برگزیده

چرا باهنر سیبل تندروها شد؟

فرارو

بروزرسانی 1404/07/15 - 23:51

فرارو/متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

موضوع محمدرضا باهنر خیلی زود حالتی مبتنی بر ارزش‌ها به خود گرفت. چرا که او پایگاهی اصولگرایی دارد و برادر شهید محمدجواد باهنر، دومین نخست‌وزیر بعد از انقلاب است که در جریان انفجار ۸ شهریور در مقر نخست‌وزیری به شهادت رسید. بخشی از حملات به باهنر بر این اساس بود و حتی این جمله در مجلس شنیده شد که او باید از برادر شهیدش خجالت بکشد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نماینده ادوار مجلس و سیاستمدار پرسابقه اصولگرا، به خاطر اظهارات اخیر خود درباره قشربندی سیاسی مردم و مسئله حجاب، تحت حمله جریان تندروی داخل و خارج مجلس قرار دارد.

محمدرضا باهنر، دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین که از چهره‌های قدیمی جریان اصولگرایی محسوب می‌شود، در هفته‌ای که گذشت یک مصاحبه و یک نشست خبری داشت که بخشی‌هایی از هر کدام این دو رویداد رسانه‌ای، باعث قسمتی از این حملات شده است.

اول؛ تقسیم‌بندی جامعه به حزب‌اللهی و غیرحزب‌اللهی
باهنر در مناظره‌ای که با علی شکوری‌راد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب داشت، مانند طرف مقابل خود صحبت‌های مختلفی را مطرح کرد. از جمله این که به نظر او ۱۰ درصد کشور را افراد موسوم به حزب‌اللهی و شاید حدود ۵ درصد را افراد ضدانقلاب تشکیل می‌دهند. اما ۹۰ درصد مردم کاری به این مسائل ندارند و خواستار زندگی و بهبود شرایط معیشت و اشتغال خود و آینده فرزندان‌شان هستند. این بخش از صحبت‌های باهنر، یا باعث حمله‌های مستقلی به او شد یا بخشی از حمله‌ به خاطر مجموع صحبت‌هایش بود.

برای مثال، مهری طالبی دارستانی، از فعالان مجازی و سامان‌دهندگان تجمع‌های ماه‌های گذشته جریان تندرو در توئیتر خطاب به باهنر نوشت: «جناب آقای باهنر! مقابل حزب الله، حزب شیطان است. شما بی‌جا می‌کنید ۹۰ درصد از مردم ایران را حزب شیطان می‌دانید.» بخشی از اظهارات نمایندگان مجلس در جلسه روز یکشنبه خطاب به باهنر نیز بر اساس همین صحبت بود. تا جایی که علی نیکزاد، نایب‌رئیس مجلس در واکنش به صحبت‌های محمدتقی نقدعلی، نماینده خمینی‌شهر که بخشی از آن نیز به صحبت‌های باهنر و انتقاد از قالیباف اختصاص داشت، گفت: «آقای نقد علی در مورد کسی که بالاخره آمده درصدی از جامعه را حزب‌اللهی بقیه را غیر حزب‌اللهی بیان کرده ما نفهمیدیم از کجا آورده است این هم که راجع به حجاب اظهارنظر کرده ما با نظر آقای نقدعلی در خصوص این صحبت‌ها موافقیم. اما اینکه بگوییم رئیس مجلس قانون اجرا نمی‌کند، من در این جایگاه اعلام می‌کنم که دبیر شورای عالی امنیت ملی (آن زمان) مکتوب اعلام کرد که فعلاً قانون عفاف و حجاب اجرا نشود.»

دوم؛ مسئله حجاب
با توجه به وقایعی که از سال ۱۴۰۰ به این سو در موضوع حجاب رخ داد، این مسئله نیز بخش مهمی از مناظره این دو چهره سیاسی را به خود اختصاص داده بود. باهنر در این مصاحبه و همچنین در نشست خبری روز شنبه خود، به این موضوع پرداخت. باهنر در پاسخ به سوالی درباره احیای فشارهای اجتماعی و طرح مسائلی در حوزه حجاب از طریق تریبون‌های نمازجمعه گفت:‌ «از لحاظ حقوقی و قانونی، شورای‌عالی امنیت ملی لایحه حجاب را کات کرده و دیگر قابل پیگیری نیست. الزاماتی که قبلاً بود مانند کارهایی که فراجا باید انجام می‌داد، در حال حاضر اقدام حول این قانون هیچ توجیهی ندارد. قبلاً ممکن بود چند نفر خانم بروند روبه‌روی مجلس و بگویند حجاب تمام اسلام است و این است و آن است.

این صداها ممکن است وجود داشته باشد. ولی از نظر حاکمیت اگر خبر بگیرید – حتی از خود پلیس ۱۱۰ – می‌گویند الزام برای مسئله حجاب، جریمه نقدی، کیفری یا حقوقی در این زمینه وجود ندارد. هیچ قانونی هم نیست که قرار باشد مبتنی بر آن – این کارها را – انجام دهند. پارادایم‌ها در حال اصلاح نرم است.»

پست رئیس سازمان تبلیغات اسلامی خطاب به باهنر در شبکه ویراستی

او طی نشست با رسانه‌ها در روز شنبه ۱۲ مهر نیز این اظهارات را تکرار و توضیحاتی را نیز به آن اضافه کرد. باهنر گفت: «من صراحتاً عرض کردم که عده‌ای دنبال این بودند که حجاب باید اجباری باشد. من روز اول اعتقادی به حجاب اجباری نداشته و ندارم. من اوایل انقلاب معاون استاندار بودم. یک دادستانی در کرمان داشتیم که روحانی بود، در برخی جلسات به شوخی می‌گفت خدا لعنت کند شاه را خوب شد که او را بیرون کردیم اما نمی‌دانستیم حکومت کردن اینقدر سخت است. کاش چند سال نگهش می‌داشتیم تا حکومت‌داری کند؛ قانون حجاب اجباری لازم‌الرعایت نیست. با رایزنی شورای امنیت ملی این مصوبه مجلس متوقف شده است.»

او ادامه داد: «اما سوال اساسی این است که حجاب اجباری نیست، اما تا چقدر برهنگی آزاد است؟ بالاخره تا یک حدی باید باشد. همه کشورها در پوشش عرف دارند باید حتماً رعایت کنیم. اما اینکه اجباری در این نوع حجاب باشد، اشتباه هست. هنوز هم عده‌ای دنبال حجاب اجباری هستند و جلوی مجلس تحصن می‌کردند. ما دنبال تک‌صدایی نیستیم. نمی‌گوییم همه دهن‌ها را ببندیم. ما برخی روزنامه‌ها را داریم که با مذاکراتی که آقای عراقچی با زحمت انجام می‌دهند، مخالف هستند. بحث ما تک‌صدایی نیست. بحث تصمیمات ملی نظام است. اکنون قانون حجاب اجباری در کشور لازم‌الاجرا نیست.»

صحبت‌های روز شنبه او بیش از مناظره با شکوری‌راد باعث حمله شد. حسین شریعتمداری شبانه یادداشتی نوشت که در کانال تلگرام کیهان منتشر شد. در جلسه روز یکشنبه هم معدود نمایندگانی که در ماه‌های گذشته به شدت در موضوع قانون حجاب فعال بودند، علیه باهنر نطق‌هایی آتشین داشتند. البته این حملات صرفاً به مجلس مربوط نبود. بلکه سرریز آن به شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها و مدیران نهادهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی نیز رسید که به صورت مستقیم و غیرمستقیم او را مورد حمله قرار دادند.

سوم؛ انتساب او به شهید باهنر و مرور اظهارات قدیمی
موضوع محمدرضا باهنر خیلی زود حالتی مبتنی بر ارزش‌ها به خود گرفت. چرا که او پایگاهی اصولگرایی دارد و برادر شهید محمدجواد باهنر، دومین نخست‌وزیر بعد از انقلاب است که در جریان انفجار ۸ شهریور در مقر نخست‌وزیری به شهادت رسید. بخشی از حملات به باهنر بر این اساس بود و حتی این جمله در مجلس شنیده شد که او باید از برادر شهیدش خجالت بکشد. در این مقطع، بخشی از صحبت‌های پیشین خود باهنر و سپس بخشی از نظرات برادرش در خصوص حجاب در شبکه‌های اجتماعی بازخوانی شد. از جمله نظراتی که سال‌ها قبل در این مورد مطرح کرده بود.