خبر خوب برای علاقه‌مندان به نجوم؛ مجهزترین رصدخانه ایران افتتاح شد

امروز دوشنبه- ۷ تيرماه رصد خانه ملي ايران با حضور مجازي رييس جمهور و معاون علمي و فناوري ريس جمهور افتتاح شد.

تمام اجزا و تجهيزات اين تلسکوپ ساخت داخل است و با اجراي اين مرکز ايران جزء يکي از ۱۰ کشور داراي اين تجهيزات است.

رصد خانه ملي ايران بر روي قله گرگش در حوالي شهرستان کاشان به ارتفاع تقريبي ۳۶۰۰ متر از سطح دريا واقع شده است. اين رصدخانه جزء پنج سايت نخستين جهان از نظر بزرگي سايت آينه و کيفيت عکس است.

سورنا ستاري- معاون علمي و فناوري رييس جمهور امروز (دوشنبه- ۷ تيرماه) در آيين افتتاح و بهره برداري از اين رصدخانه و افتتاح چند پروژه ديگر، اين پروژه را از بزرگترين پروژه هاي "بيسيک ساينس" و محلي براي آغاز رصد به صورت بين المللي عنوان و اظهار کرد: حرکتي بزرگ در حوزه نجوم در کشور آغاز شده است.

تلاش مهندسان و منجمان ايراني براي ساخت رصدخانه ملي ايران

وي افزود: در حال حاضر هشت رصد خانه در نيم کره شمالي زمين وجود دارد که شش عدد از آنها در کلاس چهار متري هستند.

معاون علمي و فناوري رييس جمهور با بيان اينکه مطالعه رصد خانه کاشان شش سال طول کشيده است، تاکيد کرد: از بين ۸۰ منطقه، اين محل براي تاسيس اين رصد خانه انتخاب شد و تمام کار مهندسي آن در داخل انجام شده و اکنون آماده بهره برداري است.

ستاري توضيح داد: وزن اين تلسکوپ حدود 90 تن است و حدود ۴۰ هزار قطعه در اين تلسکوپ استفاده شده  که ۲ و نيم ميليون نفر ساعت براي ساخت تلسکوپ استفاده شده است.

وي افزود: بيش از ۷۰ درصد عمليات اجرايي آن در چهار سال گذشته انجام شده است. 

خانه‌هاي خلاق در کاشان، اصفهان و تهران و کارخانه نوآوري پارک علم و فناوري کرمانشاه از ديگر طرح‌هاي ملي هستند که امروز در جهت توسعه زيست بوم نوآوري کشور با فرمان رييس جمهوري افتتاح شد.

بزرگترين پروژه علمي تاريخ کشور

دکتر حبيب خسروشاهي در مراسم بهره برداري طرح‌هاي معاونت علمي و فناوري که با حضور رئيس جمهور به صورت ويدئوکنفرانس برگزار شد، با بيان اينکه رصدخانه ملي بزرگترين پروژه کلان ملي کشور و با هدف راه اندازي رصدخانه ملي است، گفت: اين طرح به دليل تنوع فناوري، دفت در طراحي و ساخت، تعدد تجهيزات و پيچيدگي‌هاي فرآيندها و اجرا، بزرگترين پروژه علمي تاريخ کشور است. خسروشاهي، با اشاره به مطالعات ۶ ساله مکان يابي اين رصدخانه، خاطر نشان کرد: در پايان اين مطالعات ۶ ساله، قله ۳۶۰۰ متري گرگش از ميان ۴۰ قله مستعد ديگر در کشور مناسب تشخيص داده شد.
مجري طرح رصدخانه ملي با بيان اينکه با اتمام کار مکان يابي، طراحي مفهومي و تفصيلي همه اجزا تلسکوپ، گنبد، سازه‌هاي تخصصي آن انجام شد و طراحي‌ها به مشاوران مجرب بين المللي رسيد و نقشه‌هاي کامل براي برون سپاري ارائه شد.
وي با تاکيد بر اينکه ساختمان‌هاي اين طرح در مدت ۴ سال گذشته ساخته و به بهره برداري رسيد، ادامه داد: چنين طرح‌هايي موتور محرک علم و فناوري هستند و چندين فناوري جديد در اين طرح به کار بستيم که از آن جمله مي‌توان به ياتاقان هيدرواستاتيک براي تعبيه تلسکوپ، طراحي و ساخت سامانه‌هاي اپتيک فعال و آزمون سطوح اپتيکي چند متري با سطوح چند نانومتري اشاره کرد.
خسروشاهي دستاور اين طرح را مهندسي سامانه‌ها در حوزه اپتو مکاترونيک دانست و يادآور شد: اين طرح، ترکيبي از مکانيک، اپتيک، سخت افزارها و نرم افزارهاي کنترل در درون سازه ۹۰ تني اين رصدخانه است که بايد آينه ۹۰ را با دقت ۵ ده هزارم درجه در حضور باد به صورت بي درنگ کنترل کند.
وي اظهار کرد: به کمک اين تلسکوپ مي‌توان کهکشان‌هاي پر حجم در فاصله ۶۶ ميليارد ميليارد کيلومتر را رصد کرد.

---

بازار

---

مجري طرح رصدخانه ملي با بيان اينکه براي ساخت اين رصدخانه بيش از ۱۲۰ هزار قطعه مکانيکي و اپتيکي به کار گرفته شده است، گفت: رصدخانه ملي ساخت ايران است.

رصدخانه ملي ايران چه چيزهايي را کاوش خواهد کرد؟
رصدخانه ملي با استفاده از امکانات رصدي متنوعي که در اختيار دارد پايش هاي بزرگي را انجام خواهد داد. پايش طيفي گروه ها و خوشه هاي کهکشاني، سينماتيک کهکشان ها، و همچنين رصد منابع گذرا بخشي از اصلي‌ترين انگيزه‌هاي علمي رصدخانه ملي ايران هستند. تلسکوپ اصلي اين سايت رصدي تلسکوپ INO340 است که ابزاري منحصر به فرد براي بررسي بسياري از پرسش هاي باز در زمينه‌هاي نجوم و کيهان شناسي است. براي مثال INO340 با نگاه به کهکشان هاي کم نور و فضاي ميان کهکشاني تاريخچه ساختارهاي بزرگ مقياس عالم را دنبال خواهد کرد. همچنين تلاش مي شود تا بخشي از پرسش‌هاي مطرح در زمينه فيزيک ماده تاريک و انرژي تاريک را پاسخ دهد. INO340 توانايي ما را براي شناسايي و مطالعه سيارات فراخورشيدي بسيار بالا خواهد برد. و در نهايت اگر اين تلسکوپ مجهز به يک طيف سنج با وضوح بالا شود، مي تواند ابزاري بسيار قوي براي تحقيق در زمينه محيط ميان ستاره‌اي باشد.