پاییز دلنواز خراسان شمالی با ۱.۵ درجه گرم‌تر از نرمال

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- خراسان شمالی در روزهای آغازین پاییز زیر بار تبعات گرمایی بیشتر از دمای معمول هرسال است؛ دمایی که آمار رسمی اداره کل هواشناسی استان آن را ۱.۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از نرمال بلندمدت ثبت کرده و استان را در صدر افزایش دمای کشور قرار داده است.  

به گزارش ایرنا، خراسان شمالی این روزها میان خشکی و گرمای کم سابقه آبان گرفتار مانده؛ بارش‌ها کاهش یافته، خاک تشنه است و سفره‌های آب زیرزمینی کم‌رمق‌اند؛ میانگین دما نیز ۱.۵ درجه بالاتر از نرمال را نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی، زندگی مردم و طبیعت را همزمان به چالش کشیده است.

---

بازار

---

این هوای پاییزی، گرچه نشانه‌ای از تابستان‌های دیرپا نیست، اما یادآور تلخ تغییرات اقلیمی و ناپایداری طبیعت است؛ گرمایی که نه تنها هوا، بلکه زندگی روزمره مردم، زمین و دام‌ها را نیز تحت فشار قرار داده است.

صبح‌ها، وقتی خورشید از پشت کوه‌های شمال شرق ایران سر برمی‌آورد، خیابان‌ها و کوچه‌ها در فصل پاییز و آبان ماه، انتظار این میزان از گرما را ندارند؛ نسیم خنک صبحگاهی که معمولا با وعده آرامش همراه است، دیری نمی پاید یا خنکای آبان هرسال را ندارد و این روزها تنها گرمای خشک و سنگین را با خود می‌آورد.

مردان و زنان، با لباس‌های سبک و چهره‌هایی که از گرمای هوا رنگ‌پریده شده، تلاش می‌کنند فعالیت‌های روزانه خود را محدود کنند.

کودکان که در مهرماه‌های گذشته با شور و شوق در کوچه‌ها و حیاط‌های خانه‌ها بازی می‌کردند، حالا بیشتر ساعات روز را در سایه یا داخل خانه سپری می‌کنند، گویی حتی آنها هم گرمای بی‌رحم هوا را حس کرده‌اند.

اما فشار گرما تنها به آسایش انسان‌ها محدود نمی‌شود. کشاورزان استان، با دستان پینه‌بسته و چشمانی خسته، نگران محصولاتی هستند که روزی نه چندان دور، امید زندگی‌شان بودند.

زمین‌های زراعی خشک شده‌اند، خاک تشنه و ترک خورده، و تبخیر شدید آب، نیاز به آبیاری مداوم را به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است.

تکاپو برای تامین آب و آبیاری کشت پاییزه و تلاش برای حفظ محصول و مدیریت دقیق منابع آبی، به بخشی از زندگی روزمره کشاورزان تبدیل شده است.

کارشناسان هواشناسی هشدار می‌دهند که ادامه این روند، علاوه بر مشکلات کشاورزی و تامین آب، می‌تواند اثرات بلندمدتی بر زندگی مردم داشته باشد

دامداران نیز با دلشوره‌ای سنگین، تلاش می‌کنند شرایطی فراهم کنند که دام‌ها از تنش گرمایی آسیب نبینند؛ چرا که حتی یک روز گرمای شدید می‌تواند به خسارات جبران‌ناپذیر در زندگی حیوانات و معیشت خانواده‌ها منجر شود.

در کنار گرمای طاقت‌فرسا، بارندگی‌ها نیز کاهش قابل توجهی داشته‌اند. زمین خشک و ترک‌خورده، سفره‌های آب زیرزمینی کم‌رمق و رودخانه‌ها و چشمه‌ها کم‌جان، تصویری از خشکی و فشار بر منابع طبیعی به نمایش می‌گذارند.

کارشناسان هواشناسی هشدار می‌دهند که ادامه این روند، علاوه بر مشکلات کشاورزی و تامین آب، می‌تواند اثرات بلندمدتی بر زندگی مردم، تعادل اکوسیستم و شرایط اقلیمی استان داشته باشد.

اداره کل هواشناسی استان با استفاده از شبکه پایش و پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، تلاش می‌کند مردم و مسوولان را از وضعیت فعلی و روند پیش‌رو مطلع سازد.

اما این تلاش تنها زمانی اثرگذار است که همراه با آگاهی، مدیریت منابع آب و رعایت توصیه‌های علمی توسط مردم و کشاورزان همراه شود.

مدیرکل هواشناسی خراسان شمالی در این باره گفت: این استان در مهرماه جاری، بیشترین اختلاف میانگین دما را نسبت به دوره بلندمدت در سطح کشور به ثبت رسانده است.

نوربخش داداشی اظهار کرد: بر اساس تحلیل داده‌های آماری و مقایسه آن با دوره‌ بلندمدت، میانگین دمای استان در مهرماه امسال حدود ۱.۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از مقدار نرمال ثبت شده است.

وی افزود: افزایش غیرمعمول دما علاوه بر تاثیر بر آسایش حرارتی شهروندان، می‌تواند موجب افزایش تبخیر، فشار بیشتر بر منابع آبی و در نهایت ایجاد تنش گرمایی در محصولات زراعی و دام‌ها شود.

بنابراین ضروری است کشاورزان و دامداران ساعات فعالیت روزانه را مدیریت و آبیاری را در زمان‌های خنک‌تر شبانه‌روز انجام دهند.

مدیرکل هواشناسی خراسان شمالی، کاهش بارش‌ها را یکی دیگر از ویژگی‌های مهم مهرماه امسال عنوان کرد و افزود: علاوه بر افزایش دما، میزان بارندگی ثبت‌شده در استان در مهرماه نیز کاهش محسوسی نسبت به میانگین بلندمدت دارد.

این کاهش بارش می‌تواند موجب کاهش رطوبت خاک، افزایش نیاز آبی محصولات و همچنین فشار بر سفره‌های آب‌ زیرزمینی شود.

مردم خراسان شمالی با مدیریت هوشمندانه منابع آب می‌توانند این تب مهرماه را به فرصتی برای آمادگی، حفاظت از منابع و سازگاری با تغییرات اقلیمی تبدیل کنند

هر قطره آب، هر تصمیم درست در مدیریت زمان آبیاری و هر اقدام پیشگیرانه، می‌تواند فشار این گرمای بی‌سابقه را کاهش دهد و از آسیب‌های احتمالی بکاهد.

مهرماه امسال با گرمای غیرمعمول خود، پیامی هشداردهنده به خراسان شمالی و مردم آن می‌دهد؛ پیامی که یادآور تغییرات اقلیمی، آسیب‌پذیری منابع طبیعی و نیاز به آمادگی بیشتر برای مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی است.

گرمایی که در دل خاک، بر روی برگ‌های محصولات و بر پوست انسان‌ها نشسته است، نه تنها اعداد و نمودارها را تغییر می‌دهد، بلکه زندگی روزمره، امنیت غذایی و آرامش روانی مردم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

با این حال در دل این سختی، امید نیز موج می‌زند. مردم خراسان شمالی با مدیریت هوشمندانه منابع آب و همراهی با توصیه‌های کارشناسان می‌توانند این تب مهرماه را به فرصتی برای آمادگی، حفاظت از منابع و سازگاری با تغییرات اقلیمی تبدیل کنند.

آفتاب مهربان مهر، اگرچه امسال بی‌رحم ظاهر شده، اما با تلاش و همت مردم، می‌تواند روزی دوباره نویددهنده فصل زندگی، حاصلخیزی زمین و آرامش باشد.

خراسان شمالی در شمال شرق کشور واقع است و ۴۴ درصد از جمیعت آن در مناطق روستایی سکونت دارند.