چرا برخی افراد دچار زوال عقل می شوند؟

سيناپرس/ دمانس يا بيماري زوال عقل، نوعي اختلال ذهني و مغزي است که منجر به کاهش سطح حافظه و قدرت تجزيه‌ و تحليل انسان مي ‌شود. اين بيماري طي دهه هاي قبل به نسبت گذشته، رواج بيشتري يافته و افراد متعددي را درگير کرده است.
زوال عقل عارضه اي است که به ‌صورت پيش‌ رونده و کند در بيماران مشاهده ‌شده و به‌ مرور زمان با افزايش سطح تخريب مي ‌تواند منجر به اختلال کامل فعاليت ‌هاي فردي شده و حتي مرگ را در پي داشته باشد.
در اين بيماري، سلول‌ هاي مغز و سيستم اعصاب مغزي دچار مشکل شده و فرد قادر نيست خاطرات، افراد، چهره ‌ها و ... را به ياد بياورد. زوال عقل در انواع حاد و مزمن ديده مي ‌شود و شايع ‌ترين نوع دمانس نيز آلزايمر نام دارد.

دلايل ايجاد زوال عقل
دلايل متعددي براي ايجاد اين بيماري ذکر مي‌ شود که از آن جمله مي ‌توان به سکته مغزي، تأثيرات محيطي، ضربات فيزيکي وارد شده به مغز، اعتياد به مواد مخدر و الکل، برخي بيماري‌ ها همچون ايدز و پارکينسون اشاره کرد. يافته‌ هاي دانشمندان نشان مي ‌دهد به گزارش سيناپرس، در هنگام بروز اختلال دمانس يا زوال حافظه، ساختار پروتئين‌ هاي آميلوئيدوز در مغز بيماران دچار تغيير شده و اتصال بين سلول ‌هاي عصبي با دشواري صورت گرفته و سپس نشانه‌ هاي زوال عقل در افراد پديدار مي‌ شود. البته مطالعات متخصصان ژنتيک نيز نشان مي‌ دهد که وجود نوعي ژن موسوم به E4 باعث مي ‌شود خطر ابتلا به زوال عقل سه برابر افزايش پيدا کند.

---

بازار

---

يکي ديگر از دلايل بروز زوال عقل نيز، اختلالات عروقي در مغز است که اين عارضه در مردان بيش از زنان رخ‌ داده و طي آن برخي عروق ريز مغزي دچار مشکل شده و عارضه زوال مغزي پديد مي ‌آيد.
پژوهش‌ هاي آکادمي نورولوژي آمريکا نشان مي ‌دهد که ديابت نوع دو و سطح بالايي از پروتئين tau در مايع نخاعي، باعث ايجاد پروتئين دولايه در مغز شده و سبب مي ‌شود تا اين افراد نسبت به ديگران دو برابر بيشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار گيرند. 

پژوهشگران دانشگاه ميشيگان نيز در مطالعات خود دريافتند اگر بازماندگان سکته مغزي به‌ طور کامل درمان نشوند دچار کاهش سريع قدرت حافظه و توانايي ‌هاي ذهني و فکري خواهند شد که سرعت وقوع آن نسبت به زوال طبيعي مغز در پيري بيشتر است.

در مطالعات ديگري، محققان دانشگاه ژنو توانستند با ابداع روش جديدي از تصويربرداري‌ ام آر آي، فعاليت‌ هاي مغزي انسان و جريان خون منطقه پسين کورتکس مغز را بررسي کرده و به ارتباط مستقيم کم شدن جريان خون در اين منطقه و بروز علائم زوال حافظه پي ببرند.

مطالعات جديد پژوهشگران دانشگاه تگزاس نيز نشان مي ‌دهد که روش‌هاي متداول فعلي براي درمان سرطان مغز و تومورهاي مغزي بر پايه پرتو درماني مي ‌تواند عوارض و عواقب نامطلوبي همچون ضعف حافظه و از بين رفتن ادراک فردي را در پي داشته باشد.به گزارش سيناپرس، در نهايت نيز پژوهش‌هاي جديد محققان دانشگاه استنفورد حاکي از اين موضوع است که استفاده از روش موسوم به درمان منع آندروژن در بيماران سرطان پروستات که منجر به کاهش سطح تستوسترون آن‌ ها مي‌شود، خطر ابتلا به زوال عقل را در پي دارد.

علائم زوال عقل و روش هاي پيشگيري و درمان
مهم ‌ترين علائم زوال عقل شامل کاهش سطح توانائي فرد در استفاده از فکر و به ياد آوردن موارد مختلف و شناسايي محيط اطرافش مي‌ شود. اين علائم در ابتدا به‌ صورت ضعيف در فرد بيمار ظاهرشده و به ‌مرور زمان به مرحله شديدي رسيده و فرد دچار فرسايش مغزي مي ‌شود.

به‌ طور کلي نشانه‌ هاي دمانس بسيار متفاوت و متعدد هستند اما مهم ‌ترين علائم باليني که در صورت وجود آن‌ ها بايد مساله را جدي گرفته و به پزشک مراجعه کرد، عبارت ‌اند از: ضعف حافظه و فراموشي، ناتواني در تمرکز روي موضوعات، کاهش قدرت استدلال و استنتاج، از بين رفتن توازن بين مشاهدات و درک و تحليل مغزي، اختلال در جويدن، کند شدن راه رفتن، اختلال در خواب، افزايش وزن، نا اميدي و افسردگي و تغييرات رفتاري.

بايد توجه داشت که مهم‌ ترين موضوع در روند درمان دمانس، زمان شناسايي و تشخيص بيماري است. در حقيقت هرچه زودتر روند درماني اختلال و زوال عقل شروع شود، شانس بيمار براي نجات بيشتر خواهد شد. درمان‌ هاي ارائه‌ شده براي زوال عقل شامل دو گروه عمده درمان‌ هاي مشاوره ‌اي و رواني و درمان‌ هاي داروئي هستند که بر اساس شرايط بيمار و ميزان پيشرفت بيماري توسط پزشک، مورد استفاده قرار مي ‌گيرد.

در روند درمان زوال عقل، همکاري خود فرد و شرايط محيطي وي بسيار مهم و تأثيرگذار بوده و همچنين اطرافيان بيمار نيز مي ‌توانند تأثيري به سزا در بهتر پيش رفتن درمان بيماري ايفا کنند. ازجمله دارو هاي رايجي که در انواع بيماران مبتلا به دمانس استفاده مي ‌شود مي‌توان به ترازودون، لورازپام، کلومتيازول، سيتالوپرام ، والپروات سديم، کاربامازپين، کوئتياپين، ريسپريدون و ميرتازاپين اشاره کرد.
با توجه به دلايل ايجاد کننده بيماري، دو عامل سبک زندگي سالم و اجتناب از مصرف مواد مخدر، دخانيات و مشروبات الکلي در پيشگيري از دمانس نقش مهمي ايفا مي ‌کنند. البته بخشي از اين بيماري نيز به دليل مسائل ژنتيکي رخ مي ‌دهد که متأسفانه قابل ‌پيشگيري نيست. به گزارش سيناپرس،انجام برخي موارد مانند مصرف کافي ويتامين دي، داشتن فعاليت‌ هاي مغزي کافي از قبيل مطالعه کتاب، انجام ورزش ‌هاي فکري و فعاليت‌ هايي مانند حل کردن جدول، داشتن روابط عمومي خوب و ارتباط با ساير افراد، آموختن زبان جديد، سفر، آموختن موسيقي، داشتن رژيم غذايي سالم و مصرف امگا 3، سبزي‌ ها و ميوه‌ هاي تازه، پرهيز از استرس و داشتن ورزش و فعاليت بدني کافي مي ‌تواند خطر بروز دمانس را تا حد زيادي کاهش دهد.

باورهاي غلط در مورد زوال عقل

زوال عقل تنها در افراد پير مشاهده مي‌شود: اگرچه افزايش سن سبب کاهش توانايي مغزي مي ‌شود اما بايد در نظر داشت ضعف ذهني ناشي از کهن ‌سالي با دمانس تفاوت داشته و بروز دمانس ارتباطي به سن نداشته و مي ‌تواند در افراد ميان ‌سال و حتي جوان نيز رخ دهد.

فراموشي همان زوال عقل است: فراموشي يکي از نشانه‌هاي زوال عقل محسوب مي‌ شود اما ضعف حافظه و فراموشي هميشه با دمانس يکسان نيست و فراموشي ممکن است به دليل شرايط روحي و اشتغال فکري به‌ صورت مقطعي ظهور کرده و ناپديد شود.

زوال عقل در همه افراد به يک ‌شکل است: اين باور نيز اشتباه بوده و بايد در نظر داشت که دمانس علائم متعددي داشته و ممکن است هر فرد بر اساس شرايط بيماري خود نشانه‌ هايي متفاوت با ساير بيماران داشته باشد. در دمانس، بافت ‌هاي مغزي دچار مشکل شده و نشانه‌ هاي بيماري نيز بر اساس ضايعات مغزي و اين که کدام بخش از مغز دچار اختلال مي ‌شود، متفاوت خواهد بود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar