چرا اندورنس، کشتی کاشف نامدار جنوبگان غرق شد؟ پاسخ آن چیزی نیست که قبلاً فکر می‌کردیم

زومیت/ اندورنس، کشتی افسانه‌ای ارنست شکلتون، کاوشگر نامدار جنوبگان، ضعف‌های ساختاری مهلکی داشت و شواهد نشان می‌دهد خود او نیز از این نواقص آگاه بود.

کشتی مشهور اندورنس که در سال ۱۹۱۵ در آب‌های یخ‌زده‌ی جنوبگان غرق شد و حماسه‌ی بقای سر ارنست شکلتون، کاشف بزرگ ایرلندی و خدمه‌اش را رقم زد، آن‌طور که تاکنون تصور می‌شد برای سفرهای قطبی ساخته نشده بود. مطالعه‌ای جدید دیدگاه‌ها را درباره‌ی سرنوشت کشتی اندورنس دگرگون کرده است؛ همان کشتی معروفی که تا مدت‌ها یکی از مقاوم‌ترین کشتی‌های قطبی زمان خود به شمار می‌رفت.

---

بازار

---

به‌گزارش لایوساینس، پژوهش تازه نشان می‌دهد این کشتی چندین نقص ساختاری جدی داشت و به احتمال زیاد، خود شکلتون نیز از این کاستی‌ها آگاه بود.

سفر شکلتون در سال ۱۹۱۴ برای عبور از قاره‌ی جنوبگان با پای پیاده به یکی از ماجراجویانه‌ترین شکست‌های تاریخ اکتشافات بدل شد. کشتی در دریای ودل، میان یخ‌ها گرفتار شد و ۱۰ ماه در آن وضعیت ماند تا سرانجام غرق شد؛ گفته می‌شد سکان کشتی بر اثر فشار یخ‌ها کنده شد. بااین‌حال، تحلیل پژوهش جدید نشان می‌دهد این روایت بسیار ساده‌تر از واقعیت بوده است.

به گفته‌ی یوکا توهکوری، استاد مکانیک جامدات در دانشگاه آلتو فنلاند، اندورنس در مقایسه با دیگر کشتی‌های قطبی اوایل قرن بیستم چندین ضعف ساختاری جدی داشت. او توضیح می‌دهد: «این یافته‌ها، افسانه‌ی رایج درباره‌ی استحکام خارق‌العاده‌ی اندورنس را زیر سؤال می‌برد و نشان می‌دهد مشکل سکان تنها بخشی از ماجرا بوده است.»

توهکوری در مأموریت اندورنس ۲۲ شرکت داشت؛ پروژه‌ای که در مارس ۲۰۲۲ لاشه‌ی کشتی را در اعماق آب‌های جنوبگان کشف کرد. او پس از این کشف، ساختار کشتی را با مدل‌سازی‌های مهندسی بازسازی کرد تا مشخص شود بدنه‌ی چوبی اندورنس چگونه در برابر فشار یخ‌های متحرک واکنش نشان داده است. بررسی دفترچه‌های روزانه‌ی خدمه و نامه‌های شکلتون به همسرش و دیگر دریانوردان نیز به او کمک کرد تا درک دقیق‌تری از وضعیت واقعی کشتی پیش از غرق‌شدن به‌دست آورد.

یافته‌ها نشان می‌دهد بخش موتورخانه‌ی بزرگ اندورنس یکی از نقاط ضعف اصلی سازه بود، زیرا تقویت آن دشوار بود و همین موضوع باعث می‌شد بخش وسیعی از بدنه مقاومت کمتری داشته باشد. علاوه‌براین، برخلاف بسیاری از کشتی‌های قطبی هم‌دوره، اندورنس فاقد تیرک‌های مورب تقویتی بود که برای افزایش استحکام بدنه به‌کار می‌رفتند.

گزارش‌های خدمه نیز تأیید می‌کند که از‌دست‌دادن سکان، علت اصلی غرق‌شدن کشتی نبوده است. هرچند ممکن است این رویداد در سرنوشت نهایی اندورنس نقش داشته باشد، بدنه، سینه‌کش، تیرهای کف و عرشه نیز در جریان گیر‌افتادن در یخ آسیب‌های شدیدی دیده بودند. توهکوری در ادامه می‌گوید: «حتی یک تحلیل ساده‌ی مهندسی نشان می‌دهد که اندورنس برای تحمل فشار یخ طراحی نشده بود. خطر یخ‌های متحرک و بار فشار ناشی از آن پیش از سفر به‌خوبی شناخته شده بود، بنابراین باید پرسید چرا شکلتون این کشتی را انتخاب کرد که برای چنین شرایطی مناسب نبود؟»

اسناد تاریخی نشان می‌دهد تصمیم شکلتون احتمالاً ناشی از ناآگاهی نبود. او در نامه‌ای که در سال ۱۹۱۴ به همسرش نوشت، اذعان کرد که اندورنس به‌اندازه‌ی کشتی‌های پیشینش مقاوم نیست. او حتی در سال ۱۹۱۱ پیشنهاد داد که تیرک‌های مورب به کشتی قطبی دیگری به نام «دویچلند» افزوده شود؛ همان کشتی‌‌ای که بعدها از شرایط مشابه یخی جان سالم به در برد. با این‌حال، مشخص نیست چرا همین تدابیر برای اندورنس به‌کار نرفت.

دلیل واقعی تصمیم شکلتون برای حرکت با کشتی آسیب‌پذیر اندورنس به‌سوی یخ‌های جنوبگان همچنان در هاله‌ای از ابهام است. شاید فشارهای مالی یا محدودیت‌های زمانی نقش داشته باشد، اما همان‌طور که توهکوری می‌گوید، شاید هیچ‌گاه نفهمیم چرا شکلتون آن کشتی را انتخاب کرد. اما حالا، دست‌کم شواهدی محکم‌تر در اختیار داریم تا این ماجرای تاریخی را با جزئیات بیشتری بازسازی کنیم.»

مطالعه‌ در مجله Polar Record منتشر شده است.

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله