چرا رئیس ناسا با ایلان ماسک درگیر شده است؟

بيگ بنگ/ روي کاغذ “جيم برايدنستاين” رييس ناسا و “ايلان ماسک” مدير عامل اسپيس ايکس، بهترين دوستان هم هستند. آنها سال‌ها با هم همکاري کردند و توانستند تا حدودي راه سخت ِ پرتاب انسان‌ به فضا از خاک آمريکا، را هموار کنند – اما به جاي اينکه به همکاري خود ادامه دهند، در مقابل هم ايستاده‌اند! اين مشکل هنگامي آغاز شد که برايدنستاين يک روز قبل از اينکه ماسک براي ارائه آخرين بروزرساني استارشيب آماده شود، از عدم مشاهده هيچگونه پيشرفت در قرارداد بين ناسا و اسپيس ايکس گله کند شکايت کند. در بيانيه برايدنستاين چنين عنوان شده است: «من مشتاقانه منتظر بيانيۀ اسپيس ايکس هستم، همچنين کارهاي قرارداد خدمه تجاري سال‌ها از برنامه عقب افتاده است. ناسا انتظار دارد تا همان ميزان از شور و اشتياق را در سرمايه‌گذاري‌هاي ماليات دهندگان آمريکايي هم ببيند. اکنون زمان ِ مشاهده نتايج است نه تعلل در کارها.» اين سخنان براي اسپيس ايکس، که سال‌ها شريک نزديک ناسا بود – آنقدر غيرمعمول بود که وبسايت CNET برايدنستاين را “فردي خرابکار” ناميد که در راس امور قرار گرفته است. کرو دراگون اسپيس ايکس در طي اين سال‌ها شاهد پيشرفت قابل توجهي بوده. اين برنامه در ماه مارس توانست بدون خدمه از ايستگاه فضايي بين‌المللي بازديد کرده و يک آزمايش سيستم فرار اضطراري را با موفقيت پشت سر بگذارد. اما همه‌چيز هميشه به همين راحتي پيش نمي رود. در ماه آوريل، انفجار گسترده‌اي در کپسول‌هاي کرو دراگون رخ داد و تست علت آتش سوزي موتور، عيب بزرگي را نشان داد. به گزارش رويترز، برايدنستاين در آن زمان دربارۀ پروژه کرو دراگون گفت: «شکي نيست که برنامه تغيير خواهد کرد. چرا که اين چيزي نيست که در ابتدا برنامه‌ريزي شده بود.» بر اساس گزارش‌ها، نسخۀ آزمايشي Demo-2، اولين پرواز آزمايشي خدمه اسپيس ايکس به ايستگاه فضايي، قرار است زودتر از ماه نوامبر انجام شود، لذا اين شرکت هنوز تاريخ آن را به طور رسمي اعلام نکرده است. اما اختلاف بين ماسک و برايدنستاين هنوز تمام نشده است. سخنگوي ناسا در اين خصوص گفت که اين آژانس بطور فعال از اسپيس ايکس در توسعه برنامۀ استارشيپ پشتيباني مي کند. البته هنوز معلوم نيست که برايدنستاين در بيانيه‌ بعدي خود چه موضعي بگيرد. سخنگوي ناسا در ادامه سخنانش گفت:« برايدنستاين تأکيد مي کند که بازگشت فضانوردان آمريکايي، راکت‌ها و فضاپيماهاي آمريکايي‌اي که از خاک آمريکا پرتاب شده‌اند، بايد اولويت اصلي شرکاي خدمۀ تجاري ناسا باشد. در عين حال اسپيس ايکس از تخصص و تجهيزات آزمايشي ناسا براي مدل‌سازي آيروديناميکي و آزمايش استارشيپ خود بهره گرفته است.» البته هنوز سوالات زيادي در اين خصوص بي‌پاسخ مانده‌اند. مثلا، چرا برايدنستاين در وهلۀ اول چنين بيانيه‌اي را منتشر کرد؟ اديتور ارشد فضايي، اريک برگر که از نزديک بر اين صنعت نظارت دارد، اظهار داشت که اين سخنان صرفاً “بازتاب اين امر هستند که [برايدنستاين] تمايل دارد شاهد تلاش ِ تمام پيمانکاران ناسا در آخرين مهلت قراردادهاي دولتي باشد.» برگر در توييتر خود گفت: «جيم با خوشحالي فضاي تجاري و مملو از تلاش را در آغوش خواهد گرفت، اما دست‌هاي وي تا حدي توسط سنا بسته شده‌اند. امسال روابط ناسا با دولت فعلي چندان خوب پيش نرفته. کاخ سفيد بودجه زيادي را براي مأموريت آرتميس ۲۰۲۴ ناسا و سفر به ماه تصويب کرده است – اما در عين حال بيان داشته که ناسا به هيچ وجه آمادۀ بازگرداندن فضانوردان آمريکايي به ماه نيست. بنابراين در حالي که برايدنستاين مبلغ ۱٫۶ ميليارد دلار بودجۀ اضافي را براي پروژۀ آرتميس درخواست کرده بود. ماه‌ها بعد، هنوز در حال ِ تلاش براي اخذ اين بودجه اضافي است که احتمالا براي محققان ناسا نااميد کننده خواهد بود. تاکنون، سنا فقط ۱٫۲ ميليون دلار را به کليۀ برنامه‌هاي اکتشافي ناسا تخصيص داده و تنها ۷۴۴ ميليون دلار از يک ميليارد دلار درخواستي ناسا که مخصوصاً براي فرودگرهاي قمري انساني درخواست شده بود، ارائه شده است. در عين حال، برنامۀ خدمه تجاري ناسا نيز پيشرفت کندي داشته است. فضانوردان ناسا سعي کرده‌اند سيستم‌هاي فرار اضطراري را در مرکز فضايي کندي آزمايش کنند، اما اين روند به طور کلي به آهستگي پيش مي‌رود. اختلاف برايدنستاين و ماسک نشان مي‌دهد که بين صنعت فضايي خصوصي و دولتي تنش‌هايي وجود دارد زيرا – يکي به ساخت موشک براي رسيدن به مريخ فکر مي‌کند، در حالي که ديگري براي اخذ سرمايۀ لازم مدام در حال چانه‌زدن است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد