ماینرها مهمان ناخوانده خانهها
اقتصادآنلاين/ مرغداريها، واحدهاي صنعتي و سولههاي نيمهتعطيل و حالا شهرکهاي صنعتي و خانهها! ماينرها يا همان تجهيزات استخراج رمزارزها حالا ديگر کمکم به يکي از گزينههاي سرمايهگذاري در سبد اقتصاد خانوادهها تبديل شده و حجم تبليغات و دادوستد تجهيزات استخراج رمزارزها در شبکههاي اجتماعي و اينترنت بهقدري داغ شده که در بين اعضاي يک خانواده بحث درباره سود بالاي اين مهمان جديد خانهها گل انداخته است.
نشانهاي از يک بيماري و ويروس درون اقتصاد خانوادهها در اقتصاد بيمار ايران که ميتواند در آينده دردسرساز شود.
مصطفي رجبيمشهدي، سخنگوي صنعت برق کشور با اشاره به رشد قابل توجه خريد و فروش ماينرها در بين مردم، نسبت به استفاده از اين تجهيزات درون خانهها براي استخراج رمزارزها هشدار ميدهد و ميگويد: هرچند در هفتههاي اخير با افزايش نرخ ارزهاي ديجيتال، سرمايهگذاري در زمينه استخراج اين رمزارزها توجيه زيادي پيدا کرده، اما هزينهها و خسارتهاي ناشي از استفاده کردن از ماينرها در خانهها با استفاده از برق خانگي ممکن است بسياري را دچار زيان شديد کند. او در پاسخ به سؤالي درباره اينکه آيا آمار و اطلاعاتي از ميزان برق مصرفي بخش خانگي در بخش استخراج رمزارزها وجود دارد، ميگويد: آنچه ما در اختيار داريم آمار مربوط به جمعآوري تجهيزات غيرمجاز است که حجم برق صرفهجويي شده از اين محل تا روز گذشته بالغ بر 317مگاوات برآورد شده است.
رجبيمشهدي در پاسخ سؤال ديگر مبني بر اينکه آيا ماينرها در استانها يا نقاط خاصي از کشور متمرکز شدهاند، توضيح ميدهد: براساس دادههاي جمعآوري شده، بيشترين ميزان تجهيزات ماينري در استانهاي شمالي و مناطق خنک و سردسير استفاده ميشود؛ هرچند ما شاهد فعاليت مزارع غيرقانوني استخراج رمزارزها در استانهاي جنوبي هم هستيم و نکته ديگر اينکه نقطه تمرکز اين مزارع هماکنون در شهرکها و ناحيههاي صنعتي است و با رشد قيمت رمزارزها، با رواج خريد و فروش ماينرهاي خانگي مواجه شدهايم.
سخنگوي صنعت برق در عين حال هشدار ميدهد در روزهايي که بازار خريد و فروش ماينرهاي خانگي داغ شده، بهدليل انگيزه بالاي برخي براي کسب سود بيشتر و عدمآگاهي آنها نسبت به پيامدهاي بعدي ورود ماينرها به درون خانهها، برخي با سودجويي تجهيزات فرسوده، مستعمل و غيراستاندارد را به مردم ميفروشند که در نتيجه استفاده از برق خانگي براي استخراج رمزارزها، خطر سوختن تجهيزات گرانقيمت نظير يخچال و فريزر، تلويزيون و... بهشدت وجود دارد و حتي ممکن است با اختلال در تاسيسات برق ساختمان، باعث آسيب ديدن لوازم همسايهها هم شود.
اين مقام ارشد شرکت توانير همچنين تأکيد ميکند: رشد مصرف برق خانگي در نتيجه استخراج رمزارزها درون خانهها و مجتمعهاي مسکوني، علاوه بر اينکه ممکن است برخي را به استفاده از برق عمومي ساختمان يا برق ديگر همسايهها ترغيب کند، در ساعتهاي اوج مصرف، تامين برق براي خانهها را دچار اختلال خواهد کرد.
چرا بازار ماينرها داغ شد؟ داغ شدن بازار ماينرها در هفتههاي اخير پس از رشد خيرهکننده شاهماهي ارزهاي ديجيتال يعني بيتکوين صورت گرفته و خيليها را در داخل ايران به وسوسه انداخته که با قيمت برق ارزان چند دستگاه ماينر بخرند و رمزارز توليد کنند. اين در حالي است که دادوستد رمزارزها در داخل کشور ممنوع است، اما استخراج به شرط گرفتن مجوز قانوني است و خطر اينجاست که ماينرها به عضو جديد خانوادههاي ايراني تبديل شوند.
سخنگوي صنعت برق اما به خانوادهها هشدار ميدهد و ميگويد جريمههاي سنگين در انتظار کساني است که با برق خانگي اقدام به استخراج رمزارز ميکنند؛ علاوه بر اينکه تجهيزات آنها جمعآوري و به مراجع قضايي تحويل داده ميشود. رجبيمشهدي ميافزايد: درصورت شناسايي اين گروه از استخراجکنندگان رمزارز، برق واحد متخلف به نرخ برق صادراتي که رقم بسيار بالايي است، محاسبه ميشود. سخنگوي صنعت برق افزود: طبق برنامهريزي وزارت نيرو، متقاضيان استخراج رمزارز ميتوانند در سطح گسترده اين مزارع را در شهرکهاي صنعتي مشخص شده نصب کنند و البته برق آنها نيز با نرخ مشخص و بدون دريافت يارانه محاسبه خواهد شد.
رمز گران و برق ارزان
با بالارفتن قيمت رمزارزها در دنيا و پايين بودن قيمت برق در ايران، سرمايهگذاري در زمينه استخراج رمزارزهاي ديجيتال طي سالهاي اخير شدت گرفته و در حالي تجهيزات استخراج در شبکههاي اجتماعي و سايتهاي اينترنتي بهراحتي خريد و فروش ميشود که هيچکس درباره مسير واردات اين تجهيزات و افراد پشتپرده آن خبر ندارد؛ تا جايي که برخي تحليلگران ازاين ميزان شدت براي واردات تجهيزات استخراج رمزارزها به عنوان شبيخون به صنعت برق ايران ياد ميکنند که دستبرد پنهان به برق ديگران و همسايگان نخستين عارضه اين وضعيت است. مصرف روزانه بيش از 317مگاوات برق با تعرفه خانگي و مشابه آن براي استخراج ارزهاي مجازي يک زنگ خطر جدي به شمار ميآيد.
خطر آتشسوزي خانهها
تجهيزات استخراج رمزارزها يا همان ماينرها، پرقدرت و برقخوار هستند و افزايش رواج استفاده از آنها در داخل خانهها و مجتمعهاي مسکوني ميتواند همانند يک جرقه عمل و خطر آتشسوزي را تشديد کند که در اين صورت نه فقط فردي که اقدام به استفاده از ماينرها کرده، زيان ميبيند، بلکه هزينه خسارت وارده به ساختمان و مشاعات و همسايگان هم بر عهده او خواهد بود. ماينرها البته بهدليل توليد گرماي زياد نياز به تجهيزات خنککننده نظير کولر و فن دارند و هرچند ممکن است در ماههاي نخست ادارات برق متوجه رشد مصرف نشوند، اما پس از چندماه و مقايسه ميزان مصرف با ماههاي مشابه سال قبل و روند شدت آن، اقدام به رصد ميزان مصرف برق خانهها ميکنند و در اين صورت ممکن است با حکم قضايي وارد خانهها شوند!
سرمايهگذاري را هدفمند کنيد
اشتباه دستگاههاي متولي در تعيينتکليف روشن باعث شده تا افراد بهتنهايي اقدام به خريد ماينرها و استفاده از آنها در داخل خانهها کنند؛ درصورتي که با آگاهي دادن به مردم ميتوان سرمايه آنها را به سمت سرمايهگذاري در مزارع بزرگ صنعتي و قانوني برد تا هم خطري آنها را تهديد نکند و هم اينکه از سود احتمالي بهره ببرند. دولت هرچند 12مرداد سال گذشته استخراج رمزارزها را قانوني اعلام کرد، اما مشروط به اينکه با تعرفه برق کشاورزي، خانگي و تجاري اين کار صورت نگيرد و شرط ماينر شدن هم گرفتن مجوز از وزارت صمت اعلام شد. به اين ترتيب هر کيلو برق مصرفي براي استخراج رمزارزها برابر با تعرفه برق صادراتي به ميزان 965تومان براي هر کيلووات خواهد بود.
اين روزها که برخي دنبال ماينينگ خانگي هستند، کمتر ميدانند که اگر برق مصرفيشان با نرخ 965تومان فعلي براي هر کيلووات حساب شود، چه هزينه سنگيني را بايد بپردازند؛ بهويژه اينکه با سقوط احتمالي ارزش بيتکوين و ديگر رمزارزهاي جهانروا، احتمال عدمبازده اقتصادي سرمايهگذاري در زمينه استخراج هم جديتر خواهد شد. افزون بر اينکه استفاده از تجهيزات مستعمل، دست دوم و با ميزان مصرف بالاي برق ممکن است بازگشت سرمايه را طولانيتر سازد و شايد اصل سرمايه هم برنگردد.