ورود بیگانه به منظومه شمسی / مهمان باستانی با دُم درخشان خودنمایی می‌کند

خبرآنلاین/ دنباله‌دار «۳I/ATLAS» تازه‌ترین مهمان میان‌ستاره‌ای، و سومین مورد از اجرام میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده است که پس از «اوموآموا» و «۲I/بوریسوف» وارد منظومه شمسی می‌شود.

به گزارش خبرآنلاین، در تاریخ ۲۷ اوت ۲۰۲۵، پژوهشگران با کمک تلسکوپ جمینی جنوبی در شیلی تصویری تاریخی از این دنباله‌دار ثبت کردند. تصویری که نشان می‌دهد هاله درخشان و دم آن در حال گسترش است. این رشد ناشی از فرآیند تصعید است؛ یعنی وقتی یخ‌های سطحی با گرمای خورشید مستقیم به گاز تبدیل می‌شوند.

---

بازار

---

اندازه، ساختار و ترکیب شیمیایی غیرمنتظره

بررسی‌های علمی نشان داده که «۳I/ATLAS» تفاوت‌های مهمی با دنباله‌دارهای منظومه شمسی دارد. داده‌های SPHEREx حضور گسترده دی‌اکسید کربن (CO₂) را در اطراف آن آشکار کرده است. تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) نیز بالاترین نسبت CO₂ به آب در یک دنباله‌دار را همراه با گازهایی مانند CO و OCS در این مهمان تازه‌وارد مشخص کرده است. 

با توجه به این داده‌ها احتمال می‌دهند ۳I/ATLAS بسیار قدیمی‌تر از دنباله‌دارهای معمول و شاید باقی‌مانده از نخستین روزهای شکل‌گیری کهکشان راه شیری باشد. 

بر اساس برآوردهای تلسکوپ هابل، هسته‌ی این دنباله‌دار قطری بین ۳۲۰ متر تا ۵.۶ کیلومتر دارد. هرچند این بازه گسترده است، اما اندازه واقعی احتمالاً به سمت مقدار بزرگ‌تر نزدیک‌تر است. چنین ابعادی برای یک جرم میان‌ستاره‌ای به دانشمندان فرصت نادری می‌دهد تا ترکیبات و ساختارهای شکل‌گرفته در سامانه‌های ستاره‌ای دیگر را بررسی کنند.

مطالعات تازه نشان می‌دهد که این دنباله‌دار ممکن است از دیسک ضخیم راه شیری آمده باشد. جایی که ستارگان باستانی و بسیار قدیمی ساکن‌ آن هستند. اگر چنین باشد، «۳I/ATLAS» می‌تواند میلیاردها سال قدمت داشته باشد و مانند یک «کپسول زمان» از روزگار آغازین کهکشان عمل کند.

فرصت‌های رصدی پیش‌رو

دنباله‌دار «۳I/ATLAS» در ماه‌های آینده چند رویداد مهم را پشت سر خواهد گذاشت که برخی از آن‌ها در زیر فهرست شده‌اند. 

• عبور نزدیک از خورشید (حضیض): اواخر اکتبر ۲۰۲۵
• عبور نزدیک از مریخ: اوایل اکتبر؛ فرصتی استثنایی برای مدارگردهای مریخ تا از فاصله‌ای نزدیک این مهاجر میان‌ستاره‌ای را بررسی کنند.
• نزدیک‌ترین فاصله با زمین: دسامبر ۲۰۲۵، در حدود ۲۶۹ میلیون کیلومتری زمین قرار می‌گیرد که البته هیچ خطری برای زمین ندارد.

چرا اهمیت دارد؟

دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای «۳I/ATLAS» حامل اطلاعاتی از دنیایی فراتر از منظومه شمسی است. بررسی ترکیبات آن سرنخ‌هایی از شرایط شکل‌گیری سیارات در دیگر سامانه‌های ستاره‌ای در اختیار دانشمندان می‌گذارد، که در نهایت می‌تواند درک ما از سیر تحول کهکشان راه شیری را بهبود بخشد.

ورود «۳I/ATLAS» به منظومه شمسی یک فرصت استثنایی برای نجوم مدرن است. این دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای، با ترکیب شیمیایی متفاوت، منشأ کهکشانی باستانی و عبور نزدیک از خورشید و مریخ، به دانشمندان اجازه می‌دهد جهان را از زاویه‌ای فراتر از منظومه شمسی ببینند. هر تصویر و داده‌ی جدید از این جرم، قطعه‌ای از پازل کیهان را تکمیل می‌کند.

منبع:‌ mashable

۵۸۵۸