نقشه جعلی؛ اینبار در تمبر یادگاری

شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
محمود فاضلي/ اقليم کردستان عراق به مناسبت سفر اخير پاپ به اين منطقه، اقدام به انتشار تمبري کرد که علاوه بر جايندادن زبان عربي بهعنوان زبان اول رسمي عراق بر روي تمبرها، نقشه جعلي هم روي آن درج کرد که با واکنش منفي در داخل و خارج عراق مواجه شد. اين تمبرهاي يادبود در فرودگاه اربيل براي پاپ به نمايش درآمد. در تصاوير منتشرشده اقليم کردستان عراق به حدي بزرگ تصوير شده است که علاوه بر بخشهاي کردنشين سوريه، ترکيه و ايران نيز در آن گنجانده شده است! در اين نقشه، بخشهايي از تماميت ارضي ايران ازجمله استانهاي آذربايجان غربي، کردستان، کرمانشاه، ايلام و بخشهايي از آذربايجان شرقي نيز ترسيم شده و جزء اقليم کردستان عراق آمده است! اين اقدام با اعتراض هر دو کشور منطقه روبهرو شد.
در اين تمبر، اقليم کردستان عراق دست به تبليغ بهاصطلاح نقشه کردستان بزرگ زده است! و اين در شرايطي است که رهبران اقليم عراق بايد بدانند هرگونه انديشهاي مبني بر ايجاد کوچکترين تغييري در ژئوپليتيک منطقه با پاسخهاي قاطع کشورهاي ذيربط مواجه خواهد شد. ايران در واکنش به اين موضوع تأکيد کرده که روشن است آنچه در فضاي عمومي منتشر شده، خلاف اصول و قواعد بينالملل است و ضمن اعتراض به دولت عراق نسبت به اين موضوع خواستار جمعآوري و اصلاح فوري اين اقدام غيردوستانه شده است. ايران بارها از حاکميت عراق و يکپارچگي آن حمايت کرد و اقليم کردستان را جزئي از جمهوري عراق ميداند.
عمر چليک، سخنگوي حزب عدالت و توسعه و وزارت خارجه ترکيه، نيز چاپ نقشه جعلي توسط اقليم کرد شمال عراق در تمبر يادبود سفر پاپ به عراق را محکوم کرده و خواستار پاسخگويي اربيل به اين ادعاها شد. او تأکيد دارد «ما از مسئولان دولت اقليم کردستان انتظار داريم با انتشار بيانيهاي فوري و شفاف اين خطاي فاحش را تصحيح کنند. اينگونه نقشهها در زمانهاي مختلف و توسط محافل مختلف تهيه ميشود. اينها کارهاي اشتباهي است. ما اين اقدام را جدا از سفر پاپ و بهعنوان اقدام يک کانون خاص براي ايجاد خصومت با ترکيه ارزيابي ميکنيم. برخي از مقامات اقليم کرد شمال عراق پاي خود را از گليمشان بيرون گذاشته و تلاش کردهاند از سفر پاپ بهعنوان بهانهاي به منظور انتشار خيالات واهي و توهمات خود درباره تماميت ارضي کشورهاي همسايه عراق سوءاستفاده کنند. مقامات اقليم کرد شمال عراق بهتر از هرکس ديگري از عواقب چنين اميال موذيانهاي مطلع هستند. منتظر اظهارنظر و پاسخگويي فوري و شفاف مقامات اقليم کرد شمال عراق دراينباره هستيم». در واکنش به اين اقدام، جبهه ترکمنهاي عراق نيز ضمن محکوميت اين عمل از آن بهعنوان تضعيف وحدت عراق و تهديد مستقيم منطقه دانسته و اعلام کرده که منافع قوميتهاي عراق فقط در سايه وحدت کشور دستيافتني خواهد بود. ترکمنها خواستار اصلاح اشتباهات گذشته و دستکشيدن از سياست شکستخورده سابق اقليم هستند. سخنگوي دولت محلي اقليم کردستان عراق اعلام کرد که طرحهاي نمايش دادهشده فقط در حد پيشنهاد بوده و هيچيک از آنان از سوي دولت براي چاپ تأييد نشده است. اين طرح از سوي يک هنرمند اقليم پيشنهاد شده و هيچ منظور خاصي نيز در آن نبوده و دولت طرحهاي پيشنهادي را با درنظرگرفتن قانون اساسي و حاکميت عراق و ديگر کشورهاي همسايه تأييد ميکند.
اقليم کردستان عراق نهتنها از ارتش، پرچم و سرود ملي ويژه خود برخوردار است؛ بلکه افزون بر تمبرهاي رايج در عراق، تمبري هم منتشر کرده است. البته از آنجايي که اقليم کردستان کشوري مستقل محسوب نميشود، از اين تمبرها تنها در ارتباطات پستي ميان سه استان تشکيلدهنده اين منطقه خودمختار استفاده ميکند.
در سال 1394 نيز اقليم کردستان اقدام به چاپ تمبري کرده بود که اتحاديه جهاني پست اعلام کرده که تمبرهاي منتشرشده اقليم کردستان براي ارتباطات خارجي «بياعتبار» است و از ادارههاي پست ديگر کشورها خواسته بود که از رساندن نامههاي برخوردار از اين تمبرها خودداري کرده و آنها را به فرستنده برگشت دهند.
اقليم کردستان عراق در سال 2018 رفراندوم استقلال را برگزار کرد که با شکست مواجه شد؛ اما از آن تاريخ تاکنون گروهي از مقامات اقليم، همچنان در رؤياي استقلال به سر برده و هرازچندي ادعاي ارضي نسبت به ديگر مناطق کردنشين در کشورهاي پيراموني را مطرح ميکنند. اقليم کردستان بهخوبي ميداند مرزهاي کشورها مرزهاي شناختهشده بينالمللي بوده و برقراري صلح و ثبات در سطح منطقه، قطعا منافع مشروع تمام ملل و کشورهاي منطقه را شامل ميشود؛ بنابراين مهمترين هدف جمعي کشورها بايد تضمين صلح و ثبات باشد. اقليم کردستان بايد براي رفع دغدغههاي کشورهاي اطراف خود اقدامي انجام داده و مانع تکرار چنين اشتباهاتي شود. در شرايطي که مسئولان اقليم در رفع حوائج روزانه خود و تأمين بودجه حکومتي و همچنين پرداخت حقوق کارکنان اقليم چشم به دستان دولت فدرال عراق دوختهاند، معلوم نيست با کدام محاسبهاي اقدام به انتشار تمبري با چنين محتوايي کردهاند.