دست مرمت بر چهره تاریخی جاجرم خراسان‌شمالی

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- امامزاده شاهزاده ابراهیم دربند و امامزاده محمود کلاته ترک‌ها از میراث های عصر تیموریان و خوارزمشاهیان در جاجرم است که اخیرا دست مرمت شامل حال این بناهای شده و امیدها را برای حفظ گنجینه های تاریخی و فرهنگی این خطه دوچندان کرده است.

به گزارش ایرنا، عمری از ارتقای خراسان شمالی به استان نمی گذرد اما تاریخ کهن این خطه را می توان در تک تک بناهای تاریخی مشاهده کرد، بناهایی که معرف بسیار خوبی برای تاریخ دوره های گوناگون است.

---

بازار

---

این یادگارهای تاریخی که شمار آن در خراسان شمالی به بیش از ۵۰۰ مورد می‌رسد و هر یک راوی خوبی برای آشنایی با فرهنگ آن عصر است، به دلیل نبود بودجه به حال خود رها شده بودند و زیرسایه بی توجهی ها روند تخریب را می پیمودند.

اعتباری برای مرمت آنها تخصیص پیدا نمی کرد، تدبیری برای حفاظت از این میراث تاریخی اندیشیده نمی شد و متاسفانه و در معرض تخریب سوداگران عتیقه و سارقان میراث فرهنگی نیز قرار می گرفت تا جایی این گنجینه های تاریخی به متروکه ای بدل شده بود.

خوشبختانه این روزها با سیاست گذاری های هدفمند بسیاری از گنجینه های تاریخی خراسان شمالی در فهرست مرمت و احیا قرارگرفته اند به گونه ای که جدای از مرمت ۱۳ بنای تاریخی در یکسال اخیر، ۲ بنای تاریخی دیگر نیز وارد مدار احیا شد و خیال بسیاری از دوستداران تاریخی و میراث فرهنگی از حفظ این گنجینه های تاریخی راحت شد.

امامزادگان شاهزاده ابراهیم دربند و امامزاده محمود کلاته ترک‌ها به ترتیب از میراث های عصر تیموریان و خوارزمشاهیان است که معاون اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی خبر از مرمت آنها می دهد:

محمدرضا قهرمانیان می افزاید: مرمت امامزاده شاهزاده ابراهیم دربند (مربوط به دوره تیموری ـ صفوی) و امامزاده محمود در روستای کلاته‌ترک‌ها (مربوط به قرون میانه اسلامی ـ سده هفتم هجری قمری) با ۴۰ میلیارد ریال اعتبار آغاز شده است.

قهرمانیان ادامه می دهد: تلاش می‌شود با اجرای مرمت‌های تخصصی، علاوه بر صیانت از این آثار ارزشمند تاریخی ـ مذهبی، بستر حضور بیشتر زائران و گردشگران نیز فراهم شود.

وی می گوید: سال گذشته نیز ۱۳ بنای تاریخی استان با هدف احیای آثار و ابنیه های تاریخی در شهرستان های بجنورد، سملقان، جاجرم، شیروان و فاروج مرمت شد.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی می افزاید: بناهای مرمت شده شامل سبزه میدان، قلعه خان، پایگاه ریوی، کوشک جاجرم، رباط قلی، حمام و آسیاب آبی جاجرم، ساماندهی بافت جاجرم، برج باروی پایگاه شهر بلقیس، خانه معین، چهار تاقی زیارت، حمام موزه فاروج و حمام چری است.

امامزاده های در دست مرمت و احیا

امامزادگان شاهزاده ابراهیم دربند

آرامگاه شاهزاده ابراهیم دربند جاجرم در یک کیلومتری شمال روستای دربند از توابع بخش شوقان شهرستان جاجرم است.

بنای امامزاده در دامنه شرقی تپه ای قرار دارد که دربردارند لایه های استقراری از قرون هفت تا هشت هجری است.

پلان اصلی بنا چهار ضلعی و متاثر از سبک چهار طاقی است اما با الحاقات بعدی شکل دایره ای به خود گرفته است.

در نمای خارجی بنا در طرفین هر ورودی یک مناره کوتاه تزیینی ساخته شده است و در داخل ایوان های شرقی و شمالی آثار تزیینات گچبری به شیوه قالبی وجود دارد.

سبک معماری بنا و شیوه اجرای طاق و قوس ها معماری قرون هفت و هشت را به ذهن القا می کند و به اعتقاد اهالی، مدفن امامزاده ابراهیم، برادر امام رضا (ع) است.

این بنا در فهرست آثار ملی به شماره ۱۱۰۷۶ ثبت شده است.

امامزاده محمود کلاته ترک‌ها

بقعه این امامزاده در روستای کلاته ترکها (گین‌آباد) در ۱۳ کیلومتری شمال غرب شهر سنخواست واقع شده است.

ساختمان بقعه، بنایی قدیمی و فرسوده از قرن هفتم هجری به یادگار مانده و شالوده آن از خشت و گل ساخته شده و شامل اتاق مرقد و سه مدخل است.

هسته مرکزی بقعه اتاقی مربع شکل به ابعاد هر ضلع چهار متر است که متاسفانه ۲ راهرو به کلی تخریب شده و تنها راهروی جنوبی سالم مانده است.

برای استحکام بنا ۱۰۰ سال پیش، لایه ‏هایی از سنگ در دور بقعه با خشت و گل چیده شده که آن هم در سالیان اخیر فرو ریخته است.

دیوار بقعه حدود 40 سال پیش کاهگل شده و تاکنون کسی به مرمت آن نپرداخته است.

خراسان شمالی با داشتن هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد و سالانه پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر و زائر امام هشتم (ع) است که از این خطه گذر می کنند.