غذاهاي محلي آذربايجان غربي؛ کلکسيون مزه ها

نمناک/ استان آذربايجان غربي که واقع در شمال غربي ايران و در مرز ترکيه مي باشد، يک منطقه کوهستاني به شمار مي رود و قدمت آن متعلق به دوره پيش از اسلام مي باشد. به خاطر وجود جاذبه هاي طبيعي و تاريخي در اين منطقه مثل درياچه اروميه، گردشگران بسيار زيادي براي بازديد از اين جاذبه ها، به سمت اين منطقه از ايران مي کشيده مي شوند.
به خاطر فرهنگ غذايي متنوع در استان آذربايجان غربي، ميتوان شاهد سفره هاي رنگارنگي پر از انواع آش ها، خوراک هاي لذيذ و خورش ها در خانه هاي مردم اروميه بود. چنانچه تمايل به آشنايي با فرهنگ غذايي اين منطقه داريد در ادامه اين بخش از آشپزخانه نمناک با ما همراه باشيد تا با غذا هاي محلي و سنتي اروميه و دسر ها و آش هاي مختلف آن آشنا شويد.

آش برگ مو
آش برگ مو يا يارپاخ آشي يکي از لذيذترين و متفاوت ترين آش هاي اروميه به شمار مي رود که با استفاده از برگ مو، لپه، برنج، مرزه، شويد خشک و آبغوره درست مي شود. اين آش خوشمزه و سنتي اروميه بايستي طعم تند و ترشي داشته باشد.

يارما شورباسي يا سوپ بلغور
از غذاهاي محلي اروميه که در گروه سوپ ها قرار مي گيرد سوپ بلغور و يا همان يارما شورباسي نام دارد. جالب است بدانيد که اين غذا جزو اصلي ترين غذاهاي محلي و سنتي اروميه شناخته شده است و در پخت آن از موادي همچون گوجه فرنگي، سيب زميني، لوبيا قرمز، پياز، مرز و بلغور به کار ميرود. اين غذا به خاطر خاصيت فراوانش و همچنين طعم بي نظيرش در اروميه طرفداران زيادي دارد.

اروميه خورشت
از غذاهاي محلي و معروف اروميه که هنوز هم که هنوز است جايگاه خود را در بين اهالي مردم اروميه حفظ کرده است اروميه خورشت نام دارد. اين غذا طرفداران بسيار زيادي بين مردمان اروميه به خود اختصاص داده است. در تهيه اين خورش خوشمزه موادي همچون لوبيا چيتي، گوجه فرنگي، پياز، بادمجان، غوره، نمک، فلفل و ادويه جات مختلف به کار مي روند و طعم بي نظيري به آن مي بخشند.

گيزاتما
از غذاهاي سنتي ديگر شهر اروميه که طبق بسيار آساني دارد و به سرعت مي توان آن را آماده کرد، گيزاتما نام دارد. همانطور که در طرز تهيه ي آن در آشپزخانه نمناک خوانديد، اين غذا با سرخ کردن موادي همچون کدو، بادمجان، سير، هويج، سيب زميني، گوجه فرنگي تهيه مي شود و يک غذاي خوشمزه و ساده بين اهالي اروميه شناخته شده است.

شورجه اروميه
شورجه اروميه از غذاهاي محلي لذيذ اين منطقه مي باشد که به عنوان پيش غذا سرو مي شود، البته يک وعده غذاي کامل هم محسوب مي شود اما بيشتر به صورت پيش غذا شناخته شده است. اين غذا را هم مي توان به تنهايي و هم مي توان همراه با برنج ميل کرد. در تهيه شورجه اروميه موادي همچون تخم مرغ، پياز داغ، ماست سفت، نشاسته ذرت و گوشت به کار برده مي شود.

کوفته مرغ

در آذربايجان غربي، کوفته خوشمزه اي به نام کوفته مرغ پخته مي شود که مواد اصلي آن مرغ مي باشد و به عنوان يکي از غذاهاي سنتي اين منطقه معرفي شده است. علاوه بر مرغ در طبخ اين غذا موادي همچون تخم مرغ، سبزي تازه، لپه، گردو، ادويه، پياز داغ و آرد به کار برده مي شود. کوفته مرغ طعم بسيار بي نظيري دارد و به همين خاطر طرفداران زيادي به خود اختصاص داده است.

چيغيرتماي مرغ
نوعي غذاي محلي که متعلق به آذربايجان غربي مي باشد چيغيرتماي مرغ نام دارد. در واقع منظور از چيغيرتما دقيقا مربوط به مرحله آخري است که تخم مرغ به مرغ اضافه مي شود، جالب است بدانيد که اين غذا در شهرهاي مختلف آذربايجان غربي به نام املت نيز شناخته شده است و در سراسر ايران تنوع اين غذا بسيار زياد است و با نام هاي دومبالان چيغيرتما ، چيغيرتماي بوقلمون و ... طبخ مي شود.

گوزلمه
يکي از غذاهاي محلي و سنتي اروميه که معني جالبي در گويش محلي دارد گوزلمه مي باشد. اين غذا در گويش محلي به معني "منتظر نباش" مي باشد و همانطور که از اسمش پيداست غذايي است که بسيار سريعتر آماده مي شود. در تهيه گوزلمه از موادي همچون ماست، تخم مرغ، سير، آب به کار برده مي شود.

آش کلم يا تورشولي آش

آش کلم از آش هاي محلي بسيار خوشمزه استان آذربايجان غربي مي باشد که با نام تورشولي آش شناخته شده است و بسيار خوشمزه و لذيذ است. براي پخت اين آش بي نظير موادي همچون برنج، بلغور، کلم برگ، نعنا خشک، آبغوره يا سماق نياز است.

خورش کنگر
يکي از خورش هاي خوشمزه و سنتي اروميه که با کنگر تهيه مي شود خورشت کنگر نام دارد. اين غذاي خوشمزه گاهي با نعناع و جعفري، گوشت گوسفندي، پياز، ادويه و نمک طبخ مي شود و ظاهراً شبيه به خورش کرفس مي باشد. خورش کرفس را معمولاً با ليموي خشک يا غوره و همچنين به گوجه طعم دار مي کنند.

يتيمچه
يتيمچه جزو غذاهايي است که در اقصي نقاط کشور طبخ مي شود به خاطر اينکه گوشتي داخل آن به کار برده نمي شود به آن يتيمچه مي گويند و در گروه غذاهاي گياهي قرار مي گيرد. افرادي که رژيم غذايي دارند اقدام به کاهش وزن کردند طرفدار پروپاقرص اين غذاي کم کالري هستند. طرز تهيه اين غذاي خوشمزه بادمجان، گوجه فرنگي، پياز، فلفل دلمه اي و... به کار برده مي شود.

قابله پلو
غذاي قابله يکي از غذاهاي معروف سنتي و اصيل اروميه به شمار مي آيد که بسيار خوشمزه است و البته مادر بزرگ ها بيش از هر کسي آن را خوشمزه مي پزند. اگرچه اين روزها اين غذا به ورطه فراموشي سپرده شده است اما باز هم همچنان يکسري افراد به آن علاقه مند هستند. بلغور گندم، بادمجان، گوجه فرنگي، ماش، گوشت قرمز، نخود و... از جمله مواد اصلي اين غذاي خوشمزه و قديمي مي باشند.

خورش آق ماش
متفاوت ترين خورشي که در بين غذاهاي سنتي آذربايجان غربي مي توان از آن ياد کرد خورشت آق ماش مي باشد که بسيار خوشمزه و لذيذ است. براي تهيه اين غذاي خوشمزه نياز به موادي همچون گوشت چرخ کرده، پياز، ماش، ادويه سيب زميني، آبليمو و ... مي باشد.

دلمه برگ مو يا يارپاق دلماسي
غذاهاي پرطرفدار خوشمزه ايراني که معمولاً در فصل بهار پخته ميشود دلمه برگ مو مي باشد که در بسياري از شهرهاي کشور طرفداران زيادي به خود اختصاص داده است. بهترين نوع پخت دلمه نزد آذري ها مي باشد. مواد اوليه اي که در تهيه دلمه به کار مي رود عبارتند از:لپه، برنج، برگ مو، گوشت، انواع سبزي ها و ادويه جات. به کار بردن سبزيجات مختلف خود رو در اطراف شهرهاي اروميه در اين غذا چندين برابر به عطر و مزه آن اضافه مي کند.

گشنيز کباب
از کباب هاي سنتي اروميه مي توان به گشنيز کباب اشاره کرد که البته در ديگر شهرهاي آذري و شمال غرب ايران نيز طرفداران زيادي دارد. در واقع اين غذا يک نوع کوفته سنتي آذري به شمار مي رود که سبزي مخصوص آن بيشتر شامل گشنيز مي باشد و به همراه گوشت چرخ کرده، تخم مرغ، ليموي خشک، لپه، پياز يک غذاي خوشمزه را تشکيل مي دهد.

يرالما کبابي يا سيب زميني تنوري
سيب زميني تنوري يا يرآلما کبابي از ساندويچ هاي محلي خوشمزه شهر اروميه به شمار مي رود که از ديرباز در بين مردم معروف بوده است و به عنوان يک غذاي سالم از محبوبيت خاصي برخوردار است. اين غذاي دلچسب به همراه سنگک برشته و در کنار آن دوغ محلي و سبزيجات سرو مي شود و ناگفته نماند که به نسبت غذاهاي ديگر قيمت مناسبي دارد و همه اقشار مختلف مردم مي توانند طعم متفاوت و بي نظير آن را بچشند.

دلمه کلم
دلمه کلم نيز همچون دلمه برگ مو از پرطرفدار ترين و معروف ترين غذاهاي خطه آذربايجان مي باشد که طعم بسيار لذيذي دارد و با استفاده از موادي همچون کلم، گوشت چرخ کرده، سماق، برنج، لپه و ... به دست مي آيد. جالب است بدانيد که در شهر اروميه و شهرهاي مختلف آذربايجان غربي هرچقدر که اندازه دلمه ها کوچکتر باشد همان اندازه نشان دهنده ذوق و سليقه کدبانو مي باشد. در اين غذا شما مي توانيد بر حسب ذائقه تان از سرک ، آب سماق، شيره انگور استفاده نماييد.

کاچي يا قويماخ
قويماخ يا کاچي جزو خوراکي هاي مقوي و سرشار از ويتامين اين منطقه به شمار مي رود و البته در شهرهاي ديگر نيز پخته مي شود. شيره انگور، آرد، روغن حيواني و گردو از جمله موادي هستند که در تهيه اين کاچي خوشمزه به کار مي روند. اين غذا به عنوان اولين وعده غذايي به زني که زايمان کرده است داده مي شود و هم چنين ناگفته نماند که در روز اول ازدواج عروس و داماد کاچي را براي وعده صبحانه عروس و داماد ها ميبرند.

خوراک تره کوهي يا گندله قوورماسي
از غذاهاي گياهي لذيذ ديگر اروميه، گندله قوورماسي نام دارد که بيشتر در فصل بهار پخته مي شود. تره کوهي يا گندله از گياهان خود رويي مي باشد که در کوههاي آذربايجان و در فصل بهار رشد مي کند و مردم براي تهيه آش و نيمرو از آن استفاده مي کنند. ناگفته نماند که تره کوهي بسيار به تره فرنگي شبيه است و برگهاي سبز و بلندي با طعم تند دارد.

آش دوغ يا آيران آشي
از قديم الايام آش دوغ در اين استان بسيار معروف بوده و هست. مردم اروميه و ساير شهرهاي آذربايجان غربي در تهيه اين آش خوشمزه از موادي همچون برنج، نخود، شويد، جعفري، دوغ استفاده مي کنند. آيران آشي طعم بسيار لذت بخشي دارد ، در اين آش بر حسب ذائقه مي توان مقدار سير به کار رفته در آن را کم و زياد کرد.

حلوا گردويي
يکي از انواع حلوا هاي خوشمزه اروميه، حلواي گردويي نام دارد که با کمي تفاوت در چگونگي درست کردن در استان هاي مازندران، تويسرکان، گلستان، قزوين و نهاوند نيز پخته مي شود و به آن «آغوز حلوا» گفته مي شود. اين حلواي خوشمزه طبع گرمي دارد و گزينه بسيار مناسبي براي ماه رمضان و شب يلدا مي باشد. اگرچه تهيه اين حلوا کمي دشوار است ولي اين اطمينان را به شما مي دهيم که به محض اينکه آن را مزه کرديد تمام خستگي از تنتان بيرون خواهد آمد. ناگفته نماند اين حلوا سرشار از کالري، انرژي و اسيدهاي چرب ضروري مي باشد.

حلواي هويج
حلواي هويج يکي از دسرهاي سنتي و خوشمزه اروميه به شمار مي رود که معمولاً در چهارشنبه سوري ، ماه رمضان و شب يلدا تهيه مي شود. مي توان گفت اين حلوا شبيه به يک مرباي فشرده و غليظ مي باشد، ناگفته نماند درست کردن اين حلواي خوشمزه براي وعده هاي افطاري و يا سحري نيز مرسوم است و جالب است بدانيد که اکثراً گردشگران به عنوان سوغاتي آن را از اروميه خريداري مي کنند. تهيه اين حلوا از ترکيب موادي همچون هويج، شکر، گلاب، شيره انگور، هل، گردو و زعفران به دست مي آيد.

حلوا اوماج
حلواي اوماج يا «اوماج حلواسي» يکي از حلواهاي با اصالت شهر اروميه و اردبيل به شمار مي رود و در ماه محرم و ماه رمضان طرفداران بيشماري به خود اختصاص مي دهد. البته ناگفته نماند که اين حلوا در آذربايجان شرقي و همچنين ديگر شهرهاي آذربايجان غربي نيز پخته مي شود و در مراسم هاي عزاداري شهر هايي همچون زنجان، تبريز، گرگان مرسوم مي باشد. اين حلوا روش پخت بسيار آساني دارد.

سوجوق
 از قديمي ترين شيريني هاي اروميه سوجوق نام دارد که با استفاده از شيره انگور، ادويه مخصوص سوجوق، نشاسته، هل، گردو تهيه مي شود. باسلوق يا سوجوق را به حالت لوله يا گرد درست مي کنند و داخل آن مغز گردو گذاشته و در ظروف سفالي مي چينند و سپس با پودر نارگيل کنجد آن را تزئين مي کنند.

حلوا نثار
حلوا نثار نيز جزو حلواهايي به شمار مي رود که در مراسم هاي عزاداري و مذهبي و همچنين در ماه رمضان در شهر اروميه تهيه و پخش مي شود. براي تهيه اين حلوا نياز به آرد سفيد و نخودچي مي باشد. اين حلواي خوشمزه بافت بسيار لطيف و تردي دارد به خاطر همين به محض گذاشتن در دهان آب مي شود علاوه بر اين بسيار خوش عطر و خوش مزه است.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar