ايرنا/ يک فيزيکدان آمريکايي، مدلي براي پيشبيني همهگيري کوويد- ۱۹ و ارائه آمار مورد نياز ابداع کرده است.
کوويد-۱۹ در اواخر ماه جاري، جان بيش از ۳۲۵ هزار نفر را در جهان گرفته است. اگرچه به نظر ميرسد که بدترين وضعيت در کشورهايي مانند چين و کره جنوبي پايان يافته اما متخصصان بهداشت عمومي هشدار ميدهند که موارد ابتلا و تلفات در بسياري از قسمتهاي جهان ادامه خواهد يافت. درک نحوه تکامل کوويد-۱۹ ميتواند به اين کشورها کمک کند تا براي روبرو شدن با افزايش ابتلا آماده شوند.
پژوهشگران در مقاله اين پژوهش، همه دادههاي در دسترس در مورد مبتلاها و مرگ و ميرها را بررسي کردند و به پيشبيني دوران اوج پيش رو پرداختند. ابزاري که آنها به کار گرفتند، نوعي آزمايش آماري را به کار ميبرد که توسط "کنستانتينو تساليس"(Constantino Tsallis)، فيزيکدان "موسسه سنتا فه"(Santa Fe Institute) آمريکا ابداع شده است. تساليس به همراه "اوگور تيرناکلي"(Ugur Tirnakli)، فيزيکدان "دانشگاه اژه" (Ege University) ترکيه، اين مدل جديد را ابداع کرد.
تساليس گفت: اين فرمول، در همه کشورهايي که ما در آنها آزمايش را انجام داديم، کار ميکند.
تاکنون هيچ فيزيکداني سعي نکرده است تا يک بيمار همهگير جهاني را مدلسازي کند اما هنگامي که تساليس، نمودارهاي منتشر شده در مورد بيماران چين را مشاهده کرد، شکلهايي را تشخيص داد که پيشتر آنها را ديده بود. او پيشتر چنين نمودارهايي را براي توصيف بازار ديده بود.
تساليس در اين باره گفت: اين شکلها دقيقا مشابه بودند. آنها در مورد دادههاي تجاري، احتمال تغيير در بازار را توصيف ميکنند اما در مورد کوويد-۱۹، بيماران را به صورت روزانه نشان ميدهند.

شايد مدلسازي دادههاي تجاري و رديابي همهگيري جهاني يک بيماري، نامربوط به نظر برسند اما به گفته تساليس، يک شباهت مهم ميان آنها وجود دارد.
وي افزود: هر دو نمونه، سيستم پيچيدهاي دارند و چنين موضوعي هميشه در مورد سيستمهاي پيچيده رخ ميدهد. سيستمهاي گوناگون مرتبط با رشتههاي متفاوت از جمله زيستشناسي، علوم رايانه و رياضيات معمولا الگوهايي را به نمايش ميگذارند که از شکلهاي پايهاي و تکامل يکسان پيروي ميکنند.
تساليس و تيرناکلي در پژوهش جديد خود براي تنظيم پارامترهاي مورد نياز، از دادههاي به دست آمده از چين استفاده کردند زيرا باور داشتند که اوج در اين کشور بيشتر بوده است. سپس، مدل خود را در کشورهاي ديگري از جمله فرانسه، برزيل و انگلستان به کار بردند و دريافتند که اين مدل ميتواند به مرور زمان خود را با ميزان ابتلا و مرگ و مير وفق دهد.
تساليس باور دارد که شايد بتوان از اين مدل، براي ابداع ابزار سودمند ديگري نيز استفاده کرد. براي نمونه، يک اپليکيشن که در زمان واقعي با دادههاي در دسترس به روزرساني ميشود و ميتواند پيشبينيهاي خود را براساس آن تنظيم کند.
اين پژوهش، در مجله "Frontiers" به چاپ رسيد.
بازار