چین برای اولین بار، در روز روی ماه لیزر انداخت

چین برای نخستین بار توانست در روشنایی روز، پرتوی لیزری دقیقی را به فاصله ۱۳۰ هزار کیلومتری فضا پرتاب کند و آن را به ماهواره‌ای که دور ماه می‌چرخد، برساند و مدت زمان بازگشت آن را اندازه‌گیری کند.

این اولین شلیک لیزری موفقیت‌آمیز از زمین به ماه زیر نور خورشید است.

به نقل از شین‌هوا، این آزمایش دو روزه که از ۲۶ تا ۲۷ آوریل به انجام رسید، توسط آزمایشگاه اکتشاف فضای عمیق(DSEL) چین با استفاده از ماهواره «تیاندو-۱»( Tiandu-1)، یکی از سه فضاپیمایی که در مارس ۲۰۲۴ به فضا پرتاب شد، برای ایجاد زمینه‌ای برای شبکه ارتباطی و ناوبری میان زمین و ماه اجرا شد.

اندازه‌گیری بُرد با لیزر و ماهواره، یک استاندارد طلایی برای تعیین دقیق مدارهاست. ایستگاه‌های زمینی، پالس‌های نانوثانیه‌ای لیزر را شلیک می‌کنند که از بازتابنده‌ها در یک فضاپیما منعکس می‌شوند و بازمی‌گردند تا فاصله را با دقت سانتی‌متر آشکار کنند.

این روش برای ماهواره‌های حاضر در مدار پایین زمین، حتی در نور روز نیز معمول است، اما نویز خیره کننده پس‌زمینه خورشیدی تاکنون شلیک‌های از زمین به ماه را به شب‌هنگام محدود کرده بود.

اکنون محققان چینی موفق به انجام این کار در نور روز شده‌اند و محدودیت‌های فناوری را کنار زده‌اند.

محققان رصدخانه یونان(Yunnan) در آکادمی علوم چین تأیید کردند که بازگشت‌های واضحی از ماهواره «تیاندو-۱» در حالی که فضاپیما تقریباً در یک‌سوم مسیر رسیدن به ماه بود، ثبت کردند.

دقتی به مانند نشانه گرفتن یک تار مو

از آنجایی که ماهواره‌ها با سرعت بالا حرکت می‌کنند، محققان چینی آن را به نشانه گرفتن یک هدف زیرمیلی‌متری مثل یک تار مو از فاصله بیش از ۱۰ کیلومتری و در عین حال ردیابی دقیق آن تشبیه می‌کنند.

دستیابی به این دقت در نور روز به این معنی است که چین می‌تواند داده‌های مداری را هر زمان که «تیاندو-۱» از مقابل دید آنها عبور می‌کند، جمع‌آوری کند و تعداد اندازه‌گیری‌های قابل استفاده را چند برابر کند.

این تکنیک برای صورت فلکی برنامه‌ریزی‌شده «کوئه‌شیائو»(Queqiao) که یک شبکه تقویت و ناوبری چینی است، ارتباط مستمر، زمان‌بندی با دقت بالا و ناوبری مستقل برای فرودگرها، کاوشگرها و در نهایت فضانوردان را در ماه ممکن می‌کند.

احداث پایگاه دائمی قمری چین

ماهواره «تیاندو-۱» سال گذشته در کنار «تیاندو-۲» و ماهواره رله بزرگتر «Queqiao-۲» پرواز کرد تا این صورت فلکی را پایه‌گذاری و آزمایش کند. از آن زمان، این زوج تصاویر دقیقی از سطح ماه گرفتند و ارتباطات متقابل را تأیید کردند.

جدول زمانی قمری چین، جاه‌طلبانه است. اداره ملی فضایی چین می‌گوید یک فرود خدمه تا سال ۲۰۳۰ همراه با ساخت ایستگاه بین‌المللی تحقیقات قمری و احداث یک پایگاه دائمی در قطب جنوبی ماه از اوایل سال ۲۰۳۵ با مشارکت روسیه در نظر است.

انتظار می‌رود ارتباط لیزری مستمر و با دقت بالا، زیربنای همه چیز، از هدایت نزدیک و فرود گرفته تا ناوگان هماهنگ ماه‌نوردها که در حفره‌های سایه‌دار دائمی غنی از یخ‌آب کاوش می‌کنند، باشد.

آزمایش در نور روز پس از پرتاب کاوشگر «چانگ‌ای-۶»(Chang'e-6) در سال ۲۰۲۴ انجام شد که در تاریخ ۳ مه، اولین نمونه‌های خاک را از سمت دور ماه بازگرداند.

با توجه به اینکه نور خورشید دیگر خللی در این امر ایجاد نمی‌کند، محققان چینی می‌گویند که آزمایش‌های لیزری در طول روز، ما را به بردهای طولانی‌تر و نرخ‌های تکرار بالاتر پیش می‌برد و در نهایت این تکنیک را در عملیات‌های معمول در اعماق فضا ادغام می‌کند.

چین فراتر از فناوری لیزر، در حال پیشبرد سایر نوآوری‌های فضایی است.

کارشناسان چینی می‌گویند که مدار پایین زمین می‌تواند تا پایان دهه حاضر میلادی، میزبان حدود ۱۰۰ هزار ماهواره باشد که موجب توسعه یک سیستم مدیریت فضایی جامع برای هماهنگ کردن پرتاب‌ها و جلوگیری از برخورد می‌شود.

در عین حال، چین و روسیه با مأموریت «چانگ‌ای-۸»(Chang'e-8) که برای سال ۲۰۲۸ برنامه‌ریزی شده است، در حال ارزیابی یک راکتور هسته‌ای کوچک و منابع انرژی جایگزین برای تامین انرژی یک ایستگاه بین‌المللی برای تحقیقات قمری هستند.