ردیابی تشعشعات کیهانی با گوشی هوشمند

ايرنا/ اين برنامه که 'DECO 'نام دارد، بر خلاف آشکارسازهاي عظيم و چندين ميليون دلاري موجود در آزمايشگاه ها، امکان تبديل گوشي هوشمند را به يک آشکارساز جيبي ذرات اشعه کيهاني فراهم مي کند. براي اين کار کافي است دو برنامه به نام هاي DECO و data logger را از اينترنت دريافت و نصب کرده و روي لنز دوربين گوشي را با تکه اي چسب نواري بپوشانيد تا از خروج ذرات نور از آن جلوگيري کنيد. سازندگان اين برنامه معتقدند که با انجام اين کار، گوشي تلفن همراه به يک آشکارساز ذرات پرانرژي تبديل مي شود که در آن از همان اصولي استفاده شده که در آشکار سازهاي غول پيکر استفاده مي شود. تشعشعات کيهاني هنوز هم يکي از اسرار ناشناخته فضا هستند. حجم زيادي از اين تشعشعات در فضاي اطراف ما وجود دارد و متخصصان علم نجوم معتقدند، اين تشعشعات حاصل نيروهاي عظيم کيهاني مانند سياهچاله ها و طوفان هاي فضايي هستند. امواج اشعه کيهاني در برخورد با جو زمين دچار شکست مي شود. زماني که اين اشعه به سطح زمين مي رسد، حجم زيادي از ذرات پرانرژي آزاد مي شود که اغلب پروتون هستند. اما معمولا انواع مختلفي از ذرات زير اتمي شامل الکترون ها و ذرات سنگيني متشکل از نوترون و پروتون در بين آن ها وجود دارد. برخي از محققان معتقدند اين ذرات مي توانند اسرار زيادي را درباره ماده سياه افشا کنند. ماده سياه در حدود 27 درصد از جهان را تشکيل مي دهد. يکي از ذرات موجود در اشعه کيهاني، ذره اي موسوم به 'موآن' است. برنامه DECO با استفاده از تراشه هاي سيليکوني موجود در دوربين گوشي هاي تلفن همراه، توانايي تشخيص اين ذره را دارد. دوربين هاي ديجيتالي از طريق ثبت ذرات نوري که به آن ها برخورد مي کنند، تصوير محيط را ضبط مي کنند. اما ذرات موآن در زمان برخورد به سيليکون، يک سيگنال الکتريکي توليد مي کنند. اين سيگنال به شکل يک اثر پيکسلي در دوربين بر جاي مي ماند. برنامه DECO به گونه اي طراحي شده است که در هرچند ثانيه، يک تصوير از دوربين تهيه کرده و آن را براي يافتن هرگونه اثر پيکسلي، اسکن مي کند. در صورت يافتن اثر پيکسلي، تصوير ذخيره و توسط برنامه data logger ثبت مي شود. ذرات موآن تعامل چنداني با محيط اطراف ندارند و مي توانند از ديوارها و سقف خانه ها عبور کنند. بنابراين يک گوشي تلفن همراه مجهز به DECO در هر جايي قادر است اشعه کيهاني را شناسايي کند. برنامه هاي تلفن همراه در مقايسه با آشکار سازهاي بزرگ و توانمند، از دقت و حساسيت کافي برخوردار نيستند. اما DECO کاربردهاي آموزشي زيادي دارد. درحال حاضر برنامه هاي لازم براي تبديل گوشي تلفن به يک آشکارساز، فقط براي سيستم عامل اندرويد در دسترس هستند. مهمترين کاربرد اين دستاورد، حفظ سلامتي فضانوردان است. گزارش کامل اين تحقيقات در شماره اخير نشريه CELL به چاپ رسيده است.