از فراموشی تا تغییر دست‌خط؛ ۷ نشانه مهم تومور مغزی که اغلب نادیده گرفته می‌شوند

زومیت/ علائمی وجود دارند که در صورت تداوم یا بروز غیرمعمول، می‌توانند نشانه بالقوه تومور مغزی باشند و نیاز به بررسی پزشکی دارند.

همه گاهی دچار سردرد می‌شوند. گاهی پیش می‌آید گوشی خود را گم کنیم یا نام کسی را فراموش کنیم. بیشتر اوقات، این موقعیت‌ها بی‌خطر هستند و به دلیل استرس، خستگی یا ذهن درگیر رخ می‌دهند. با‌این‌حال، در موارد نادر، همین نشانه‌ها می‌توانند علامت وجود تومور مغزی باشند. اما چگونه می‌توان تفاوت بین تومور مغزی و سردرد معمولی، استرس یا کم‌خوابی را تشخیص داد؟

---

بازار

---

لورا استندن، پژوهشگر دوره دکتری و سوزان اسکات، استاد روان‌شناسی سلامت و تشخیص زودهنگام سرطان در مؤسسه سلامت جمعیت وُلفسون، در بخشی از پژوهش خود که در دانشگاه کوئین مری لندن انجام دادند، با بیمارانی گفت‌وگو کردند که از تومور مغزی رنج می‌بردند. تجربه‌های بیماران الگوی مشابهی را نشان داد: بیماران و پزشکان عمومی در بسیاری از موارد علائم اولیه را نادیده گرفته‌اند و این موضوع گاهی باعث تأخیر در تشخیص شده است.

یافته‌ی پژوهشگران با نتایج پژوهش‌های پیشین نیز هم‌خوانی دارد که نشان می‌دهد مردم اغلب نشانه‌های هشداردهنده را جدی نمی‌گیرند. این مسئله اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در صورت تشخیص دیرهنگام، درمان تومور مغزی معمولاً دشوارتر و تهاجمی‌تر خواهد بود.

پژوهشگران گزارش می‌دهند که علائم تومور مغزی اغلب به تجربیات روزمره مانند خستگی، استرس، میگرن یا علائم یائسگی شبیه هستند و با بیماری‌های شایع‌تر مانند اضطراب، عفونت سینوس یا سردردهای مزمن هم‌پوشانی دارند.

زمانی که علائم مبهم یا خفیف باشند، نادیده‌گرفتن یا منطقی جلوه‌دادن آن‌ها کار آسانی است. در نظام‌های سلامت که دریافت نوبت پزشک عمومی دشوار است، بیماران معمولاً تا زمانی که علائم شدت نیابند و قابل چشم‌پوشی نباشند، به پزشک مراجعه نمی‌کنند. یکی از بیماران در این پژوهش گفته است: «فکر می‌کنم احتمالاً دو تا سه ماه قبل از تشخیص، علائمی داشتم.»

در ادامه، به نقل از یافته‌های مطالعه، ۷ علامتی را معرفی می‌کنیم که بیماران به آن‌ها اشاره کرده‌اند؛ نشانه‌هایی که به‌راحتی ممکن است با مشکلات دیگر اشتباه گرفته شوند. البته تأکید بر این نکته ضروری است که داشتن یک یا چند مورد از این علائم به معنای ابتلا به تومور مغزی نیست. با‌این‌حال، اگر احساس می‌کنید در بدن خود تغییری مداوم و غیرعادی وجود دارد، بهتر است برای اطمینان، به پزشک مراجعه کنید.

مشکل در یافتن واژه‌ها

برخی از بیماران متوجه شدند که در پیدا کردن واژه‌های خاص، ساختن جمله‌های کامل یا شرکت در گفتگو بدون مکث دچار مشکل می‌شوند. یکی از بیماران این تجربه را «احساس عجیبی که با شخصیت همیشگی‌ام متفاوت بود» توصیف کرده، اما در آن زمان به آن توجهی نکرده بود. بیمار دیگری گفته است برای بیان علائم خود، آن‌ها را یادداشت می‌کرد، زیرا نمی‌توانست شفاهی توضیح دهد چه اتفاقی در حال رخ دادن است، هرچند حس می‌کرد مشکلی وجود دارد.

مشکل در یافتن واژه‌ها گاهی می‌تواند با خستگی، استرس یا اضطراب مرتبط باشد؛ اما اگر این حالت به طور مداوم ادامه پیدا کند یا ناگهانی بروز کند، نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.

مه‌آلودگی ذهن

تعدادی از بیماران حالت کلی از تیرگی ذهن را توصیف کردند؛ حالتی که در آن تمرکز کردن، تفکر واضح یا به خاطر آوردن مطالب دشوار می‌شود. یکی از بیماران برای ویزیت پزشک عمومی نوبت گرفته بود، اما تا زمان رسیدن نوبت، فراموش کرده بود چرا مراجعه کرده است و همین موضوع باعث تأخیر در تشخیص شد.

مه‌آلودگی ذهن می‌تواند دلایل گوناگونی از جمله یائسگی، کم‌خوابی یا استرس داشته باشد. یکی از اعضای خانواده یکی از بیماران گفته است: «وقتی علائم ظاهر شد، گفتند او در دوران یائسگی است.» با‌این‌حال، اگر مه‌آلودگی ذهن همراه با تغییرات عصبی دیگر مانند مشکلات گفتاری یا بینایی باشد، توجه و بررسی پزشکی ضروری است.

بی‌حسی یا گزگز

برخی از بیماران احساس گزگز یا بی‌حسی را گزارش کردند که در بخش‌های مختلف بدن جابه‌جا می‌شد. دو بیمار متوجه شدند که این حالت تنها در یک سمت بدنشان بروز می‌کند: «نیمی از سمت راست پایین صورتم، نیمی از زبانم و نیمی از داخل دهانم بی‌حس شده بود.» این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که تومور بخش‌های مربوط به کنترل حسی یا حرکتی مغز را درگیر کند که وظیفه ارسال و دریافت پیام‌ها به قسمت‌های مختلف بدن را بر عهده دارند.

هرچند بی‌حسی می‌تواند دلایل دیگری مانند گیر افتادن عصب، ضعف گردش خون یا میگرن نیز داشته باشد، در صورت بروز بی‌حسی جدید یا یک‌طرفه، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق ضروری است.

اختلالات بینایی

تغییر بینایی یکی دیگر از نشانه‌های اولیه تومور مغزی است. یکی از بیماران دوبینی هنگام تماشای تلویزیون را تجربه کرده و فکر کرده بود به عینک جدید نیاز دارد. بیمار دیگری گزارش داد که خطوط صاف به نظر خمیده می‌آمدند: «فکر کردم برایمان لیوان‌های بدشکل فرستاده‌اند چون همه بیضی شکل بودند و مردم با تعجب به من نگاه می‌کردند و می‌گفتند: «درباره چه حرف می‌زنی؟»»

تغییرات بینایی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، ازجمله خستگی چشم یا میگرن. با‌این‌حال، تغییرات ناگهانی یا غیرمعمول، به‌ویژه زمانی که همراه با سایر علائم عصبی مانند سردرد، سرگیجه، مشکل در صحبت کردن، ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن یا مشکلات هماهنگی باشد، نیاز به بررسی پزشکی فوری دارد.

دست‌خط نامرتب

تعدادی از بیماران متوجه تغییر در هماهنگی دست و چشم خود شدند. یکی از بیماران گفت: «لحظه‌ای پیش آمد که نمی‌توانستم بنویسم. در جلسه‌ای مشغول یادداشت برداری بودم و ناگهان دست‌خطم بسیار نامرتب شد.»

تغییرات کوچک در هماهنگی ممکن است گاهی به دلیل خستگی یا حواس‌پرتی باشد، اما تضعیف مداوم دست‌خط، مهارت‌های حرکتی ظریف یا تعادل می‌تواند نشانه مشکلاتی در نواحی کنترل حرکتی مغز باشد که مسئول هماهنگی حرکت‌هایی مانند نوشتن یا بستن دکمه‌های لباس هستند.

تغییرات شخصیتی

تغییر در رفتار یا خلق‌وخو ممکن است جزئی اما قابل توجه باشد. یکی از بیماران فکر می‌کرد که زودرنجی و کاهش انگیزه‌اش تنها نشانه‌ای از فرسودگی شغلی است: «واقعاً ارتباطی بین این علائم نمی‌دیدم. فقط می‌خواستم بازنشسته شوم چون از اوضاع خسته شده بودم.»

تغییرات شخصیت با تغییرات زندگی یا استرس طبیعی است، اما تفاوت‌های ناگهانی یا قابل توجه، به‌ویژه وقتی با سایر علائم همراه باشند، می‌توانند نشانه مشکلی جدی‌تر باشند.

سردرد

سردرد شایع است و معمولاً جای نگرانی ندارد. با‌این‌حال، برخی از بیماران در این پژوهش تجربه سردردی مداوم و طاقت‌فرسا را گزارش کردند که هفته‌ها طول می‌کشید. یکی از بیماران گفت: «سردرد بیش از یک هفته ادامه داشت و تقریباً هر روز ظاهر می‌شد.»

بهبود تشخیص

پژوهش‌های اخیر بررسی می‌کنند که آیا ابزارهای جدید می‌توانند به پزشکان عمومی کمک کنند تا تومورهای مغزی را زودتر تشخیص دهند یا نه. این ابزارها شامل آزمایش‌های شناختی که حافظه، توجه و زبان فرد را می‌سنجند، و همچنین آزمایش خون برای شناسایی قطعات DNA تومور در خون، هستند.

از آنجا که علائم تومور مغزی بسیار متنوع هستند و اغلب شبیه مشکلات روزمره به نظر می‌رسند، تشخیص آن دشوار است. بیشتر اوقات، علائمی که در این مقاله ذکر شد، ربطی به سرطان ندارند. با‌این‌حال، اگر تغییرات غیرعادی به‌طور هم‌زمان ظاهر شوند یا طولانی‌تر از حد معمول ادامه پیدا کنند، نباید آن‌ها را نادیده گرفت.

تمام بیماران حاضر در این پژوهش پیام یکسانی داشتند: اگر چیزی در بدن شما غیرمعمول یا نامتعارف به نظر می‌رسد، به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر در نهایت مشکلی جدی وجود نداشته باشد، اطمینان از سلامت خود ارزشمند است.

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله