جشنواره‌ای در سایه سیاست؛ سینمایی که سینما نیست!

این‌که هر روز چهره‌ای جدید از میان مسئولان در برج میلاد دیده می‌شد، بیش از آن‌که نشانه‌ای از حمایت از سینما باشد، بیانگر تبدیل جشنواره به محلی برای نمایش قدرت بود. در چنین شرایطی، سینماگران و مخاطبان واقعی، به حاشیه رانده شده‌ و جشنواره‌ای که باید برای آن‌ها باشد، بیشتر به یک رویداد تشریفاتی شبیه شد.

اما فراتر از این حضور پررنگ سیاسی، افت کیفی فیلم‌های جشنواره نیز موضوعی قابل‌تأمل است. تعداد قابل‌توجهی از فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه، در دسته آثار کمدی سطحی و صرفاً گیشه‌پسند قرار می‌گرفتند.این روند که از دولت گذشته آغاز شد، امسال به اوج خود رسید. 

سیاست‌های فرهنگی دولت قبل، به‌جای حمایت از سینمای مستقل و جریان‌ساز، مسیری را در پیش گرفت که سینما را نه به عنوان یک هنر تأثیرگذار، بلکه به چشم ابزاری برای سرگرم‌سازی و مهار افکار عمومی می‌دید. در نتیجه، سرمایه‌گذاری بر کمدی‌های نازل و بی‌محتوا افزایش یافت و آثار جدی، اجتماعی و هنری، به حاشیه رانده شدند.

امروز نیز این مسیر ادامه دارد و سینمای ایران بیش از هر زمان دیگری از خلاقیت، نوآوری و جسارت تهی شده است.جشنواره فجر امسال بیش از هر دوره‌ای، نشانی از بحران هویت در سینمای ایران داشت. زمانی این جشنواره محلی برای نمایش فیلم‌های چالش‌برانگیز و جریان‌ساز بود، اما امسال از جسارت و نوآوری خبری نبود. 

سینمایی که روزگاری  بازتاب‌دهنده مسائل اجتماعی و فرهنگی روز بود، حالا گرفتار محافظه‌کاری و تکرار شده است. فیلم‌های سفارشی، در کنار کمدی‌های بی‌مایه، فضای جشنواره را از هرگونه پویایی تهی کرده و آن را به رویدادی کم‌جان و بی‌رمق تبدیل کرده‌اند.

جشنواره فیلم فجر، که باید آینه ای از سینمای ایران باشد ، امسال بیش از همیشه به بازتابی از وضعیت مدیریت فرهنگی کشور تبدیل شد. مدیریتی که جسارت تصمیم‌گیری ندارد، دچار روزمرگی شده و به جای حمایت از سینمای مستقل، درگیر سیاست‌زدگی و مصلحت‌اندیشی‌های مدیریتی است. 

سینما، بیش از هر چیز به آزادی، خلاقیت و تنوع نیاز دارد. تا زمانی که جشنواره فجر، به جای پرچم‌دار سینمای ملی، به صحنه‌ای برای بازی‌های سیاسی و تداوم سیاست‌های اشتباه گذشته بدل شود، چیزی جز یک نمایش بی‌رمق و تکراری باقی نخواهد ماند.