نقدی بر طراحی نسل جدید ب ام و سری ۱؛ تلاش برای عبور از انتقادات؟

آخرین خودرو/ با معرفی سری یک جدید نظرات متناقضی در مورد ظاهر این خودرو منتشر شد و حالا ما در این مطلب نقدی بر طراحی نسل جدید ب ام و سری ۱ خواهیم داشت.

اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی را باید دوران طلایی هاچبک های کوچک و‌ اسپرت مانند فولکس واگن گلف، پژو ۲۰۵ GTI، فورد اسکورت، لانچیا دلتا، رنو کلیو و… در اروپا دانست. محصولاتی خاطره انگیز بخصوص برای جوانان اروپایی آن دوره که بسیاری برای نخستین بار با خودروهایی از این دست رانندگی را تجربه کردند.

اما داشتن یک هاچبک هیجان انگیز و اسپرت برای هواداران پروپاقرص ب ام و تا سال ۲۰۰۴ و تا معرفی سری ۱ به طول انجامید. هر چند که ب ام و پیش از آن با سری ۳ کامپکت در این بخش حضور داشت، اما توسعه بازار خودروهای هاچبک از یک سو و خصوصا ارتقا کیفی خودروهای این بخش از بازار, سطح آن را به حدی رساند که ب ام و مناسب دید تا با ارائه یک خودرو کاملا هاچبک, وارد این بخش از بازار شود که حاصل آن شکل گیری سری یک و حذف مدل های سری ۳ کامپکت بود.

بالاخره در سال ۲۰۰۴ بود که ب ام و تصمیم گرفت تا سری ۱ را به سبد محصولات خود اضافه کند. محصولی که در قالب دو مدل هاچبک ۳ در و ۵ در محور محرک عقب معرفی و بعد ها نیز نسخه های کوپه و کانورتیبل را هم به ان اضافه شدند.. اما نسل اول سری یک که دستپخت کریس بنگل «Chris Bangle» افسانه ای به عنوان رئیس دپارتمان طراحی ب ام و و نیز کریستوفر چپمن «Christopher Chapman» به عنوان مدیر طراحی بیرونی در ان دوران بود، با اینکه چهره ای متفاوت از ب ام و و نیز در مقایسه با سایر هاچبک های بازار به واسطه دیفرانسیل عقب بودنش به نمایش می گذاشت، اما هیچگاه از استایل زیبا و متناسبی برخوردار نبود و حتی به آن لقب جوجه اردک زشت ب ام و هم داده می شد.

---

بازار

---

با این حال نزدیک به بیست سال از معرفی نسل اول هاچبک سری ۱ ب ام و می گذرد و به تازگی، خودروساز آلمانی از جدیدترین نسل این هاچبک جذاب خود که در واقع یک فیس لیفت عمده یا Major از نسل سوم سری ۱ است را معرفی کرده که البته طبق روال چند سال اخیر محصولات ب ام و، شباهت آن با برخی محصولات آسیایی، اروپایی و آمریکایی جنجال و انتقادهایی را به همراه داشته که در ادامه و در ضمن نقد و بررسی ویژگی های ظاهری سری ۱ جدید، به آن خواهیم پرداخت.

استایل بیرونی ب ام و سری ۱؛ چهره ای پویا در ترکیب با خطوط شارپ
همانطور که اشاره کردیم، نسل جدید سری یک در واقع نسخه فیس لیفت شده از نسل سوم این هاچبک است که در سال ۲۰۲۰، پس از دو نسل, این بار بر پایه پلت فرمی دیفرانسیل جلو طراحی و توسعه پیدا کرد. با این حال ب ام و اصرار دارد تا آن را به عنوان نسل جدید سری یک ، یعنی چهارمین نسل از این هاچبک معرفی کند. در واقع بر اساس ادعا ب ام و، میزان تغییرات تا حدی است که باید از آن به عنوان یک محصول Redesign شده یاد کرد. اما خب با این حال همچنان اشتراکات ظاهری زیادی میان این دو مدل وجود دارد و ما همچنان آن را نسخه تکامل یافته از نسل سوم سری ۱ می نامیم.

