باشگاه خبرنگاران/ تيبا بهعنوان نخستين خودروي ملي سايپا در سال ۱۳۸۷ و در ابتدا با نام مينياتور رونمايي شد؛ اما اين سدان سگمنت B در اصل با تلفيقي از قطعات پرايد، ريو و تا حدودي رنو L۹۰ ساخته شده بود و نهايتاً با تمامي اين حواشي و تغيير نام به تيبا به بازار آمد. تيبا عليرغم طراحي نازيبا و غير جذاب، به دليل قيمت مناسب و تواناييهاي بالاتر از پرايد با استقبال مناسبي از سوي خريداران روبرو شد، اما اين ماشين همواره از طراحي ضعيف بيروني و داخلي رنج ميبرد. به همين دليل پس از گذشت چند سال از حضور تيبا در بازار و بازخورد مناسب خريداران، سايپا تصميم گرفت آنرا دستخوش بهسازي و فيسليفتي کلي کند. بدين ترتيب نسخهٔ فيسليفت شدهٔ تيبا يا به گفتهٔ سايپا، خودرويي جديد (!) در اسفند ۱۳۹۲ با نام اوليهٔ ۲۳۲ معرفي و سپس نام ساينا بر آن نهاده شد. ساينا در داخل و خارج تغييرات زيادي را تجربه کرده بود تا جايي که سايپا آنرا نسل جديد تيبا ميدانست! درهرحال سال گذشته اين خودرو که ميتوان آنرا پرچمدار سايپا دانست به بازار آمد و حال قصد داريم در ادامهٔ اين مطلب نگاه کاملي به ساينا داشته و آنرا بررسي نماييم.
طراحي ساينا بهطور کامل در داخل کشور و توسط طراحان مرکز مهندسي سايپا صورت گرفته است. سايپا در ساينا بهطور کامل طراحي جلو و عقب تيبا را تغيير داده است تا آنرا بروزتر و جذابتر کند. در بخش جلويي اين خودرو فرم کاپوت کاملاً تغيير کرده و چراغهاي جلو هم شکلي کشيده پيدا کردهاند که تا حدودي چراغهاي جلوي نيسان پولسار را تداعي ميکنند. جلوپنجره و سپر جلو هم تغيير کرده و فرم اين دو باهم تا حدي يادآور جلوپنجرهٔ دوکيشکل لکسوس هستند. در سپر جلو شاهد ورودي هواي عضلاني و بزرگي هستيم که هرگز مناسب چنين سدان کوچک نيست. در طرفين سپر نيز دو پروژکتور در قابي فرورفته تعبيه شدهاند که بازهم فرمي ناپخته دارند.
قسمت جانبي ساينا بهجز حذف زهها، تغيير آينهها و تغيير رکاب، هيچ تفاوتي با تيبا ندارد و کاملاً با يکديگر يکسان هستند درست مانند نقيصهاي که در بخش جانبي دنا هم نسبت به سمند وجود دارد. البته هرچند در ساينا خط فرورفتهٔ روي درهاي جلو که در تيبا وجود داشت به جهت عدم تغيير قالب درها هنوز باقي است اما سايپا با زيرکي اين خط را در گلگيرها با راهنماي جانبي ادغام کرده و ادامهٔ آنرا حذف کرده است. در اين بخش فرم جديد رکابها هم بههيچعنوان با بدنه هماهنگ نبوده و مانند قطعهاي اضافه به نظر ميرسد درحاليکه ميشد با کمي صرف وقت بيشتر اين قسمت را بسيار بهتر طراحي کرد. اما بهتازگي سايپا رينگهاي آلومينيومي جديدي را در ساينا بکار گرفته که تأثير مثبتي در بهبود نماي آن داشتهاند.
در بخش عقب هم شاهد تغييرات کاملي هستيم که در اينجا هم الهامات از ديگر خودروها کاملاً مشهود است بهگونهاي که فرم چراغها تا حدودي به چراغهاي سوزوکي کيزاشي شباهت داشته و سپر، پروژکتورها و فرم کلي عقب نيز انسان را به ياد تويوتا ياريس سدان مياندازد. البته الهام از خودروهاي معتبر جهاني خصوصاً براي خودروسازان رده پايين هرگز امر بدي نيست اما به شرطي که اين الهامات با هماهنگي کامل بکار روند يعني چيزي که در ساينا هرگز به چشم نميخورد. ساينا هرچند شايد جذابتر و بروزتر از تيبا به نظر برسد اما هيچ هماهنگياي ميان فرم تيز طراحي جلو و عقب آن با بخش جانبي که کاملاً مشابه تيبا است به چشم نميخورد. همچنين نکتۀ عجيبي که در سريهاي جديد ساينا به چشم ميخورد، نام خودرو است که برخلاف رويۀ معمول بهصورت فارسي روي درِ صندوق چسبانده شده است.
شايد بتوان بهترين بخش ساينا را کابين و داشبورد آن دانست چراکه سايپا آنرا کاملاً تغيير داده و از فرم بيروح و کسلکنندهٔ تيبا فاصله گرفته است. در اين بخش فرم داشبورد تغيير کرده و با تريم دورنگ مشکي-نقره اي، بسيار بهتر از تيبا شده است. يک نمايشگر کوچک همانند پژو 206 در بالاي داشبورد تعبيه شده که اطلاعاتي مانند ساعت، تاريخ، دماي بيرون و تنظيمات سيستم صوتي را نشان ميدهد. غربيلک فرمان نيز تغييراتي داشته و خوشدستتر شده است.
موتور ساينا دقيقاً همان پيشرانهٔ تيبا است که آنهم در اصل همان موتور پرايد است که توسط موسسهٔ EF آلمان تغييراتي در آن ايجاد شده و با افزايش حجم، قدرت و گشتاور توليدي آن بيشتر شده است. حجم اين موتور 8 سوپاپ که M15 نام دارد 200 سيسي نسبت به موتور پرايد بيشتر بوده و 1500 سيسي حجم دارد. اين پيشرانه در سريهاي قبلي تيبا 80 اسب بخار قدرت داشت اما بهتازگي سايپا با ايجاد تغييراتي قدرت آنرا به 87 اسب بخار و گشتاورش را به 128 نيوتن متر افزايش داده است. در ساينا هم از نسخهٔ ارتقاءيافتهٔ اين موتور استفاده شده است که هرچند با توجه به حجم 1.5 ليترياش نسبت به موتورهاي روز دنيا بازدهي مناسبي ندارد اما براي شرکتي چون سايپا و خودرويي چون ساينا قابلقبول است.
هنگام نشستن داخل ساينا فرم جديد و قابلقبول داشبورد جلبتوجه ميکند و فضاي پاي جلو نيز کمي بيشتر شده است؛ اما به دليل تغيير آينههاي جانبي و فرم مورب قسمت پاييني آنها، ديد آينهها کاهش يافته و کمتر از تيبا است. بااينحال پس از استارت زدن خودرو و شروع حرکت، پيشرانه کشش مناسبي را به نمايش ميگذارد و بهخوبي از پس جثهٔ 1 تني ساينا برميآيد. اين موتور همچنين شتاب قابلقبولي را براي ساينا فراهم ميکند بهگونهاي که در حدود 12 ثانيه از صفر به سرعت صد کيلومتر در ساعت ميرسد که از اين لحاظ عملکرد بهتري نسبت به پژو 206 تيپ 2 دارد. به دليل قدرت مناسب پيشرانه، هنگام پُر بودن خودرو نيز چندان ضعف قدرت به چشم نميآيد و استفاده از کولر هم موجب افت توان فاحشي نميشود. همچنين به ادعاي سايپا، مشکلات ديسک و صفحه و عدم هماهنگي گيربکس و موتور که در تيبا وجود داشت در ساينا برطرف شده است.
ساينا حدود 50 کيلوگرم وزن بيشتري نسبت به تيبا دارد درحاليکه مصرف سوخت ترکيبي آن از سوي سايپا 7 ليتر در هر صد کيلومتر اعلام شده است. همچنين سايز رينگهاي آن 14 اينچ و لاستيکها 185 هستند که نسبت به تيبا افزايش داشته و در کنار وزن بيشتر موجب افزايش پايداري خودرو شدهاند. البته صداي پيشرانه همچنان به داخل اتاق وارد ميشود که اين وضعيت در سرعتها بالا بدتر شده و کاملاً آزاردهنده خواهد بود؛ اما ترمزهاي ساينا هرچند هنوز هم در عقب از نوع کاسهاي هستند ولي نسبتاً قدرتمند بوده و عملکرد بسيار بهتري نسبت به پرايد دارند. فضاي پاي سرنشينان عقب مناسب بوده و حجم صندوق بار نيز با توجه به کلاس خودرو پذيرفتني است. در کل تواناييهاي حرکتي، پيشرانه و سواري ساينا در اين کلاس و رنج قيمت قابلقبول است.
بنابراين ساينا با اين قيمت خودروهايي چون سمند SE، سمند LX، پژو 405 و تا حدودي رانا را بهعنوان رقيب روبروي خود ميبيند که همگي داراي پيشرانههاي قدرتمندتر و فضاي داخلي جادارتر هستند و همين امر کار ساينا را در بازار سخت ميکند؛ اما نبايد فراموش کرد که مزيت اصلي ساينا نسبت به خانوادهٔ سمندها و پژوهاي ايرانخودرو، هزينههاي نگهداري بسيار کمتر و استهلاک پايينتر نسبت به رقباي مذکور است که اين عامل مهم موجب ميشود بسياري از افراد مجاب به خريد ساينا گردند. همچنين ابعاد کوچکتر ساينا نيز آنرا به گزينهٔ مناسبتري براي ترددهاي شهري تبديل کرده است؛ علاوه بر اين، طبق گزارشات قرار است بهزودي نسخههاي هاچبک و اتوماتيک ساينا نيز توليد شوند. اما بااينحال اگر ساينا بهعنوان جايگزين تيبا و با همان قيمت عرضه ميشد، شايد بهتر ميتوانستيم آنرا قبول کنيم تا حالا که بهعنوان خودرويي جديد و در سطح قيمتي بالاتر از تيبا به بازار عرضه شده است.
بازار