه سهم بزرگي از اين بازار را به خود اختصاص داده است. فرانسه با اختصاص 40 درصد از صادرات تسليحاتي خود به کشورهاي خاورميانه، سهم بزرگي را در اين بخش به خود اختصاص داده است. «ژان ايو لودريان» وزير دفاع فرانسه در اين خصوص مي گويد: "صادرات تسليحاتي فرانسه در سال 2013 ميلادي با 6 ميليارد و 700 ميليون يورو سفارش تسليحات، در مقايسه با سال قبل از آن 42 درصد افزايش داشته است.صادرات تسليحاتي فرانسه در سال 2014 از اين هم بهتر خواهد بود و من معتقدم که ميزان آن از مرز 7 ميليارد يورو فراتر خواهد رفت.» بر اساس اين گزارش، وزارت دفاع فرانسه در ماه ژانويه گذشته ميزان سفارش تسليحاتي کشورش در سال 2013 را حدود 6 ميليارد و 300 ميليون يورو ارزيابي کرده بود.اين در حالي‌است که درآمد حاصل از فروش تسليحات فرانسه در سال 2012 ميلادي، 4 ميليارد و 800 ميليون يورو و ميزان آن در سال 2011 حدود 6 ميليارد و 500 ميليون يورو برآورد شده است.در اين خصوص تا کنون تحليلهاي گوناگوني ارائه شده است. به عنوان مثال برخي تحليلگران معتقدند که فرانسه در سال 2013 بازگشتي اجباري به بازار خاورميانه داشته است به گونه‌اي که 40 درصد از تسليحات صادراتي فرانسه راهي کشورهاي خاورميانه شده و در همين راستا پاريس در تلاش است نفوذ خود را در اين زمينه در آسيا و آمريکاي لاتين گسترش دهد. با اين حال نگارنده بر اين اعتقاد است که چنين بازگشتي اجباري و تصادفي نبوده است. به عبارت بهتر، فرانسوي ها به صورت خودخواسته به اينبازار وارد شده اند.برخي گزارشها حاکي از آن است که ، نوسازي ناوگان دريايي عربستان سعودي به ارزش 500 ميليون يورو و فروش ماهواره‌هاي مخابراتي به برزيل به ارزش 300 ميليون يورو، از جمله مهم‌ترين و بزرگترين قراردادهاي تسليحاتي اين کشور در سال 2013 محسوب مي‌شوند.اين در حالي‌ است که بنابر اعلام وزير دفاع فرانسه، صادرات و فروش تسليحات زميني در سال 2013 حدود 5 درصد افزايش داشته است. در هر حال نبايد فراموش کرد که رويکرد جديد فرانسه در نظام بين الملل بيش از هر زمان ديگري نياز به تحليل و ارزيابي دارد. تحرکات تسليحاتي فرانسه در نظام بين الملل مولد جنگ و بحران بوده است. اين موضوع تا کنون بر همگان اثبات شده است. سقوط فرانسوي ها در حوزه سياست خارجي به صورتي آزاد ادامه دارد! در جريان حمله احتمالي آمريکا به سوريه شاهد بوديم که فرانسوي ها قمار بسيار بدي را صورت دادند و در نهايت به بازنده اي بزرگ در اين ميدان تبديل شدند. در جريان اعزام نيروهاي نظامي به مالي نيز همين مسئله در خصوص فرانسوي ها صادق است. از همه مهم تر اينکه فرانسوي ها در اتحاديه اروپا نيز وضعيتي منفعلانه پيدا کرده و به جاي اينکه به متغيري مستقل و تاثيرگذار بر معادلات اروپا تبديل شوند عملا خود نيز تحت تاثير بازي آلمان و انگليس قرار گرفته اند. در نهايت اينکه سرمايه گذاري تسليحاتي گسترده فرانسوي ها در خاورميانه وديگر نقاط جهان حاکي از روند خطايي است که پاريس در نظام بين الملل در پيش گرفته است. تحرکات فرانسوي ها در نقاط مختلف دنيا در خصوص ايجاد جنگ و نزاع در همين راستا بايد مورد تحليل قرار گيرد. در اين ميان نه تنها فرانسه در منازعات بين المللي نقش يک کشور بازدارنده را ايفا نمي کند، بلکه خود نسبت به ايجاد و استمرار نزاع در جهان پيشتاز است. چندي پيش فرانسه ضمن اعلام همراهي با ايالات متحده آمريکا در جريان حمله احتمالي به سوريه ضربه حيثيتي سختي به خود وارد کرد. البته در نهايت کاخ سفيد و کاخ اليزه هر دو ناچار به عقب نشيني از مواضع خصمانه خود شدند.