ب ام و سری ۱ جدید در قسمت جلویی بیشترین تغییرات را تجربه کرده است. بطوری که با استفاده از پوزه و دماغه ای کاملا مسطح و با پایین تر قرار گرفتن جلوپنجره جدید، بیش از هر زمان دیگری شخصیت اسپرت خود را نشان می دهد.

این شخصیت اسپرت توام شده با مجموعه ای از خطوط و سطوح تخت و تیز و هندسی که ضمن پویا تر شدن کلی نما، اما کمی شلوغ و گیج کننده نیز به نظر می رسد. بخصوص زمانی که برخی جزئیات و عناصر این نما مانند جلو پنجره و مجموعه سپر بر اساس زبان طراحی جدید ب ام و بازنگری شده و شکل گرفته اند که به نوعی از سبک طراحی جدیدی که به اصطلاح دیرهضم و البته تا حدی خاص پسند هم می باشد پیروی می کند.

جلو پنجره ها تا حدی از افزایش ابعاد اغراق آمیزی که این روزها بسیاری از محصولات ب ام و آن را تجربه می کنند در امان بوده است، اما نکته منفی که در رابطه با جلو پنجره سری ۱ جدید مورد انتقاد کارشناسان و نیز عموم قرار گرفته است، استفاده از استریپ های عمودی و مورب در نسخه های استاندارد است که ایده آن خیلی مورد استقبال قرار نگرفته و دیگری، اتصال جلو پنجره کلیوی شکل معروف ب ام و از طریق یک نوار سراسری کرومی است که در نسخه M پکیج دیگر خبری از نوار نقره ای نبوده و همین نکته بصری، سبب شده تا طراحی کلی و نیز برخی دیگر از جزئیات آن در ترکیب با یک دیگر، حس بصری ناملموس و در برخی موارد ملموسی از سایر محصولات مانند فورد فیستا، ولوو V40 و البته کیا سید را منتقل می کند که خیلی به مذاق هواداران ب ام و خوش نیامده است.

اما اگر بخواهیم ریزبینانه تر و دقیق تر به جزئیات نمای جلو سری ۱ جدید نگاهی بیاندازیم، به مواردی که انتقاد کارشناسان و واکنش هواداران دو آتیشه ب ام و را که به واسطه شباهت های آن با کیا سید در این مدت در بر داشته، بیشتر پی خواهیم برد. این موارد شامل طراحی جدید گوشه داخلی چراغ های جلو به همراه گرافیک جدید و البته مدرن نوارهای LED سیستم روشنایی در روز و نیز فریم کلی جلو پنجره یا گریل که بی شباهت به جلو پنجره پوزه ببر یا «Tiger nose» کیا، بخصوص مدل سید نمی باشد، است. این شباهت ها هر چند هم که جزئی و به سبب پیروی از ترند روز طراحی یا به عبارتی عمومی تر اتفاقی باشد، باز هم برای برندی مانند ب ام و با آن سابقه درخشان در زمینه طراحی غیر قابل پذیرش است. بخصوص که این شباهت ها همانطور که اشاره شد تنها به کیا سید ختم نمی شود و در برخی زوایای دیگر نیز سری یک جدید یادآور محصولاتی از برندهای ولوو و فورد نیز می باشد.

در نمای جانبی اما اولین نکته ای که باید به آن اشاره کرد، میزان کم تغییرات در مقایسه با نسخه قبل است و خب از آنجا که سری یک جدید، صرفا یک نسخه به روز رسانی شده از‌ مدل قبل است، این میزان کم از تغییرات و تنها اتکا کردن به تکامل برخی جزئیات و عناصر ظاهری کاملا طبیعی است.

در نمای جانبی، سری یک جدید همانند نمای جلو، فرم پویا خود را به واسطه حالت گوه ای شکل و نیز گرافیک تخت پنجره های جانبی که به سمت عقب حالتی مخروطی شکل یافته, حفظ کرده است.

