«تلسکوپ فضایی اقلیدس» از «حلقه اینشتین» عکس گرفت

«تلسکوپ فضایی اقلیدس»(Euclid Space Telescope) یک پدیده نادر به نام «حلقه اینشتین»(Einstein ring) را ثبت کرده است که انحنای شدید فضا را در اثر گرانش کهکشان نشان می‌دهد.

به نقل از گاردین، عکس خیره‌کننده تلسکوپ فضایی اقلیدس، یک کهکشان نزدیک را به نام «NGC 6505» نشان می‌دهد که توسط یک دایره کامل از نور احاطه شده است. این حلقه یک نگاهی اجمالی را به یک کهکشان دورتر نشان می‌دهد که دقیقا پشت NGC ۶۵۰۵ قرار دارد و نور ستاره‌های آن به دور کهکشان پیش‌زمینه خم شده است.

پروفسور «استفان سرژانت»(Stephen Serjeant) ستاره‌شناس «دانشگاه آزاد انگلستان»(The Open University of UK) گفت: این یک یافته زیبا، خارق‌العاده و هیجان‌انگیز در اولین داده‌های ما به شمار می‌رود. به دست آوردن تصویر حلقه اینشتین با این کیفیت عالی، بسیار نادر است. ما یک کهکشان پس‌زمینه را از میان فضا و زمان تاب‌خورده یک کهکشان پیش‌زمینه بسیار نزدیک می‌بینیم.

نظریه «نسبیت عام» اینشتین پیش‌بینی می‌کند که نور به دور اجرام بزرگ فضایی خم می‌شود. این بدان معناست که کهکشان‌ها می‌توانند مانند عدسی‌های وسیع عمل کنند. حلقه‌های انیشتین مانند تجهیزات قوی برای ستاره‌شناسان هستند زیرا اجرامی را نشان می‌دهند که در غیر این صورت از دید پنهان می‌شوند و جرم کهکشان میانی را از جمله هرگونه جرم پنهان به شکل ماده تاریک نشان می‌دهند.

در این مورد، ستاره‌شناسان تخمین می‌زنند که کهکشان پیش‌زمینه تقریبا ۱۱ درصد ماده تاریک را تشکیل می‌دهد. با توجه به این که گمان می‌رود ماده تاریک بر محتوای جرم کلی کیهان تسلط داشته باشد، این آمار نسبتا کم است.

کشف اسرار ماده تاریک و انرژی تاریک که مجموعا ۹۵ درصد جهان را تشکیل می‌دهند، هدف اصلی ماموریت یک میلیارد یورویی آژانس فضایی اروپاست. در نهایت، این تلسکوپ که می‌تواند کهکشان‌ها را تا فاصله ۱۰ میلیارد سال نوری تشخیص دهد، در نظر دارد بزرگ‌ترین نقشه سه‌بعدی کیهانی را ایجاد کند. این نقشه به ستاره‌شناسان امکان می‌دهد تا توزیع ماده تاریک را در مقیاس بزرگ درک کنند و تأثیر انرژی تاریک را آشکار سازند.

تلسکوپ اقلیدس از اجرام تا فاصله ۱۰ میلیارد سال نوری عکس می‌گیرد اما جدیدترین عکس تلسکوپ نشان می‌دهد که توانایی بی‌بدیل آن برای مشاهده، ساختارهای جدیدی را نیز در کیهان مجاور آشکار می‌کند. کهکشان NGC 6505حدود ۵۹۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد و فاصله کهکشان پس‌زمینه نامشخص، ۴.۴۲ میلیارد سال نوری از زمین است.

دکتر «والریا پتورینو»(Valeria Pettorino) دانشمند پروژه اقلیدس گفت: برای من بسیار جالب است که این حلقه در یک کهکشان شناخته‌شده مشاهده شد که اولین بار در سال ۱۸۸۴ کشف شده بود. ستاره‌شناسان برای مدت بسیار طولانی این کهکشان را می‌شناسند اما این حلقه پیشتر هرگز مشاهده نشده بود. این نشان می‌دهد که اقلیدس چقدر قوی است و حتی در مکان‌هایی که فکر می‌کردیم آنها را خوب می‌شناسیم، چیزهای جدیدی پیدا می‌کند.

این پژوهش در مجله «Astronomy and Astrophysics» به چاپ رسید.