هفتهای که سینما داغدار فرزندانش شد؛ مجید مجیدی خطاب به کاسبی چه گفت؟

مهر/«سینما» یکی از هنرهای هفتگانه پرطرفدار در میان عموم مردم است که روزانه اخبار بسیاری را در سرویسها و گروههای خبری رسانهها به خود اختصاص میدهد و هنرمندان این رشته به ویژه بازیگران سینما، به نوعی زیر ذرهبین جامعه هستند و به همین دلیل به محلی برای ایجاد حواشی تبدیل میشوند.
سینما با ارائه داستانهای جذاب، تصویرگریهای بصری و پیامهای فرهنگی، توانایی تأثیرگذاری عمیقی بر افراد دارد و این تأثیر ممکن است در ایجاد همدلی، تغییر دیدگاهها، آموزش مفاهیم فرهنگی و حتی شکلگیری رفتارهای اجتماعی مؤثر باشد. در عین حال، تأثیرات مثبت و منفی بستگی به نوع محتوا و نحوه ارائه آن دارد. از آنجایی که تأثیر سینما بر مردم قابل توجه است و میتواند در شکلدهی افکار، احساسات و نگرشها نقش بهسزایی داشته باشد، ما نیز در خبرگزاری مهر درصدد هستیم تا اخبار هفتگی این هنر پرطرفدار و پرحاشیه را به صورتی کوتاه و خلاصه به صورت گزارشی، پیشروی مخاطبان قرار دهیم.
هفته گذشته را میتوان یکی از تلخترین هفتههای سال ۱۴۰۴ برای سینمای ایران دانست، چرا که در این هفته، سه چهره برجسته سینمای ایران دار فانی را وداع گفتند که شاید فقدان آنها غیرقابل جبران باشد. همچنین، درگذشت علی بهرامیفر چهرهپرداز سینما، مسعود ردایی تهیهکننده سینما و سپینود ناجیان فیلمنامهنویس از اخبار ناراحتکننده این هفته بود.
درگذشت خالق «ناخدا خورشید» و «صادق کرده»
در هفتهای که گذشت، ناصر تقوایی نویسنده و فیلمساز در ۸۴ سالگی درگذشت. مراسم تشییع پیکر این هنرمند فقید نیز در هفته گذشته، در میان نوای موسیقی جنوب (زادگاهش) و سنج و دمامزنی محسن شریفیان با همراهی دانش اقباشاوی و علی مردانه برگزار و پیکر وی در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.
مراسم تشییع پیکر این هنرمند در ساختمان شماره دو خانه سینما در حالی برگزار شد که چهرههای سینمایی در این مراسم حضور داشتند و برخی نیز درخواست تقوایی برای پوشیدن لباس سفید در این مراسم را عملی کرده بودند.
تقوایی سازنده سریال محبوب «دایی جان ناپلئون» برگرفته از رمانی به همین نام از ایرج پزشکزاد است. «نفرین»، «صادق کرده» و «آرامش در حضور دیگران» از دیگر فیلمهای این سینماگر هستند. فیلم سینمایی «ناخدا خورشید» یکی از معروفترین و ماندگارترین فیلمهای ناصر تقوایی است که اقتباسی آزاد از رمان «داشتن و نداشتن» نوشته ارنست همینگوی بود. تقوایی پس از «ناخدا خورشید»، در سال ۱۳۶۸ فیلم سینمایی «ای ایران» را جلوی دوربین برد و پس از ۹ سال دوری از فیلمسازی، «کشتی یونانی» را به عنوان یکی از قسمتهای «قصههای کیش» ساخت. «کاغذ بیخط» (۱۳۸۰) نوشته تقوایی و مینو فرشچی آخرین فیلم تقوایی است. ناصر تقوایی پس از «کاغذ بیخط» ۲ پروژه «زنگی و رومی» و «چای تلخ» را به ترتیب در سالهای ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ آغاز کرد که هر دوی این پروژهها نیمهکاره ماندند. وی همچنین ساخت مستندهای «نانخورهای بیسواد»، «اربعین»، «آرایشگاه آفتاب»، «تاکسی متر»، «باد جن» و «فروغ فرخزاد» را در کارنامه دارد.
مسعود کیمیایی و محمود دولتآبادی در مورد تقوایی چه گفتند؟
مسعود کیمیایی کارگردان قدیمی سینمای ایران برای فقدان ناصر تقوایی، فیلمساز جریان موسوم به موج نو سینمای ایران نوشت: «برای رفتنها نوشتن بسیار دشوار است. برای آمدنها نوشتن چه زیباییهایی دارد. یک دوست آمد، یک عشق آمد. برای رفتنها چه دشوار است نوشتن. آمدن نسیم از کجا میآید. رفتن نسیم ندارد. رحم بر من نیست. در این چند سال گذشته دوستانم برای من تنهایی را خواستند. ناصر تقوایی یک دوست شریف بود. علی، هر کجا هست، پسرم من را از خود بدان. جای پدر هستم. جای دوست هستم.»
محمود دولتآبادی نویسنده برجسته ایرانی نیز در گفتگویی با یکی از رسانهها، در مورد تقوایی بیان کرد: ناصر تقوایی هنرمند ارزندهای بود. من داستانهای او را خوانده بودم که دیدمش و با او درباره کتاب صحبت کردم. جوان بود و نوشتههایش تصویری بود و همین تصویری بودن او را به سمت سینما هدایت کرد و چه خوب شد که به سینما رفت.
وی ناصر تقوایی را کارگردانی دانا و موفق خواند و به دورهای که از آن سربرآورده اشاره کرد و گفت: حیف شد که شرایط اجازه نداد آدمهایی که در این دوره پدید آمده بودند با یکدیگر کار کنند؛ فرقی نمیکند گلشیری با کیارستمی، کیارستمی با فلان نویسنده، دولتآبادی با تقوایی و تقوایی با آن نویسنده. نشد. بین هنرمندان و اهل خلاقیت چنان تفرقهای ایجاد شد که آدمها متاسفانه نتوانستند یکدیگر را از آنچه که هستند تکمیلتر کنند. غبنی است که ما داریم. حیف شد. یادش گرامی.
مجید مجیدی خطاب به محمد کاسبی چه گفت؟
هفته گذشته همچنین، محمد کاسبی بازیگر سینما و تلویزیون بعد از مدتی بیماری در سن ۷۴ سالگی درگذشت.
مراسم تشییع پیکر زنده یاد محمد کاسبی هنرمند و بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون، سه شنبه ۲۲ مهر با حضور جمعی از مردم، هنرمندان و مدیران سینمایی در حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد.
مجید مجیدی در سخنانی با تسلیت به همسر کاسبی گفت: قدردان محبت این بانوی بزرگ هستیم که در این پنج سال هیچگاه محبتش را از او دریغ نکرد. رفاقت من با محمد به درازای خودِ انقلاب است؛ جایجای این حوزه هنری، نفسها و خاطرات محمد است. نه اینکه چون از دست رفته این سخنان گفته شود، بلکه او واقعاً گوهر درونی بزرگی داشت؛ انسانی بااخلاق، بافضیلت و باسواد بود. گوهر وجودی او در جامعه آنگونه که باید، شناخته نشد. ما اولین تئاتر انقلاب را با حضور او به صحنه آوردیم و او همزمان با انقلاب به تئاتر شهر رفت. همه او را به نام بازیگر میشناسند؛ هرچند بازیگری در خونش بود، اما دغدغهاش مسائل اجتماعی و انقلاب بود.
وی خطاب به کاسبی گفت: ما را تاب نیاوردند، تو را تاب نیاوردند. در آن دوران، مسئولان آن نگاه را نمیپسندیدند و محمد نتوانست ادامه دهد. من به ناچار کوچ کردم اما او ماند تا این هنر را زنده نگه دارد. محمد آدم دغدغهمندی بود و هیچگاه از اعتقاداتش دست نکشید. در این پنج سالی که بیمار بود، هر بار که صحبت میکردیم، دغدغه مردم را داشت؛ هیچ خواستهای برای خودش نداشت و فقط میخواست برای مردمش زندگی کند. عزیزانی که او را میشناسند، میدانند چه سلوک معنوی داشت، چه ارادتی به امام رضا (ع) و ائمه داشت، چه اشکهایی برای امام حسین (ع) ریخت و امیدوارم خودِ آن حضرت دستگیر او باشد. سلام ما را به سید مرتضی آوینی، قیصر امینپور و دیگران برسان.
محمد کاسبی متولد ۱۳۳۰ و فارغ التحصیل دانشکده هنرهای دراماتیک بازیگر پرکار فیلم های سینمایی در دهه ۶۰ بود که تجربیات زیادی نیز در عرصه تئاتر دارد. وی بعد از انقلاب نیز هم در سینما و هم در تلویزیون فعالیت زیادی داشت. او در تلویزیون با سریال «خوش رکاب» مورد توجه قرار گرفت و «صاحبدلان»، «خوش نشین ها»، «سر دلبران» و «بچه مهندس» از دیگر مجموعه های تلویزیونی این بازیگر است. محمد کاسبی در اوایل سال ۱۳۵۸ با چندی از دوستانش حوزه اندیشه و هنر اسلامی را پایهگذاری کرد که بعدها نام این محل به حوزه هنری تغییر کرد، او همچنین مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد را نیز بنیانگذاری کرد.
درگذشت صدای جوان سینما/ سعید مظفری کنار منوچهر والیزاده آرام گرفت
سعید مظفری صدای ماندگار در تاریخ دوبلاژ ایران که بر اثر بیماری بستری بود، هفته گذشته در بیمارستان عرفان درگذشت.
مظفری در فیلمهای مختلفی هنرنمایی کرده است که از جمله کارهای او میتوان به گویندگی به جای کلینت ایستوود در فیلمهای «خوب، بد، زشت» و «به خاطر یک مشت دلار»، دمین توماس در نقش زید در فیلم «محمد رسولالله» و همچنین گویندگی در سریال «سالهای دور از خانه»، «مردگان متحرک» و «وایکینگها» اشاره کرد که همگی از نقشهای ماندگار او در سینما هستند.
مراسم خاکسپاری پیکر زنده یاد سعید مظفری دوبلور باسابقه و پیشکسوت، جمعه ۲۵ مهر در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) با حضور هنرمندان و مردم برگزار شد. فرشید شکیبا، آزیتا یاراحمدی، تورج نصر، جواد پزشکیان، زهره شکوفنده، شراره حضرتی، علیرضا باشکندی، همت مومیوند، کسرا کیانی، مهدی امینی، مهوش افشاری، منوچهر زندهدل، میرطاهر مظلومی و ناصر ممدوح در این مراسم حضور داشتند.
ناصر ممدوح دوبلور باسابقه در این مراسم خطاب به حاضران بیان کرد: سعید مظفری مرد بسیار آرام و خوبی بود من هیچ گاه ندیدم عصبانی شود حتی برای گوینده ای که دیر میآمد یا کارش را خوب انجام نمیداد. مرگ او برای من شوکه کننده بود. چرا باید او برود و من بمانم. هر چه از سعید بگویم کم گفته ام و زبانم از حرف زدن درباره او قاصر است. ما خیلی با هم شوخی و خنده داشتیم تا زمانیکه به کرونای لعنتی خوردیم و به نظرم بعد از آن دوبله برای همیشه مرد.
وی عنوان کرد: دوبلهای که بخواهید تک به تک در استودیو حرف بزنید جالب نیست. دوبله زمانی جالب بود که همه دسته جمعی پشت میکروفن قرار میگرفتند و حرف میزدند. همه با هم گویندگی میکردند و احساس میکردیم آن زمان کار فوق العادهای است.
فرشید شکیبا در این مراسم با اشاره به حضور مستمر سعید مظفری در دوبلاژ تلویزیون گفت: زنده یاد مظفری با تجربهای فراوان در سازمان صدا و سیما فعالیت هنری چشمگیری داشت و او همیشه برای مردم خاطره ساز بود. مظفری در تمام مدتی که در واحد دوبلاژ تلویزیون حضور داشت، با عشق و علاقه کار میکرد. انگیزه اش هیچگاه تمام نشد و عشقی که به کار داشت نیز هرگز به پایان نرسید. او حتی در روزهای اخیر و قبل از اینکه به این بیماری مبتلا و در بیمارستان بستری شود، به جوان ترهایی که تازه وارد دوبله شده بودند، آموزش میداد. هرگز هم لقب «استاد» را برای خود انتخاب نکرد و هنرمندی واقعی برای مردم و علاقهمندان به هنر باقی ماند.
درگذشت ۳ هنرمند دیگر سینمایی
مسعود ردایی تهیهکننده سینما که به دلیل عوارض قلبی چند روزی در بستر بیماری بود، در هفته گذشته درگذشت. مراسم تشییع و بزرگداشت آن مرحوم روز دوشنبه ۲۱ مهر در قطعه هنرمندان (قطعه ٨٨) بهشت زهرا تهران برگزار شد.
علی بهرامیفر چهره پرداز سینما و تلویزیون که در آثاری همچون «صحنه زنی»، «ملکه گدایان»، «نبودن»، «خون طاهر»، «ملاقات با جادوگر»، «بی نامی» و ... به عنوان چهره پرداز حضور داشت، نیز هفته گذشته بر اثر سانحه تصادف رانندگی درگذشت.
سپینود ناجیان فیلمنامهنویس ایرانی که خارج از کشور زندگی میکرد، هم هفته گذشته در ۵۴ سالگی درگذشت.
یک قدم مانده به فستیوال فیلم کوتاه تهران
در هفتهای که گذشت، نشست رسانهای چهل و دومین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران با حضور بهروز شعیبی دبیر این رویداد در کوشک باغ هنر برگزار شد. در این نشست اعضای هیئت انتخاب و داوران بخشهای مختلف جشنواره برای نخستین بار معرفی شدند.
شعیبی در این نشست، درباره خط قرمز و ممیزی فیلمهای این دوره جشنواره، همکاری با انجمن فیلم کوتاه ایران، سیاستگذاری در بخش بینالملل، برخورد سلیقهای داوران برای انتخاب فیلمها، حذف و اضافه جایزه مردمی در جشنواره و اعتراض شهاب حسینی در جشنواره سال گذشته، توضیحاتی ارائه کرد.
یک اتفاق عجیب برای فیلمساز ایرانی
هفته گذشته خبر رسید که سفارت سوییس در حالی از صدور ویزا برای هیمن خالدی کارگردان «بالهای آوازخوان» خودداری کرد که او ۲ هفته پیش موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم مستند بخش آسیا از جشنواره فیلم بوسان شده بود. در نتیجه امتناع سفارت سوییس از صدور ویزا، «بالهای آوازخوان» که تنها مستندی بود که از ایران در این جشنواره حضور داشت، بدون حضور هیچ یک از عوامل به نمایش درآمد.
همچنین تاخیر در بررسی پرونده کارگردان برای صدور ویزای انگلستان باعث کنسل شدن پرونده ویزای این کشور شد. سفارت سوییس دلیل صادر نکردن ویزا را به سفر خالدی و همسرش به عنوان تهیهکننده و احتمال عدم بازگشت آنها به کشور مرتبط کرده بود، درحالی که این زوج ۲ فرزند زیر سه سال خود را به همراه نداشتند و اقامت در سوییس یا هر کشور دیگر بدون فرزندان نه تنها برای این زوج بلکه برای هیچ خانوادهای امکانپذیر نیست.
پیش از این نیز، هیمن خالدی با سفر به ترکیه درخواست صدور ویزای فوری با پرداخت هزینه اضافی برای شرکت در جشنواره فیلم لندن را داشت که این ویزا از سوی سفارت این کشور هم صادر نشد و او امکان حضور در این جشنواره را هم پیدا نکرد!