همچنین خط سقف شناور و نیز اضافه شدن یک عنصر گرافیکی بر روی ستون C. که تاکیدی بر خم معروف هافمیستر «Hofmeister» ب ام و است از دیگر ویژگی های جذاب نمای جانبی سری یک جدید است. اما پیش از اینکه به بررسی سایر جزئیات نمای جانبی سری یک بپردازیم، همینجا به این نکته اشاره کنیم که تغییر فرم قطعه تزئینی روی ستون C هر چند که بازگشتی به اصالت طراحی محصولات ب ام و داشته، اما به واسطه فرم کلی Green House و فریم شیشه های جانبی (DLO)، این قسمت از نمای جانبی نیز بی شباهت به محصولاتی مانند فورد فوکوس و نیز فیات تیپو نیست و از آنجا که پرداختن به این نکات ممکن است به مذاق عاشقان این برند خوش نیاید، ما نیز از آن صرف نظر می کنیم.

بر روی پنل بدنه، علاوه بر یک خط گوه ای شکل که از چراغ های عقب کشیده و تا ابتدا گلگیر جلو امتداد یافته است، یک خط شخصیتی دیگر نیز بر روی رکاب درها وجود دارد که ضمن ایجاد یک حالت محدب و مقعر در بدنه، با فرم منحنی شکل خود که به درستی، به گوشه چراغ های عقب متصل شده است, اشاره ای نیز به نسل اول سری یک به عنوان یکی از ویژگی های بصری نمای جانبی این هاچبک ب ام و دارد.

به واسطه اینکه نسل جدید سری یک، اساسا یک خودروی دیفرانسیل جلو می باشد و به دلیل نوع قرار گیری موتور در این سیستم، شاهد آن هستیم که کاپوت در محل بالاتری قرار گرفته است و به همین دلیل، در یک سوم ابتدایی بدنه، گلگیر جلو حجم نسبتا زیادی از پنل جانبی را به خود اختصاص داده و خب همین موضوع از حالت تهاجمی این نما کاسته است.

با رسیدن به نمای عقب، تغییرات به گونه ای بوده است که حالت استاتیکی فوق العاده ای به این نما بخشیده است و همین امر تنها در مدرن تر کردن نمای عقب سری یک تاثیرگذار بوده است، نه زیباتر شدن آن.

ایجاد یک برش در مرکز چراغ های عقب که مستقیما از نسل جدید ب ام و X2 الهام گرفته شده، نکته ای است که هیچ دلیل و منطقی جز سلیقه طراح و یا تیم طراحی نمی توان برای آن در نظر گرفت و با خطوط ارگانیکی که ما از ب ام و سراغ داریم کاملا فاصله گرفته است.

به علاوه این که فرم مستطیل شکل دیفیوزر و اجزا آن به شدت، خشن و بی روح است و این حس را منتقل می کند که این جزئیات تنها به وسیله نرم‌افزار های سه بعدی طراحی مانند نرم‌افزار الیاس «Alias» و یا در تونل باد شکل گرفته اند و این خطوط حاصل یک اسکچ دستی نمی باشند! ضمن اینکه همچنان و همانند سایر محصولات جدید ب ام و، طول می کشد تا بتوان این فرم پردازی غریب سپر را هضم و به آن عادت کرد.

طراحی ب ام و سری یک در نمای داخلی؛ اغراق در پیروی از سبک مینیمالیستی
با ورود به داخل کابین، با فضایی کاملا مدرن، اسپرت و در عین حال مینیمال که با نسخه قبلی تفاوتی های فاحشی دارد رو به رو می شویم. استفاده از صفحه نمایش دو گانه که شامل یک کلاستر دیجیتال ۲/۱۰ اینچی و یک نمایشگر مرکزی ۷/۱۰ اینچی، هر چند که امروزه به امری بدیع و تکراری در طراحی کابین تبدیل شده است، اما در سری یک، بر مدرن تر و در عین حال مینیمال تر شدن کابین کمک کرده است.

در کنار این مورد، سطوح صاف و تمیز داشبورد و نیز حذف دکمه های فیزیکی بر ایجاد فضای کاملا مینیمال تاکید دارد. پیروی از این سبک در کابین سری ۱ جدید تا آنجا ادامه یافته که حتی دریچه های سیستم تهویه نیز حالتی مخفی پیدا کرده اند و هر چند بسیار زیبا از کار درآمده است، اما با ذات اسپرت ب ام و کمی فاصله دارد.

این ساده گرایی در داخل کابین حتی به حذف جوی استیک چرخشی و سنتی سیستم iDrive به بهانه مینیمالیسم ( و یا شاید هم به دلیل کاهش هزینه ها و سایر موارد صورت گرفته ) ختم شده است. ضمن اینکه اضافه کردن کلید کوچکی برای حالت تعویض دنده ها بجای اهرم دنده سنتی، از نظر بصری، کمی کنسول میانی را شلوغ تر از قبل نشان می دهد.

طراحی صندلی های جدید نیز، سطح بالایی از راحتی را برای سفرهای طولانی ارائه می دهد که با استفاده از متریال پلی استر بازیافتی یا چرم الکانتارا حسی متفاوت از متریال داخل کابین یک هاچبک اسپرت را منتقل می کنند.

ارزیابی کلی
بطور کلی، در نسل جدید ب ام و سری ۱ یا به عبارت بهتر، نسخه فیس لیفت سری ۱، با استایلی تکامل یافته در بیرون و دگرگون شده در داخل کابین روبه رو هستیم. اما این طراحی تکامل یافته و اصلاح شده در بیرون، سبب شده تا چهره ای پویا تر، خشن تر و البته مدرن تر از این هاچبک را به نمایش بگذارد.

علاوه بر این طراحان در سری ۱ جدید، همانند دو محصول پرطرفدار ب ام و، یعنی سری های ۳ و ۵ از ظاهری به مراتب محتاطانه یا محافظه کارانه و منطقی تری در مقایسه با زبان طراحی جدید برخی محصولات دیگر این کمپانی که سبب شده تا شاهد استفاده از جلو پنجره های غول پیکر و چراغ های دوبل که منتقدین فراوانی هم دارند، استفاده کرده اند. چرا که طبق گفته دوماگوی دوک «Domagoj Duke» دو سوم از خریداران محصولات این کمپانی خواستار خودرویی با یک طراحی هماهنگ، با وقار و اصیل هستند. بنابراین می توان خوشحال بود که سری ۱ نیز در این دسته از محصولات برای ب ام و قرار دارد و طراحان با اجرای یک سبک طراحی منطقی حداقل این هاچبک جذاب را از این نظر از تیررس انتقادها در امان نگه داشته اند.

اما نکته اینجاس که در سری ۱ جدید، برخی جزئیات و عناصر طراحی به گونه ای تغییر یافته است که بسیار نزدیک به سایر محصولات اروپایی، آمریکایی و البته کره ای و به طور دقیق تر کیا سید شده است و همین شباهت ها که البته بسیاری از آن ها ناشی از الهام گیری از ترند و مد روز طراحی خودرو می باشد، انتقادهای بسیاری را به همراه داشته است. تا جایی که بسیاری معتقد هستند که پس از دوره ای که کیا از محصولات ب ام و الگوبرداری می کرد، وضعیت بر عکس شده و حالا این ب ام و است که به الگوبرداری از محصولات این خودروساز کره ای روی آورده است!

بنابراین می توان گفت که سری یک جدید با وجود ارائه یک استایل منطقی و البته تا حدی خاص و پویا, اما همچنان نتوانسته در مقابل انتقادهای کارشناسان حوزه طراحی و البته بسیاری از عموم در امان بماند.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خودرو» بپیوندید
instagram.com/akharinkhodro.ir